Sąd Obwodowy w Żarach

Sygnatura
89/1523/0
Liczba serii
62
Liczba skanów
0

Zawartość:

1. Allgemeine Verwaltung z lat 1829-1933 sygn. 9, 12- 13, 785, 825-831 2. Flurbücher, Fortschreibungsprotokolle und Gebäudesteuerrolle z lat 1873-1942 sygn. 1-7, 10-11, 14-16, 600, 773, 776-783 3. Grundakten z lat 1755-1945 3.1 Albrechtsdorf, sygn. 20-57 3.2 Benau, sygn. 58-107 3.3 Berthelsdorf, sygn. 119-127 3.4 Billendorf, sygn. 108-118 3.5 Brestau, sygn. 128-131, 823 3.6 Brinsdorf, sygn. 132-137 3.7 Christianstadt, sygn. 138-164 3.8 Droskau, sygn. 165-188 3.9 Dubrau, sygn. 189-192 3.10 Eckartswalde, sygn. 193-200 3.11 Friedersdorf, sygn. 201-220 3.12 Gablenz, sygn. 221-232 3.13 Gersdorf, sygn. 233-238 3.14 Goldbach, sygn. 239-248 3.15 Grabig, sygn. 249-267 3.16 Grünhölzel, sygn. 268-271 3.17 Guhlen, sygn. 272-285 3.18 Gurkau, sygn. 292-295 3.19 Guschau sygn. 286-291 3.20 Haasel, sygn. 296 3.21 Hermsdorf, sygn. 297-300 3.22 Jehsen, sygn. 301-307, 832-834 3.23 Jeschkendorf, sygn. 308-313 3.24 Klein Petersdorf, sygn. 314-316 3.25 Kriebau, sygn. 317-323 3.26 Kunzendorf, sygn. 324-356 3.27 Laubnitz sygn. 357- 368 3.28 Legel, sygn. 8, 369 3.29 Liebsgen, sygn. 370 3.30 Liesegar, sygn. 371-378 3.31 Linderode, sygn. 379-411 3.32 Lohs, sygn. 412-420 3.33 Marsdorf, sygn. 421-440, 835 3.34 Meiersdorf, sygn. 441-448 3.35 Mildenau, sygn. 449-453 3.36 Nieder Ullersdorf, sygn. 454-463 3.37 Nissmenau, sygn. 464-470 3.38 Ober Ullersdorf, sygn. 471-489 3.39 Pitschaku, sygn. 491-501 3.40 Reinswalde, sygn. 502-527 3.41 Rodstock, sygn. 528-529 3.42 Sablath, sygn. 530-542 3.43 Schönaich, sygn. 566-569 3.44 Schönwalde, sygn. 543-565 3.45 Seifersdorf, sygn. 570-599, 836 3.46 Sorau, sygn. 601-705, 788-822 3.47 Syrau, sygn. 706-712 3.48 Teichdorf, sygn. 713-718 3.49 Tielitz, sygn. 719 3.50 Waltersdorf, sygn. 720-730 3.51 Wellersdorf, sygn. 490, 731-748 3.52 Witzen, sygn. 749-753 3.53 Zedel, sygn. 754-762 3.54 Zeschau, sygn. 763-766 3.55 Zukleba, sygn. 767-769 3.56 Zwippendorf, sygn. 770-772 4. Land- und Forstwirtschaft z lat 1933-1942 sygn. 17-19, 774-775, 784 5. Nachlass und Erbsachen z lat 1836-1931 sygn 824, 837 6. Registerangelgenheiten. Genossenschaften z lat 1928-1932 sygn. 786-787

Dzieje twórcy:

