Akta stanu cywilnego Parafii Greckokatolickiej w Witorożu

Sygnatura
35/2171/0
Liczba serii
6
Liczba skanów
1089

Zawartość:

I. AKTA CYWILNE księgi urodzeń, zapowiedzi, małżeństw i zgonów z lat 1810-1815, 1818-1825, sygn. 1-5, 34-40, 50 (13 j.a.); II. AKTA CYWILNO-RELIGIJNE księgi wtóropisowe urodzeń, małżeństw i zgonów (duplikaty) z lat 1828-1829, 1831-1832, 1834, 1836-1842, 1844-1847, 1850-1856, 1859-1867, 1869-1870, 1873-1875, sygn. 6-33, 41-49 (38 j.a.), brak aktów urodzeń z lat 1846-1847, aktów małżeństw z lat 1831, 1867 i zgonów z 1867; alegaty z lat 1839, 1852, 1854-1856, 1862-1863, 1865, 1869, 1873-1875, sygn. 24, 26-27, 29, 31, 33, 48-49, 51-53 (w tym 3 odrębne j.a.); Księga z roku 1875 pochodzi z parafii prawosławnej;

Dzieje twórcy:

Z dniem 15 sierpnia 1810 r. wprowadzono na terenach przyłączonej do Księstwa Warszawskiego Lubelszczyzny obowiązek prowadzenia świeckich akt stanu cywilnego w oparciu o uregulowania Kodeksu Cywilnego Napoleona. Mimo świeckiego charakteru rejestracji rolę urzędników stanu cywilnego powierzono duchownym katolickim obu obrządków. Wprowadzone gminy, w których dokonywano rejestracji ludności, pod względem terytorialnym były najczęściej tożsame z parafiami rzymskokatolickimi oraz greckokatolickimi (unickimi) i obejmowały ogół ludności zamieszkałej na danym terenie (również ludność wyznań protestanckich i wyznania mojżeszowego). Także proboszcz parafii w Witorożu (pow. bialski) sprawował w tym czasie obowiązki urzędnika stanu cywilnego. Akty stanu cywilnego (urodzeń, zapowiedzi, małżeństw i zgonów) spisywane były w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Do sporządzanych metryk dołączano alegaty (m. in. załączane do spisywanego aktu małżeństwa odpisy metryk urodzenia, lub akty znania narzeczonych, urzędowe sprostowania i uzupełnienia aktów). Księgi były zamykane wraz z końcem roku, sporządzano do nich indeks osobowy, jeden egzemplarz pozostawał w parafii a drugi przekazywano do właściwego terytorialnie Sądu Pokoju w Białej. W 1826 r. na mocy Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego księgi stanu cywilnego prowadzone przez duchownych katolickich obu obrządków zyskały walor zarówno aktów świeckich, jak i religijnych, w związku z tym wyłączono spod ich kompetencji ludność innych wyznań chrześcijańskich oraz Żydów, tworząc dla nich odrębne urzędy stanu cywilnego. Rejestracja w aktach stanu cywilnego nadal odbywała się w systemie podwójnym. Zawierające jeden typ aktów unikaty (księgi pierwopisowe) zapisywano zazwyczaj przez kilka lat, aż do zapełnienia księgi. Tożsame z nimi pod względem treści metryk duplikaty (wtóropisy), obejmujące akty urodzeń małżeństw i zgonów, zamykano wraz z końcem roku, sporządzano indeks, dołączano do nich alegaty i przekazywano do Sądu Pokoju. Bezpośredni nadzór nad prowadzeniem akt sprawował dziekan (Dziennik Praw Królestwa Polskiego t. 10, s. 41-84). Już w pierwszej połowie XIX w. zaznaczyły się dążenia władz rosyjskich zmierzające do całkowitej likwidacji unii i wcielenia wyznawców obrządku greckokatolickiego do cerkwi prawosławnej. Tendencje te nasiliły się w latach 60-tych XIX w. Zaczęto konsekwentnie ograniczać prawa zarówno hierarchii kościelnej, jak i ludności greckokatolickiej. Ostateczna likwidacja unii nastąpiła w latach 1873-1875 r. Parafie greckokatolickie zostały zamknięte, lub zamienione na prawosławne a ludność zmuszona do zmiany wyznania i poddania się rejestracji w nowych parafiach. Wydany w 1905 roku ukaz tolerancyjny zezwalał byłym unitom na przejście na wyznanie rzymskokatolickie, z czego duża ich liczba skwapliwie skorzystała (stąd w aktach parafii rzymskokatolickich od roku 1905 pojawiają się liczne metryki byłych grekokatolików i ich potomków). Odrodzenie kościoła greckokatolickiego na terenie Lubelszczyzny nastąpiło dopiero po odzyskaniu niepodległości. Do 1867 r. akty stanu cywilnego sporządzano w języku polskim, od roku 1868 w języku rosyjskim. Ponadto obok zapisu dat zgodnego z obowiązującym do tej pory w Królestwie Polskim kalendarzem gregoriańskim wprowadzono datację wg kalendarza juliańskiego (12 dni różnicy). Siedziba parafii: Witoroż, eparchia chełmska, dek. międzyrzecki, od 1867 okręg radzyński Cerkiew p.w. św. Michała Archanioła Miejscowości należące do parafii: Danówka, Leszczanka, Strzyżówka, Witoroż Status prawny: urzędy stanu cywilnego i metrykalne - akta metrykalne

Daty skrajne:

1810-1874 [1875]

Klasyfikacja:

urzędy stanu cywilnego i akta metrykalne

Nazwa twórcy:

Daty:

1810-1874, 1875-1875.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

rosyjski, polski

Dostępność:

Udostępniany częściowo

Ogółem jednostek archiwalnych:

54

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

0

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.44

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.0

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
spis roboczy Tak

obecnie gm. Drelów, pow. bialski; baza PRADZIAD; zmikrofilmowane księgi z lat 1814-1867 (z lukami), nr mikrofilmów: 389482-389512;