sprawy organizacyjne z roku 1949 (sygn. 1), sprawy personalne z lat 1944-1954 (sygn. 2-7), protokoły posiedzeń Gminnej Rady Narodowej (dalej GRN) i jej organów z lat 1949-1954 (sygn. 8-11), protokóły sesji sołtysów z lat 1950-1954 (sygn. 12), wykazy gromad (sygn. 13), budżety z lat 1944-1954 (sygn. 14-17, 20-24), roczne sprawozdania rachunkowe z lat 1948-1949 (sygn. 18-19), urządzenia i dokumenty księgowe z lat 1944-1954 (sygn. 25-45), sprawy rolnictwa z lat 1950-1953 (sygn. 46-49), oświata, kultura i sztuka z lat 1949-1953 (sygn. 50-51), opieka społeczna z lat 1949-1954 (sygn. 52-54), sprawy z zakresu urzędu stanu cywilnego z lat 1949-1954 (sygn. 55-60), ewidencja i kontrola ruchu ludności z lat 1948-1953 (sygn. 61-72), gromadzkie książki meldunkowe z poszczególnych gromad z lat 1951-1951 (sygn. 73-81), sprawy budowlane i odbudowy z lat 1947-1952 (sygn. 82-84), sprawy osób poszukiwanych z roku 1952 (sygn. 85).

Na obszarach gmin na terenach wyzwolonych spod okupacji niemieckiej powoływano gminne rady narodowe. Początkowo powstawały one na mocy Statutu Tymczasowego Rad Narodowych z dnia 1 stycznia 1944 r. ("Rada Narodowa" 1944, Nr 2), a następnie w oparciu o ustawę z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz. U. Nr 5 poz. 22) i dekret z dnia 23 listopada 1944 r. o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 14 poz. 74 ). Gminne rady narodowe zostały zniesione na mocy ustawy z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych (Dz. U. Nr 43, poz. 191). Siedziba Gminnej Rady Narodowej (dalej GRN) mieściła się w Wilkołazie. GRN stanowiła publiczny organ terenowej władzy ustawodawczej i samorządowej na obszarze gminy Wilkołaz. Obszar gminy Wilkołaz obejmował na dzień 1 listopada 1952 r. gromady: Białowoda, Dąbrowa, Kępa kolonia, Kępa wieś, Kłodnica Dolna, Kłodnica Górna kolonia, Kłodnica Górna wieś, Pułankowice, Rudnik Szlachecki kolonia, Rudnik Szlachecki wieś, Ryczydół, Wilkołaz cz. I, Wilkołaz cz. II, wilkołaz cz. III, Wólka Rudnicka Zalesie (Dz. Urz. WRN w Lublinie, Nr 3, poz. 7 (1953)). Dekret o samorządzie terytorialnym nie budował w całości od nowa samorządu terytorialnego, tylko istniejącą już organizację samorządową ujednolicił drogą częściowej zmiany przedwojennych przepisów o samorządzie terytorialnym. Gminy wiejskie miały w tym czasie dwa organy ustrojowe: a/ gminną radę narodową, b/ zarząd gminy. GRN składała się z: członków powołanych przed uchwaleniem ustawy z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych, przedstawicieli delegowanych przez organizacje polityczne, gospodarcze, zrzeszenia zawodowe i społeczne działające na terenie gminy, wybitnych i zasłużonych przedstawicieli nauki, pracy społecznej, wojskowości itp. oraz z dokooptowanych przedstawicieli gromad. GRN obradowały na sesjach, wybierała ze swego grona prezydium złożone z przewodniczącego, jego zastępcy i trzech członków. Prezydium miało wyłączne prawo reprezentowania GRN i występowania w jej imieniu. Ponadto zajmowało się kontrolą działalności instytucji, zakładów i urządzeń podległych GRN, przygotowaniem miesięcznych sprawozdań z działalności GRN, czuwaniem nad wykonywaniem uchwał, układaniem porządku obrad GRN itp. Gminne Rady Narodowe podlegały Powiatowej Radzie Narodowej, która miała prawo kontroli i inspekcji działalności GRN. Organem wykonawczym GRN był zarząd gminy, który składał się z wójta, podwójciego i trzech członków zarządu, wszystkich wybieranych przez GRN. Zakres działania zarządu gminnego był dwojaki: a/ zakres zarządu kolegialnego b/ zakres działania zarządu gminnego jednoosobowego. Kolegium zarządu gminnego składało się: z wójta, jego zastępcy i trzech członków zarządu. O zarządzie gminnym jednoosobowym można było mówić tylko wtedy, gdy wójt występował i działał w charakterze zarządu gminy. Do zadań zarządu gminy należało: ustalanie planu wykonania budżetu, uchwalanie regulaminów dla siebie, oraz udzielanie na żądanie wójta, opinii o regulaminach i instrukcjach dla urzędów, zakładów i przedsiębiorstw gminnych, decydowanie o zaciągnięciu pożyczki krótkoterminowej, ustalanie sposobu wykonania uchwał rady gminnej oraz rozpatrywanie i zatwierdzanie składanych ofert. Okres aż do momentu wejścia w życie ustawy z dnia 20 marca 1950 r. (Dz. U.R.P. Nr 14 poz. 130) jest charakterystyczny ze względu na współistnienie resztek systemu administracji państwowej z okresu międzywojennego z prezydiami gminnych rad narodowych. Istniały obok siebie dwa organy wybierane przez tę samą radę gminną: zarząd gminny i prezydium gminnej rady narodowej. Od roku 1950 zostały powołane na mocy ustawy z dnia 20 III 1950 r. terenowe organa jednolitej władzy państwowej. Jednocześnie zostały zniesione dotychczasowe urzędy władz terenowych I i II instancji. Dotychczasowe funkcje Zarządu Gminnego przejęło Prezydium Gminnej Rady Narodowej, które istniało do likwidacji gmin t. j. do 1954 r. Organami pomocniczymi były komisje.