Zarząd Gminy I, w tym: Dział Finansowo - Budżetowy z lat 1932 - 1939, sygn. 1 - 5, w tym: dziennik główny, księgi biercze podatku gruntowego i danin publicznych; Dział Administracyjny z lat 1886 - 1932, sygn. 6 - 39, w tym: księgi ludności, wykaz urodzonych w parafii Konopiska, księga poborowych, kontrola wyroków karnych. Zarząd Gminy II z lat 1939 - 1940, sygn. 40, w tym: księga biercza podatku gruntowego. Gminna Kasa Pożyczkowo - Oszczędnościowa w Rększowicach z lat 1913 - 1923, sygn. 41, w tym: księga przychodów i rozchodów Kasy.

W 1864 roku nastąpiły zmiany w dotychczasowej organizacji władz wiejskich na terenie Królestwa Polskiego. Ukaz o urządzaniu gmin wiejskich z dnia 19 lutego (2 marca) 1864 roku (Dz. Praw Królestwa Polskiego, t. 62, 1864, s.36-93) stanowił, iż gmina składa się z wiosek i koloni oraz folwarków i dworów właścicieli ziemskich, a władzę w gminie sprawuje samorząd gminny reprezentowany przez: zebranie gminne, wójta gminy oraz sołtysów. Sprawy sporne z terenu gminy miał rozpatrywać Sąd gminny wraz z ławnikami. Nowego podziału na gminy miał zgodnie z w/w ukazem dokonać Komitet Urządzający. Zebranie gminy stanowiło organ uchwałodawczy, władzę wykonawczą sprawował wójt wybierany na zebraniach gminnych. Pomocnikami wójta w gminie byli sołtysi, wybierani na zebraniach gromadzkich i zatwierdzani przez naczelnika powiatu. Każda gmina powinna posiadać pisarza, który prowadziłby księgi gminne i korespondencję. W razie potrzeby gminy mogły mieć poborców podatków, inspektorów szkółek i szpitali, gajowych, stróżów i innych urzędników gminnych. Według ukazu do kompetencji wójta gminy należały następujące sprawy: ogłaszanie rozporządzeń władz, czuwanie nad porządkiem w miejscach publicznych i nad bezpieczeństwem osób i własności, zapobieganie włóczęgostwu i żebractwu, donoszenie zwierzchności o samowolnym wychodzeniu mieszkańców z gminy, przedsiębranie nakazanych środków zaradczych przeciw pożarom, pomorowi bydła, itp. klęskom żywiołowym, przedsiębranie środków przeciw wszelkiego rodzaju przestępstwom, wykonywanie w przepisanych prawem wypadkach wyroków sądu gminnego i innych władz sądowych, czuwanie nad przechowywaniem znalezionych w gminie rzeczy lub odebranych od osób podejrzanych rzeczy, broni itp. Z innych ważniejszych spraw, należących do kompetencji wójta należy wymienić: zwoływanie zebrań gminnych, wykonywanie ich uchwał, utrzymywanie dróg w należytym stanie, nadzór nad sołtysami, naznaczanie kwater dla wojska, zarządzanie funduszami gminy, wydawanie mieszkańcom paszportów, nadzór nad karczmami, austeriami i wszelkiego rodzaju zakładami i instytucjami (szkoły, ochronki, szpitale itp.). Wójt był podległy naczelnikowi powiatu. Na mocy ustawy z dnia 19 (31) grudnia 1866 roku o zarządzie gubernialnym i powiatowym (Dz. Praw Królestwa Polskiego, t. 66, 1866, s. 119) został wprowadzony nowy podział administracyjny Królestwa Polskiego. W miejsce istniejących 5 guberni utworzono 10 guberni, w tym m.in. nową Gubernię Piotrkowską. W Guberni Piotrkowskiej został utworzony nowy powiat częstochowski, wydzielony z dotychczasowego powiatu wieluńskiego i częściowo olkuskiego. Zgodnie z Postanowieniem o podziale miast i gmin w powiatach z dnia 5 (17) stycznia 1867 roku Komitetu Urządzającego w Królestwie Polskim gmina wiejska Rększowice, która istniała już przed utworzeniem nowego powiatu, znalazła się w powiecie częstochowskim Guberni Piotrkowskiej (Dz. Praw Królestwa Polskiego, t.66, 1866, s. 279-303). Powyższy stan utrwaliło Postanowienie o rozgraniczeniu powiatów nowych dziesięciu guberni Królestwa Polskiego z dnia 29 grudnia (10 stycznia) 1867/1868 roku (Dz. Praw Królestwa