Księgi radziecko-ławnicze, 1643-1824, 17 j.a.

Grabowiec miasto królewskie. Lokowany został prawdopodobnie już ok. 1394 r. przez Siemowita IV, zaś w 1447 r. książę mazowiecki i bełski Władysław I powtórnie nadał miastu prawo niemieckie. Ustrój miasta opierał się na prawie magdeburskim. Władzę w mieście sprawował wójt dziedziczny w imieniu właściciela (księcia, a następnie króla). Miał on do pomocy zastępcę (landwójta), wybieranego przez siebie za zgodą rady jako reprezentanta mieszczan. W 1544 r. wójtostwo zostało wykupione przez starostę grabowieckiego. Od tego momentu starostowie uzyskali dominujący wpływ na wewnętrzne sprawy miasta. Obowiązki wójta powierzali zazwyczaj landwójtom. Rada miejska składała się z czterech rajców, z których jeden przez kwartał pełnił funkcje burmistrza. Rada miejska łączyła funkcje administracyjno-sądownicze. Ława zaś jako organ drugiej władzy w mieście wyłącznie funkcje sądownicze. W latach 80-tych XVIII w. burmistrzowie coraz częściej są zwani prezydentami, na wzór ustroju większych miast królewskich. Poza burmistrzem w skład magistratu wchodzili: syndyk, asesorzy, kasjer i personel pomocniczy. W latach 90-tych XVIII w. pojawia się wójt, jako reprezentant pospólstwa, mający w kompetencjach pomoc burmistrzowi. Władze miejskie wybierano na podstawie przepisów prawa niemieckiego jeszcze w okresie Księstwa Warszawskiego. Ostatni obieralni burmistrzowie w Grabowcu złożyli swój urząd w 1812 r. W okresie Królestwa Polskiego organizację władz miejskich określały postanowienia namiestnika z 3 II 1816 r. oraz reskrypt Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji z 11 III 1818 r.

nr mikrofilmów: 110830-110846