Oddział ogólno-organizacyjny - protokoły posiedzeń plenarnych i sesji, protokoły posiedzeń komisji, posiedzenia klubu radnych, posiedzenia Zarządu i Prezydium, zebrania gromadzkie, zebrania sołtysów, plany pracy, sprawozdania, uchwały, wykazy imienne członków GRN, kontrola zewnętrzna 1946-1954 (35 j.a.), Oddział finansowo-budżetowy - budżety, sprawozdania rachunkowe, podatki, rejestry wymiaru podatku 1946-1954 (22 j.a.), Oddział gospodarki gminnej - wykazy gruntów, klasyfikacja gruntów, statystyka rolna, spis powszechny, szkody wojenne, przekazywanie gospodarstw 1945-1950 (32 j.a.), Oddział administracji społecznej - walka z analfabetyzmem, akcja sanitarno-porządkowa, opieka społeczna 1949-1952 (5 j.a.), Oddział administracyjny - osadnictwo, budowle i odbudowy 1945-1948 (2 j.a.), dopływ, nab.5122/2008: protokoły posiedzeń, sesji, komisje, protokoły zebrań wiejskich, sprawozdania z działalności, preliminarze, budżety, sprawy notarialne, ankiety w sprawie klasyfikacji gruntów 1948-1954 (36 j.a.), nab.5353/2009: współdziałanie z organizacjami społeczno-politycznymi, organizacja uroczystości państwowych 1950-1954 (1 j.a.); przes.2024/2014: materiały z posiedzeń Prezydium Gminnej Rady Narodowej 1949 (1 j.a.), protokoły posiedzeń Prezydium Gminnej Rady Narodowej 1951, 1954 (1 j.a.), protokół zdawczo-odbiorczy przekazania funkcji przełożonego Zarządu Gminnego 1950 (1 j.a.), punkty opieki nd matką i dzieckiem, akcja szczepienia przeciw ospie 1948 (1 j.a.), sprawy gospodarcze szkół i przedszkoli 1948 (1 j.a.), imienny spis gospodarstw 1948-1949, 1956 (1 j.a.), sprawy rolne - produkcja rolna, zwierzęca, użytki rolne 1948-1949 (1 j.a.), sprawy dotyczące rejestracji archiwaliów poniemieckich, organizacji bibliotek gminnych, budowy pomników 1948 (1 j.a.), osadnictwo rolne 1948 (1 j.a.), bilanse obrotów i sald księgi głównej 1954 (1 j.a.), rejestr wymiarowy podatku od nieruchomości, lokali i miejski za 1954 rok (1 j.a.).

Administracja publiczna najniższego stopnia była organizowana na terenie Opolszczyzny na podstawie ustawy z dnia 11 XI 1944 r (Dz. U. RP nr 55, poz. 22) i dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 23 XI 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz. U. RP nr 15, poz. 74) oraz na podstawie ustawy z dnia 23 III 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 35, poz. 294). Istniejące na tych terenach przed wojną gminy jednostkowe zastępowano gminami zbiorowymi. Tworzenie gmin trwało od marca do listopada 1945 r. W tymże roku powołano również Gminną Radę Narodową w Kościeliskach znajdującą się na terenie powiatu oleskiego. W gminach utworzono rady narodowe i zarządy gminne, które działały równolegle do roku 1950. Rady Narodowe miały być – zgodnie z brzmieniem ustawy – organami samorządu terytorialnego. W praktyce nie przeprowadzono jednak wyborów do rad narodowych aż do 1954 r., czyli przez cały okres działania omawianych urzędów. Rady narodowe zorganizowane były w system hierarchicznego podporządkowania od gminnej rady narodowej po Krajową Radę Narodową. GRN zobowiązane były do składania sprawozdań ze swej działalności do rad szczebla powiatowego. Członkowie gminnej rady narodowej delegowani byli przez legalne organizacje polityczne. Gminna Rada Narodowa wybierała Prezydium, jako organ kierujący na bieżąco jej pracami. Prezydium miało składać się z przewodniczącego, jego zastępcy i 3 członków. Prezydium delegowało ze swego grona jedną osobę do rady powiatowej. Organem wykonawczym gminnej rady narodowej był zarząd gminny. Zarząd składał się z wójta, podwójciego i trzech członków zarządu wybieranych przez radę narodową. Wybór wójta zatwierdzany był przez starostę. Dla celów administracji gromad wójtowi podlegali sołtysi i podsołtysi, którzy mieli być wybierani przez ogólne zebranie mieszkańców. W praktyce w latach 1945-1947 zarówno wójtowie jak sołtysi w większości pochodzili z nominacji i zmieniali się nawet kilka razy w roku . Ustawa z marca 1950 r. (Dz. U. RP nr 14, poz. 130) wprowadziła nowy model administracji terenowej, znajdujący odzwierciedlenie w konstrukcji organów jednolitej władzy państwowej od gminnych po wojewódzkie. W gminach utworzono Prezydia Gminnych Rad Narodowych. Organem stanowiącym pozostała rada narodowa, organem wykonawczym zostało Prezydium, wybierane przez radę. Działalność gminnych rad narodowych zakończyła się wraz z wejściem w życie ustawy z 25 września 1954 (Dz.U. PRL 1954, Nr 5, poz.29) o reformie podziału administracyjnego i wprowadzeniu gromadzkich rad narodowych . [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Wojciech Woźniak , Opole 2003]

baza danych IZA