Polskiego, t.67,1867, s. 359-387). W 1900 roku w skład gminy Rększowice wchodziły następujące miejscowości: Aleksandria (kolonia), Cztery Kopy (leśna zagroda), Dąbrówka (leśna zagroda), Hutki (folwark), Hutki (wieś), Jamki (wieś), Klepaczka (folwark), Klepaczka (wieś), Łaziec (wieś), Łysiec (wieś), Nierada (wieś), Rększowiece (wieś), Starcza (wieś), Stawki (zagroda leśna), Wąsosz (wieś), Własna (wieś). W okresie I wojny światowej gmina Rększowice znalazła się pod okupacją niemiecką, a przedstawiciele gminy delegowani byli do sejmiku powiatowego. Prawdopodobnie w 1916 lub 1917 roku wsie Aleksandria I-IV i Aleksandria II-III zostały wyłączone z gminy Rększowice i przyłączone do gminy Dźbów. Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu niepodległości gmina Rększowice znalazła się w powiecie częstochowskim, który został włączony do województwa kieleckiego. Po 1918 roku zasadniczą zmianą w funkcjonowaniu samorządu gminnego było wprowadzenie Dekretem o ustanowieniu Rad Gminnych na obszarze byłego Królestwa Kongresowego z 27 listopada 1918 roku (Dz. Pr. P.P. Nr 18 poz. 48), jako nowego organu Rady Gminnej, w skład Rady wchodzili: wójt i 12 radnych wybieranych na 3 lata. Do zakresu działalności Rady należało: przygotowanie wniosków i budżetu na zgromadzenie Gminne oraz czuwanie nad wykonaniem jego uchwał; zawiadywanie nieruchomościami i funduszami, należącymi do gminy lub przez nią zarządzanymi; kierownictwo i dozór nad instytucjami i zakładami gminnymi; mianowanie, kontrola i usuwanie urzędników gminnych (za wyjątkiem pisarza gminnego); kontrola działalności wójta. Następne zmiany w ustroju władz gminnych zostały wprowadzone Ustawą z dnia 23 marca 1933 roku o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz.U.R.P. Nr 35 poz. 294) i Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 2 sierpnia 1934 roku w sprawie wykonania ustawy o częściowej zmianie samorządu terytorialnego (Dz.U. R.P. Nr 71 poz. 688). W/w przepisy jako organy ustrojowe gminy wiejskiej wymieniały: radę gminną, zarząd gminy, wójta, i jako zastępców podwójcich. Członkami rady gminnej byli: wójt, podwójci i radni gminni. Zarząd gminy składał się z wójta, podwójciego i 2 ławników. Kontrola wewnętrzna gospodarki gminnej należała do wójta jako przełożonego, natomiast stałym organem kontrolnym z ramienia rady gminnej była komisja rewizyjna wybierana przez radę gminną. Nadzór państwowy nad gminami wiejskimi sprawował wydział powiatowy, który zatwierdzał niektóre uchwały rady gminnej. Na podstawie art. 16 i 107 ustawy z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego dokonany został w powiecie częstochowskim podział gmin wiejskich na gromady. Gminę Rększowice podzielono na następujące gromady: 1) Hutki, 2) Jamki, 3) Łysiec, 4) Klepaczka, 5) Łaziec, 6) Wąsosz, 7) Nierada, 8) Rększowice, 9) Starcza, 10) Własna. Powyższy stan utrzymywał się do wybuchu II wojny światowej. 26 października wszedł w życie dekret Führera i kanclerza Rzeszy Niemieckiej o administracji okupowanych polskich obszarów z dnia 12 października 1939 roku. Dekret ten dzielił zajęte przez wojska niemieckie obszary II Rzeczpospolitej na tereny włączone do Rzeszy oraz okupowane obszary polskie podległe władzy Generalnego Gubernatora. 26 października wszedł w życie inny dekret Adolfa Hitlera tzw. dekret o strukturze i zarządzie obszarów wschodnich z dnia 8 października 1939 roku. Na mocy tego dekretu część obszaru Polski została wcielona do Rzeszy. Gmina Rększowice należała do: Provinz Schlesien (Breslau), Regirungs Bezirk Oppeln.

Notatkę informacyjną i inwentarz sporządziła Joanna Sowa (2004). Inwentarz wpisany do bazy danych IZA