Miejska Rada Narodowa - protokoły posiedzeń Rady i jej prezydium, wykazy radnych, informacje o pracach komisji 1946-1950 (9 j.a.) Referat organizacyjny - zarządzenia władz nadrzędnych i własne, organizacja miasta, informacje o działalności zakładów użyteczności publicznej, protokoły przejęcia nieruchomości porzuconych i opuszczonych, sprawozdania z działalności Zarządu 1945-1950 (38 j.a.) Referat finansowo-budżetowy - budżety, księgi biercze podatku 1945-1950 (20 j.a.) Referat administracyjny - wykazy duchowieństwa, ewidencja ludności, zaświadczenia polskości, spis powierzchni użytków rolnych, wykazy analfabetów, wykazy przedsiębiorstw 1945-1950 (28 j.a.) Referat spraw technicznych i majątkowych - sprawozdania z wykonania spraw drogowych 1945-1946 (1 j.a.) domowa książka meldunkowa 1950 (1 j.a.) dopływ: nab.5574/2009 - narady i odprawy - protokoły 1949 (1 j.a.), uchwały 1949-1951 (1 j.a.), protokoły posiedzeń MRN 1946-1949 (1 j.a.), protokoły posiedzeń komisji 1949-1950 (1 j.a.), nab. 8410/2016: spis powierzchni użytków oraz zasiewów, wykaz ewidencji rolnictwa na terenie miasta Koźla 1946 (2 j.a.).

Zarządy Miejskie, obok Zarządów Gminnych i Wydziałów Powiatowych, stanowiły administrację samorządową, której podstawami prawnymi były: - ustawa z dnia 23.03.1933 roku o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego - ustawa z dnia 11.09.1944 roku o organizacji i zakresie działania rad narodowych - dekret PKWN z dnia 23.11.1944 roku o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego . Rady narodowe stanowiły tymczasowe organy ustawodawcze. Pełniły funkcje kontrolne w stosunku do instytucji samorządowych poszczególnych szczebli. Do najważniejszych kompetencji terenowych rad narodowych należało: ustalanie budżetu, kontrola działalności organów wykonawczych oraz powoływanie samorządowych organów wykonawczych. Rady narodowe w swojej działalności opierały się w znacznej mierze na pracach komisji problemowych (kontroli społecznej, finansowo-budżetowych, oświatowych), wyłanianych spośród radnych. Rady wybierały ze swego grona prezydium składające się z 5 osób: przewodniczącego, zastępcy i 3 członków. Rady nie pochodziły z wyboru, w ich skład wchodzili głównie przedstawiciele ugrupowań politycznych, a także organizacji społecznych, młodzieżowych. Zgodnie z ustawą z 1933 r. do zadań Zarządów Miejskich, jako organów wykonawczych Miejskich Rad Narodowych, należało m.in.: - przygotowywanie spraw, co do których decyzje podejmowała rada narodowa - ustalanie planu wykonania budżetu - uchwalanie regulaminów własnych Pewne uprawnienia posiadał również sam burmistrz, który był kierownikiem całej administracji i gospodarki miejskiej, nadawał ogólny kierunek działalności biura zarządu, sprawował nadzór ogólny nad praca zarządu. Pierwszym burmistrzem Koźla po 1945 r. był Leon Jurasz, jego zastępcą został Stanisław Torbus. Zarządy w miastach niewydzielonych składały się z burmistrza, wiceburmistrza oraz 3-6 członków. Wybór burmistrza i wiceburmistrza zatwierdzał wojewoda, przy uwzględnieniu opinii właściwego prezydium Powiatowej Rady Narodowej. W roku 1945 i pierwszych miesiącach 1946 nie istniały ogólnie obowiązujące przepisy organizacyjne dla zarządów. Panowała tu pewna dowolność, a niektóre wydziały, oddziały czy referaty tworzono w zależności od miejscowych potrzeb i warunków. Dnia 25.03.1946 r. ukazała się w Dzienniku Urzędowym Ministra Ziem Odzyskanych instrukcja kancelaryjna dla biur zarządów miejskich . Miała ona za zadanie ujednolicenie i oparcie samorządu miejskiego na Ziemiach Odzyskanych na jednolitych wzorach organizacyjnych. W lipcu 1948 r. ukazał się okólnik Ministerstwa Administracji Publicznej w sprawie wzorów statutów organizacyjnych biur zarządów miejskich 4 grup miast, w zależności od ilości mieszkańców. W aktach zespołu zachował się wykaz akt z 1949 r., który przewidywał następującą strukturę organizacyjną: Referat organizacyjny: - przepisy i zarządzenia - sprawy organizacyjne - sprawy osobowe - zebrania - kontrola wewnętrzna - przedsiębiorstwa gminne - sprawy ogólnogospodarcze Referat finansowo-budżetowy: - budżety: administracyjny, zakładów i przedsiębiorstw - dochody gminne - kredyt komunalny, zapomogi i dotacje - obrót pieniężny - dochody obce - ubezpieczenia rzeczowe Referat administracyjny: - oświata, kultura i sztuka - zdrowie publiczne - opieka społeczna - przemysł i handel - porządek publiczny - aprowizacja - sprawy karno-administracyjne - sprawy sądowe - sprawy wojskowe - rolnictwo - ewidencja ludności - gospodarka lokalowo-mieszkaniowa Referat spraw technicznych i majątkowych: - drogi i place publiczne - sprawy budowlane i odbudowy Zarządy Miejskie uległy likwidacji na mocy ustawy z 20.03.1950 o terenowych organach jednolitej władzy państwowej . [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Justyna Miętka , Opole 2003]

zmiany w rozmiarze zespołu zatwierdzono na posiedzeniu Komisji Metodycznej w dniu 04.12.2009 (protokół nr 10/09)