Zakład Porcelitu w Chodzieży

Sygnatura
55/94/0
Liczba serii
0
Liczba skanów
0

Zawartość:

Dział Organizacyjny: dokumentacja upaństwowienia, rejestracja, schemat organizacyjny zakładu z lat 1945-1950; 3 j.a. Dział Planowania i Sprawozdawczości: plany i sprawozdania z lat 1946-1955; 6 j.a. Dział Normowania z lat 1945-1950; 1 j.a. Dział Techniczno-Ekonomiczny: szacowanie wartości budynków i urządzeń z lat 1945-1949; 2 j.a. Dział Prawny: księga wieczysta i wyciągi podatku gruntowego z lat 1949-1950; 1 j.a. Dział Finansowo-Budżetowy: plany i bilanse z lat 1947-1950; 4 j.a.

Dzieje twórcy:

Zakłady Porcelitu w Chodzieży zostały przejęte na własność państwa na podstawie orzeczenia ministra przemysłu i handlu nr 6 z dnia 21 czerwca 1947 r. ogłoszonego w Monitorze Polskim nr 9 z dnia 4 lipca1947 r. poz. 618. Do roku 1947 współwłaścicielami zakładu byli Czesław Szrama i Wincenty Kapczyński. Zakład Porcelitu w Chodzieży został zbudowany w roku 1855 przez dwóch kupców z Frankfurtu nad Odrą Hermana Mullera i Fryderyka Schweigera. W latach 1860-1942 była to fabryka fajansu, a od roku 1943 porcelitu. W roku 1880 zakład wykupiła Miejska Kasa Oszczędności w Chodzieży jako największy wierzyciel. Do roku 1888 zmieniali się właściciele zakładu. W tym samym roku zakład nabyło konsorcjum składające się z trzech kupców - Hermana Heima, Józefa Pulvermanna i Moritza Pasenera. Pod tą administracją zakład bardzo szybko się rozwinął. W kilka lat później wielki pożar zniszczył główny budynek produkcyjny i tylko dzięki Hermanowi Heimowi zakład został odbudowany. W halach produkcyjnych znalazły się nowe maszyny i wprowadzono nowsze rozwiązania technologiczne. W 1895 roku zakład zatrudniał 450 pracowników. Wyroby produkowane w zakładzie w Chodzieży znalazły zbyt w całych wschodnich Niemczech, stając się silną konkurencją dla saskiej fabryki Annabarger Steingutfabrik AG. Fabryka Annabarger Steingutfabrik AG za 850.000 marek obawiając się konkurencji wykupiła zakład w Chodzieży, aby być jedynym producentem wyrobów na tym obszarze. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. zakład w Chodzieży kupił Polak, kupiec z Poznania, Stanisław Mańczak. Właściciel ten rozbudował zakład, który w pierwszym okresie działalności osiągał bardzo dobre wyniki ekonomiczne, ale na skutek nieracjonalnej gospodarki zbankrutował i zakład został w 1936 r. kupiony za cenę 670.000 zł przez Czesława Szramę i Wincentego Kapczyńskiego. W czasie okupacji zakład początkowo przejęło tzw Treuhandstelle w Poznaniu, kóre z kolei zdało zakład 20 września 1940 r. z zapisem w księdze hipotecznej samorządowi w Poznaniu. Niemcy dokonali fuzji administracyjnej dwóch chodzieskich fabryk, tworząc jedno przedsiębiorstwo pod nazwą Porzelland-und Steingutfabriken G.m.B.H. Kolmar. W czasie okupacji Niemcy dokonali pewnych inwestycji - większa ilość maszyn, całkowita wymiana warsztatów tokarskich oraz wymiana przestarzałego systemu siły napędowej z maszyn parowych na energię elektryczną. W roku 1942 przeprowadzili pierwsze próby zastosowania w produkcji porcelitu. Próby wypadły pomyślnie, gdyż projekt okazał się doskonalszym, wartościowszym produktem niż fajans. Kiedy Niemcy w czasie działań wojennych wycofywali się z Chodzieży, podpalili hale fabryczne zakładu. Tylko dzięki natychmiastowej i ofiarnej akcji ratowniczej robotników uratowano zakład. Natychmiast po wyzwoleniu zabezpieczono teren zakładu i przygotowywano się do uruchomienia produkcji, co nastąpiło już w kwietniu 1945 roku. Korzystając z kredytów inwestycyjnych przystąpiono do remontu zakładu - unowocześniono hale produkcyjne, zakupiono agregaty produkcyjne, zmodernizowano dwa piece do wypału produkcji. Z każdym rokiem powiększano zdolność produkcyjną zakładu i zdobywano nowe rynki zbytu. W tej postaci zakład istniał do 1955 roku. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. W. Nowak, Piła, 2000]

Daty skrajne:

1945 - 1955

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1945-1955.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

17

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

17

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.3

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak

W 1965 roku nie prowadzono księgi nabytków i ubytków. Inwentarz w bazie IZA