protokoły z posiedzeń Gminnej Rady Narodowej 1949 (1 j.a.), protokoły z sesji Rady 1950-1952 (3 j.a.), protokoły z posiedzeń prezydium Rady 1951-1952 (2 j.a.), protokoły z posiedzeń Zarządu Gminnego 1948 (1 j.a.), protokół z zebrania sołtysów 1945 (1 j.a.), plan inwestycyjny 1948 (1 j.a.), szkody wojenne 1945-1946 (1 j.a.), świadczenia na rzecz wojska 1945 (1 j.a.), grobownictwo wojenne 1945-1946, 1950 (1 j.a.), statystyka gminy 1948 (1 j.a.), spis akt poniemieckich znajdujących się w posiadaniu gminy 1948 (1 j.a.), sprawy Urzędu Stanu Cywilnego - akta zbiorowe urodzeń, małżeństw i zgonów, protokoły polustracyjne Urzędu Stanu Cywilnego 1945-1951 (12 j.a.), zaświadczenia obywatelstwa polskiego - listy 1946 (1 j.a.), zmiany imion i nazwisk 1948-1950 (1 j.a.), sprawy narodowościowe, repatriacyjne, osiedleńcze 1945-1948 (3 j.a.), budżet 1945-1951 (6 j.a.), sprawozdania rachunkowe 1945-1949 (5 j.a.), podatek gruntowy - rejestry wymiarowe, zestawienia, księgi biercze 1946 - 1954 (34 j.a.), podatek od nieruchomości - zestawienia wyników wymiarów, księgi zaliczek podatku, księgi biercze 1947-1954 (18 j.a.), Społeczny Fundusz Oszczędnościowy 1948-1953 (8 j.a.), Danina Narodowa 1946-1947 (2 j.a.), spisy rolne 1946, 1949, 1951-1954 (6 j.a.), przydział nieruchomości i ruchomości, parcelacje i dzierżawy, rejestr pretensji prywatno-prawnych 1945-1949 (3 j.a.), kataster gruntowy 1947 (1 j.a.), wykazy i przydział koni i bydła 1945-1948 (1 j.a.), dopływ: podatek od nieruchomości: księga wymiarowa podatku, zestawienie wyników wymiaru, rejestr przypisów i odpisów 1946, 1948, 1950 (4 j.a.), kat. B: protokoły z posiedzeń Prezydium GRN 1950 (1 j.a.), budżet na rok 1950 (1 j.a.), preliminarz środków specjalnych 1953 (1 j.a.), klasyfikacja gruntów gminy Czarnowąsy 1949-1952 (1 j.a.), badania klasyfikacji gruntów gromad: Borki, Świerkle, Wróblin 1949-1952 (1 j.a.); nab. 7270/2014: Preliminarz środków specjalnych na rok 1955 (1 j.a.), Sprawy repatryjacyjne, nadania obywatelstwa i opinie na temat mieszkańców 1946 (1 j.a.), Sprawy osadnictwa na gospodarstwach poniemieckich- ewidencja, pisma 1948 (1 j.a.), Sprawozdania o dochodach, wydatkach i wskaźnikach budżetowych za 1953 rok (1 j.a.), Roczne sprawozdania rachunkowe za rok 1946, 1947 (2 j.a.), Plan Preliminarza wydatków i dochodów 1952 r. (1 j.a.), Protokoły posiedzeń Gminnej Rady Narodowej z 1947 r. (1 j.a.), Wykazy wniosków zatwierdzonych przez Komisje Weryfikacyjną 1945 (1 j.a.), Preliminarz wydatków i dochodów świadczeń w naturze na rok 1948 (1 j.a.), Preliminarz robót drogowych- szarwarkowych na rok 1950 Gminy Czarnowąsy 1949 (1 j.a.), Sprawy weryfikacji ludności, nadania obywatelstwa, opinie 1948 (1 j.a.), Pisma w sprawie uprawomocnienia testamentów 1947 (1 j.a.), Prośby o nadesłanie opinii o oskarżonym, akt oskarżenia, zawiadomienia o rozprawie 1947 (1 j.a.), Pisma w sprawie spisu mogił żołnierzy amerykańskich i innych cudzoziemców 1947 (1 j.a.).

Rady narodowe działały na podstawie ustawy z dnia 11 listopada 1944 roku i dekretu PKWN z dnia 23 listopada 1944 roku o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego. W gminach utworzono rady narodowe i zarządy gminne, które działały równolegle do 1950 roku. Rady narodowe były organami samorządu terytorialnego. Gminna rada narodowa wybierała prezydium jako organ kierujący jej pracami, natomiast organem wykonawczym był zarząd gminy. Zarząd składał się z wójta, podwójciego i trzech członków wybieranych przez radę narodową. Władzą zwierzchnią i nadzorczą była Krajowa Rada Narodowa. Do kompetencji terenowych rad narodowych, w tym także i gminnych należało: planowanie działalności publicznej - ustalanie budżetu oraz planu swiadczeń w naturze, kontrola działalności organów wykonawczych oraz instytucji i osób wykonujących funkcje zlecone w zakresie administracji i gospodarki publicznej, powoływanie samorządowych organów wykonawczych, ustalanie zasad i warunków, na których organy wykonawcze samorządu mogą zawierać umowy w sprawie zaciągania pożyczki, zbycia, zamiany lub obciążenia majątku nieruchomego, uchwalanie regulaminów obrad i komisji. Ustawa z marca 1950 roku zniosła dualizma w administracji terenowej - administracja państwowa i samorządowa - a także dualizm wewnątrz adminstracji samorządowej (gminne rady narodowe i zarządy gminne, a powoływała rady narodowe jako terenowe organy jednolitej władzy państwowej). Zgodnie z ustawą rady narowoewe wybierane były przez ludność. Jako terenowe organy jednolitej władzy państwowej m.in. kierowały na swoim terenie działalnością gospodarczą, kulturalną, społeczną, wybierały i odwoływały prezydium rady narodowej, powoływały komisje radzieckie, powoływały komisje stałe i doraźne, kierowały działalnością swoich organów i rozpatrywały ich sprawozdania, uchwalały budżety terenowe i nadzorowały ich wykonanie, uchwalały plany gospodarcze, stanowiły o terenowych daninach, opłatach i świadczeniach nadanych im przez ustawy w ramach uprawnień. Organem wykonawczym i zarządzającym rady narodowej było prezydium złożone z przewodniczącego, jego zastępcy oraz sekretarza i członków prezydium. Poszczególnymi dziedzinami spraw należących do właściwości rad narodowych zarządzały wydziały /oddziały, referaty/ prezydium. Organizację wewnętrzną i szczegółowy zakres działania wydziałów określało prezydium rady narodowej, zgodnie z wytycznymi i instrukcjami Rady Ministrów. Zwierzchni nadzór nad radami narodowymi sprawowała Rada Państwa. Gminne rady narodowe funkcjonowały do 31 grudnia 1954 roku. W ich miejsce powołano gromadzkie rady narodowe na podstawie ustawy z dnia 25 września 1954 o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Stefan Czech , Opole ]

Zmiany w rozmiarze zespołu zatwierdzono na posiedzeniu Komisji Metodycznej w dniu 04.12.2009 r. (Protokół nr 10/09).