Sąd Obwodowy w Żarach powołano do istnienia na mocy konstytucyjnej ustawy sądowej z 27.01.1877 roku. Zarządzenie cesarza Wilhelma I z 05.07.1879 r. określało siedziby i okręgi sądów obwodowych. Sąd Obwodowy w Żarach przejął część rzeczowych i terytorialnych kompetencji Królewskiego Sądu Powiatowego w Żarach (Königliches Kreis Gericht Sorau). Ponadto przyłączono do niego miejscowości wydzielone z części obszaru działania Sądu Obwodowego w Forst, Brodach, Trzebielu i Lubsku (zarządzenie nie wymienia jednak, które gminy i obręby dworskie podlegające ww. sądom przyłączono w 1879 roku do Sądu Obwodowego w Żarach). Niektóre obszary z powiatu żarskiego podporządkowano Sądowi Obwodowemu w Trzebielu (Trzebiel, Zajączek, Jerischko, Kamienica, Żarki Wielki, Tuplice, Dębinka) i Sądowi Obwodowemu w Lubsku (Jasień, Dłużek, Tuchola Żarska, Chełm Żarski, Grabów, Chlebowo, Czerna, Gręzawa, Chełmice). Zarządzenie weszło w życie 01.10.1879 roku. Sąd Obwodowy w Żarach podlegał organizacyjnie pod Landgericht w Guben. Do zakresu działania sądu należały: a) sprawy cywilne (dzierżawy, najem, stosunki pracownicze, stosunki podróży i przewozu, szkody leśne i rolne, sprawy małżeńskie, sprawy opieki i obowiązku wychowania, ubezwłasnowolnienia); b) sprawy sporne obywatelskie (podział majątku, licytacje, prowadzenie rejestrów i zarząd przymusowy); c) sprawy karne (wykroczenia, przewinienia i przestępstwa - do 10 lat więzienia- fałszowanie monet, gwałty, powtórne kradzieże i rozboje); d) sprawy z powództwa cywilnego (księgi i akta gruntowe, rejestry związków i spółek, rejestry majątków, handlowe i rejestry patentów i pojazdów); e) w zakresie spraw spadkowych (dziedziczenie i egzekucje zapisów testamentowych); f) w zakresie prawa rodzinnego (ustalania opieki i kurateli, ochrona sierot, unieważnianie małżeństw). Sąd Obwodowy w Żarach prowadził również rejestry handlowe spółek, towarzystw, spółek wodnych, wzorców, statków, jak również sprawy opiekuńcze i kurateli, rozjemcze, ksiąg wieczystych i testamentalne, a także administrację i nadzór nad fundacjami, przechowywał rejestry pomocnicze (Nebenregister) urzędów stanu cywilnego i przeprowadzał postępowania upadłościowe. Kolejne zmiany w działalności sądu nastąpiły w 1925 r. po wprowadzeniu prawa o rewaloryzacji i w 1933 r., po wejściu w życie prawa o regulacji stosunków gospodarczych na wsi. W okresie nazistowskim do zadań sądu należało także orzekanie o rasie aryjskiej. W 1905 i 1908 roku Sąd Obwodowy w Żarach posiadał następujące wydziały: 1. Wydział spraw ksiąg gruntowych (Grundbuchsachen), 2. Wydział spraw spadkowych, spraw opiekuńczych, testamentów i spraw cywilnych (Nachlaß-, Vormundschafts, Testamentssachen und freiwillige Gerichtsbarkeit, 3. Wydział przymusowych licytacji, spraw upadłościowych, ofert i spraw rejestrowych (Zwangsversteigerungen, Konkurses, Aufgeboten und Registersachen), 4. Wydział sporów cywilnych i ubezwłasnowolnień (Bürgerlichen Streitigkeiten und Entmündigungen), 5. Wydział spraw karnych (Strafsachen). W 1913 roku struktura sądu pozostała niezmieniona. W 1937 roku, w ramach struktury organizacyjnej Sądu Obwodowego w Żarach funkcjonował Entschuldungsamt, który obsługiwał Sądy Obwodowe w Żarach, Trzebielu i w Forst. Zajmował się on oddłużaniem większych gospodarstw rolnych. Od 1879 roku raz w miesiącu Sąd Obwodowy w Żarach organizował w Krzystkowicach tzw. dzień sądowy (Gerichtstag). Wyznaczony sędzia przewodniczył sesji wyjazdowej poza siedzibą sądu. Przy sądzie obwodowym w Żarach funkcjonowała Izba Karna (Strafkammer ), komornik (Gerichtsvollzieher), notariusze, radcy prawni, prokuratura i areszt. W przypadku, gdy w sądzie urzędowała większa liczba sędziów, sprawy były dzielone rzeczowo, lub według terytorium. Jeden z sędziów sprawował nadzór służbowy nad pozostałymi. Sądowi Obwodowemu w Żarach przewodniczył w 1908 roku dr Kramer zaś w 1937 radca sądu obwodowego Bendleb. Wykonanie orzeczeń sądu należało do pisarza sądowego lub komornika sądowego. Sędzią mogła zostać osoba, która ukończyła 3-letnie studia (z czego minimum 3 semestry na uniwersytecie niemieckim) oraz zdała odpowiednie egzaminy. Następnie odbyła trwającą 4 lata służbę przygotowawczą jako referendarz (Referendar). Ponadto urząd sędziego sprawować mógł wykładowca prawa na uniwersytecie niemieckim. Sędziowie byli nominowani przez króla. W 1881 roku w Sądzie Obwodowym w Żarach było zatrudnionych 5 sędziów. Tyle samo pracowało w 1937 roku. Przy każdym sądzie obwodowym działał sąd ławniczy (Schöffengericht), któremu przewodniczył sędzia sądu obwodowego oraz dwaj ławnicy sprawujący urząd honorowo. Rozstrzygał on w sprawach pomniejszych wykroczeń, jak np. obelg i sprawach karnych zagrożonych karą od 2 do 4 lat więzienia. W odróżnieniu od sądów wyższej instancji strony mogły wnosić sprawę, oskarżać lub bronić się bezpośrednio przed sądem. W pozostałych przypadkach musiały korzystać z pomocy pośrednika (prawnika). Ławnikiem mogła zostać każda osoba nie karana, zdolna po względem zarówno fizycznym, jak i umysłowym pełnić ten urząd i mająca ukończone 30 lat. Nie mogły się o to stanowisko ubiegać osoby, które w pełni nie dysponowały swoim majątkiem oraz urzędnicy państwowi, posłowie, duchowni, wojskowi, a także lekarze, aptekarze, nauczyciele szkół ludowych, ławnicy i przysięgli z poprzedniego roku, jak również osoby powyżej 65 roku życia. Sądy ławnicze właściwe były w przypadku wykroczeń obciążonych karą pozbawienia wolności do 3 miesięcy lub karą grzywny do 600 marek (poza dodatkowymi, wynikającymi z innych rozporządzeń). Zakończenie działalności Sądu Obwodowego w Żarach nastąpiło na początku 1945 roku, wraz z pojawieniem się oddziałów Armii Czerwonej i ucieczką personelu.

Daty skrajne:

[1755] 1879-1945

Klasyfikacja:

instytucje ochrony prawa i wymiaru sprawiedliwości

Nazwa twórcy:

Daty:

1755-1878, 1879-1945.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Amtsgericht Sorau

Języki:

niemiecki

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

835

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

835

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

16.45

Ogółem opracowanych metrów bieżących

16.45

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
elektroniczny inwentarz archiwalny zatwierdzony Tak