Urząd Stanu Cywilnego Okręgu Bóżniczego Gowarczów

Sygnatura
58/449/0
Liczba serii
3
Liczba skanów
1079

Zawartość:

Akta metrykalne urodzeń, ślubów i zgonów - duplikaty 1876-1913, sygn. 1-38; allegata do akt zaślubionych 1876-1913, sygn. All. 1-38. Zachowały się także: unikaty akt: urodzeń z lat 1869-1939 sygn. 1u-7u, 13u; ślubów z lat 1847-1913, 1920-1934, sygn. 8u-9u, 12u, 14u; zgonów z lat 1867-1914, 1920-1940, sygn. 10u, 15u, 18u oraz, sporządzone w 1932 r., odpisy akt urodzeń, ślubów i zgonów za okres 1914-1931, sygn. 16u-17u, 19u i rabinacki egzemplarz repertorium akt urodzeń, ślubów i zgonów za lata 1900-1913, sygn. 11u. Szczegółowo zawartość rodzajową akt, wraz z lukami, oddaje baza PRADZIAD.

Dzieje twórcy:

Świeckie urzędy i księgi stanu cywilnego utworzone zostały na terenie Księstwa Warszawskiego na mocy wprowadzonego z dniem 1 maja 1808 r. Kodeksu Napoleona (Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego t. I: s. XXXVI, Nr 2, s. 46-47; Nr 9, s. 195-201; Nr 10, s. 231-236); obowiązywały do końca 1825 r. W tym okresie obowiązki urzędnika stanu cywilnego dla ludności wyznania mojżeszowego wypełniali przełożeni parafii rzymsko-katolickich. Od 1826 r., na mocy postanowienia Księcia Namiestnika z 3 listopada 1825 r. na terenie Królestwa Polskiego wprowadzono właściwie religijny charakter akt stanu cywilnego: w wyznaniach chrześcijańskich akta stanu cywilnego połączono z metrykami kościelnymi - urzędnikami stanu cywilnego byli przełożeni parafii, a w wyznaniach niechrześcijańskich (m.in. mojżeszowym) - burmistrzowie (Dziennik Praw Królestwa Polskiego: t. 10, s. 41-84; t. 11 s. 15-29). Postanowienie Rady Administracyjnej z 7 września 1830 r. wprowadzało, w miejsce parafii, nazwę Okręgów Dozorów Bóżniczych oraz określało, obowiązujący dla ludności żydowskiej (starozakonnych), tryb dokonywania wpisów, tj. nakładało na rabinów w Okręgach obowiązek prowadzenia („utrzymywania”) oddzielnej od urzędnika stanu cywilnego księgi urodzeń, zgonów, małżeństw i zapowiedzi oraz zgłaszania się z zainteresowanymi i księgą do urzędnika stanu cywilnego celem dokonania wpisów cywilnych; nadzór nad prowadzeniem księgi należał do urzędników „utrzymujących” akta stanu cywilnego dla Żydów oraz do dozorów bóżniczych (Dziennik Praw Królestwa Polskiego: t. 11 s. 18-20, 22-29; t. 13 s. 147-160). Sprawy osób prowadzących księgi stanu cywilnego wyznań niechrześcijańskich w osadach (wcześniej miastach) normowało postanowienie Komitetu Urządzającego z dnia 24 października/5 listopada 1869 oraz z dnia 15/27 stycznia 1871 (Postanovleniâ Učreditel?nogo Komiteta v Carstve Pol?skom, t. XVII vypusk II, Warszawa 1869, art. 2821, s. 115-118 oraz t. XXI vypusk I, Warszawa 1871, art. 3188, s. 22-23). Nowe, ogłoszone 24 czerwca 1836 r., Prawo o Małżeństwie zawarcie małżeństwa uzależniało od władz duchownych, a obrzęd religijny zyskał pierwszeństwo przed czynnościami cywilnymi tj. spisaniem aktu. Skutki cywilne zawartych małżeństw przekazano do kompetencji sądom cywilnym (Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. 18 s. 46-297). Wyznaniowe prowadzenie ksiąg stanu cywilnego oparte na postanowieniu Księcia Namiestnika z 3 listopada 1825 r. obowiązywało na terenie byłego Królestwa Polskiego do 31 grudnia 1945 r. Świeckie urzędy stanu cywilnego jako jednolite w całym kraju organy administracji państwowej powołane zostały na mocy dekretu z 25 września 1945 r. (Dz. U. 1945 Nr 48, poz.: 272, 273). Urzędnicy stanu cywilnego (burmistrzowie lub osoby świeckie uprawnione przez władze) podlegali administracji ogólnej i resortowi sprawiedliwości. Okręg istniał od 1826 r. (Dz. U. Woj. Sandomierskiego, 1826, s. 182). Siedzibą urzędnika stanu cywilnego był Gowarczów. Do zadań urzędników stanu cywilnego należało prowadzenie ksiąg w dwu egzemplarzach. Wpisywano do nich, w określonej przepisami formule, akta: urodzenia dziecka, uznania dziecka pozamałżeńskiego, przysposobienia, zapowiedzi małżeństwa (do 1825 r.), małżeństwa i śmierci. Egzemplarz „rządowy” stanowiła księga podzielona na trzy części, z których każda przeznaczona była do zapisywania jednego rodzaju akt: urodzeń, ślubów i zgonów, zamykanych protokolarnie corocznie; stanowiła ona duplikat, który wraz z allegatami, czyli załącznikami do akt metrykalnych (głównie do akt ślubów), po kontroli, przekazywano do archiwum hipotecznego właściwego terytorialnie sądu pokoju (i jego późniejszego odpowiednika). Unikat, czyli egzemplarz gruntowy pozostawał w miejscu sporządzenia; wpisów dokonywano w trzech odrębnych księgach: każda prowadzona w okresie wieloletnim (do czasu całkowitego zapisania), przeznaczona na wpis jednego rodzaju akt metrykalnych: urodzeń, ślubów, zgonów. Przepis Rady Ministrów z 29 kwietnia 1909 r. nałożył na władze sądowe Królestwa Polskiego obowiązek wprowadzania, w przechowywanych w archiwach hipotecznych egzemplarzach ksiąg stanu cywilnego (duplikatach), na marginesach akt urodzeń informacji o zawarciu małżeństwa, otrzymanych od prowadzących księgi stanu cywilnego (Sobranie Uzakonenij i Rasporâženij Pravitel'stva, 1909 Oddz. I, No 90, poz. 715, s. 1474). Wpisy prowadzono w języku polskim, a od 1 stycznia 1868 r., na mocy rozporządzenia Komitetu Urządzającego w Królestwie Polskim, księgi o urodzonych, zaślubionych i zmarłych wszystkich wyznań - w języku rosyjskim; jedynie odpisy akt osób wyznania rzymsko-katolickiego wydawano, w miarę potrzeb, w dwu językach: rosyjskim i polskim. Od 1915 r. księgi prowadzono w języku polskim. Od 1 stycznia 1867 r. do okręgu miały należeć, zamieszkiwane przez ludność żydowską, miasteczko Gowarczów oraz wsie w gminach: Białaczów, Gowarczów, Stużno; od 1870 r. od Okręgu odłączono, do Okręgu Opoczno, wsie położone w nowych granicach pow. opoczyńskiego.

Daty skrajne:

1847-1940

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1847-1940.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

95

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

95

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

1.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.9

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak

akta rejestrowane w bazie PRADZIAD; akta wcześniejsze w AP Kielce; poddane odkażaniu gazem “Rotanox” w XI 1987 i 1998 r., dopływy odkażane na bieżąco