Spuścizna Leona Ter-Oganjana

Sygnatura
345/33/0
Liczba serii
25
Liczba skanów
0

Zawartość:

1. Prace twórcy spuścizny (sygn. 1-5, 28), tj. materiały warsztatowe takie jak: zeszyty z notatkami i zapiskami dotyczącymi spraw różnych, brudnopisy z tłumaczeniami prac innych autorów, wycinki i kserokopie z prasy oraz wydruki z internetu, a także wywiad z Leonem Ter-Oganjanem przetłumaczony na różne języki. 2. Materiały biograficzne (sygn. 6-26, 29-30, 329): życiorys, dyplomy, certyfikaty, legitymacje, zaświadczenia, nagrody, odznaczenia itp. 3. Materiały o twórcy spuścizny (sygn. 27): ilustrowana zdjęciami praca zawierająca wspomnienia zebrane przez Dorotę Boratyńską-Roman z domu Włodarską. 4. Korespondencja z podziałem na wpływającą, wychodzącą oraz listy osób obcych (sygn. 31-73, 85). 5. Materiały osób obcych (sygn. 74-79): dokumenty Stanisława Andrzejewskiego, dokumenty Warsenik Walentyny de Ballon z domu Ter-Petrosjanc, wspomnienia Anny Danilewicz o działalności Emila Bohosiewicza, materiały różne Koła Zainteresowań Kulturą Ormian przy Oddziale Warszawskim Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, listy pasterskie Arcybiskupa Metropolity Lwowskiego Ormiańskiego Grzegorza Józefa Romaszkana, nuty ormiańskie, wiersze, poezja, Misterium Ormiańskie. 6. Varia (sygn. 80-84): ulotka, niezapisane pocztówki, koperta jubileuszowa, papier listowy, obrazki z wizerunkami świętych. 7. Fotografie rodzinne (sygn. 86-146) oraz fotografie z wizerunkami o tematyce kościelnej (sygn. 147-163), a także fotografia niezidentyfikowanego ormiańskiego herbu (sygn. 164). 8. Książki (sygn. 165-222): głównie o tematyce ormiańskiej i historycznej, książki dla filatelistów, powieści, poezje, słowniki, atlasy, przewodniki itp. 9. Publikacje i czasopisma (sygn. 223-328), m.in.: Biuletyny Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego, publikacje Koła Zainteresowań Kulturą Ormian przy Oddziale Warszawskim Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, cztery numery Posłańca Św. Grzegorza Oświeciciela - Urzędowego Organu Związku Ormian w Polsce im. ks. abpa Józefa Teodorowicza, ponadto wybrane numery pism, takich jak Journal of the Society for Armenian Studies, AIEA – Association Internationale des Études Arméniennes, AGBU – Armenian General Benevolent Union, Armenian Review, Armenian Action, Armenian Voice i inne.

Dzieje twórcy:

Leon Ter-Oganjan urodził się w Petersburgu w 1910 r., zmarł w Warszawie 12 lutego 2002 r. Biegle znał pięć języków, ale nie ormiański. Z ojca Ormianin, po matce był krwi rosyjskiej. Jak trafnie zauważył David Zeman, spełnił „szczególną misję – ożywił dziedzictwo ormiańskie w kraju, gdzie Ormianie dawno temu zostali zasymilowani”. Był dowodem, że nie cechy formalne – język, krew, terytorium – przesądzają świadomość narodową. Ter-Oganian utwierdzał ormiańskość polskich Ormian; „początkowo byłem polskim Ormianinem, teraz jestem ormiańskim Polakiem” – wyznał. Mówił też: „ormiańska krew jest bardzo silna, już 10 procent czyni Ormianina, ja jestem nim w 50 procentach, dlatego muszę być aktywniejszy od innych”. W zawierusze pierwszej wojny światowej stracił kontakt z matką, Olgą Pokrowską, która znalazła się w Warszawie i tam wyszła powtórnie za mąż za Polaka, Stanisława Andrzejowskiego. Dopiero w 1922 r. odnaleźli się i zamieszkali razem. W 1930 r. ojciec sprowadził go dla edukacji do siebie, do Stanów Zjednoczonych, i uzyskał dla niego tamtejsze obywatelstwo. Z tej oferty wybrał tylko ormiańskość, wrócił do Warszawy, odbył studia politechniczno-handlowe, służbę w szkole podoficerskiej, działał w korporacji akademickiej «Varsovia». Wybuch drugiej wojny rozdzielił go ze świeżo poślubioną żoną, Haliną Jabłońską, działaczką Młodzieży Wszechpolskiej. Ona trafiła do antyniemieckiej konspiracji niepodległościowej w kraju, on znalazł się w Wilnie, które okupowała Litwa. Uczył języka angielskiego, aż przyszli Sowieci i w czerwcu 1941 r. deportowali go do gułagu. W kwietniu 1945 r. w szeregach Wojska Polskiego doszedł znów do Warszawy. Po demobilizacji, uzyskawszy magisterium z filologii angielskiej, został lektorem języków angielskiego i rosyjskiego w Akademii Muzycznej. Wkrótce przeszedł do Katedry Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pracował do emerytury. Już od roku 1953, wtedy potajemnie z uwagi na represje komunistyczne, starał się stowarzyszyć Ormian polskich. Pierwszą placówką tej misji było jego warszawskie mieszkanie, a najbliższą współpracownicą – druga żona Maria. W 1981 r., przeszło czterdzieści lat po zniszczeniu poprzedniej organizacji przez okupacyjne władze sowieckie we Lwowie, udało się mu utworzyć Koło Zainteresowań Kulturą Ormian w Warszawie. Miało, jak mówił, „podtrzymać płomień ormiańskości”. Organizował odczyty i konferencje, wydawał broszury, tłumaczył na polski arcydzieła pisarzy ormiańskich, m.in. Williama Saroyana. To dzięki niemu Ormianie warszawscy przetrwali komunizm jako wspólnota, „obdarzony ujmującą osobowością, urodzony społecznik, doskonały organizator, zarażał entuzjazmem i niespożytą energią”. Był także założycielem i prezesem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Islandzkiej, odnowicielem studenckiego ruchu korporacyjnego. Islandia nadała mu Krzyż Kawalerski Orderu Sokoła, Polska – Krzyż Oficerski Orderu Polonia Restituta. Pochowany jest wraz z żoną na Starych Powązkach w Warszawie (sektor 92, rząd 2, nr 23).

Daty skrajne:

1843-2020

Klasyfikacja:

archiwa prywatne i spuścizny

Nazwa twórcy:

Daty:

1843-2020.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

włoski, węgierski, rumuński, rosyjski, polski, ormiański, niemiecki, francuski, duński, angielski

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

329

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

329

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

2.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

2.0

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz opublikowany Nie