1. Referat Ogólno-Organizacyjny, 1945-1950, 65 j.a. 1.1. Podreferat Ogólny (4 j.a.) - materiały dotyczące organizacji uroczystości z udziałem Starosty, protokoły z zebrań i narad odbywających się w Starostwie. 1.2. Podreferat Organizacyjny (30 j.a.) - materiały dotyczące zasad organizacji i działania Urzędu Pełnomocnika Rządu na obwód Choszczno, Starostwa Powiatowego Choszczeńskiego, zarządów miejskich i gminnych powiatu choszczeńskiego oraz urzędów niezespolonych pośrednio podległych staroście. Są tu okólniki i zarządzenia władz nadrzędnych dotyczące organizacji tych urzędów, zarządzenia wewnętrzne starosty, protokoły kontroli Urzędu Pełnomocnika i Starosty, sprawozdania z działalności tych instytucji, wykazy osób zatrudnionych w Starostwie. Znajdują się tu również informacje dotyczące działalności urzędów niezespolonych, sprawozdania z działalności zarządów miejskich i gminnych powiatu choszczeńskiego, protokoły kontroli tych urzędów oraz protokoły zdawczo-odbiorcze przy zmianach personalnych w administracji terenowej. 1.3. Podreferat Ogólno-Statystyczny (31 j.a.) - raporty sytuacyjne (miesięczne i kwartalne) składane przez Starostę i przez zarządy miejskie i gminne powiatu. Są tu kwestionariusze jednostkowe, sprawozdania statystyczne dotyczące rolnictwa, wykazy nieruchomości i gospodarstw rolnych w poszczególnych gminach oraz zestawienia statystyczne związane z napływem i rozmieszczaniem ludności w powiecie z roku 1946, jednostki dotyczące podziałów administracyjnych i zmian nazw miejscowości w powiecie choszczeńskim. 2. Referat Administracyjno-Prawny, 1945-1950, 20 j.a. - akta dotyczące nadania lub uznania obywatelstwa polskiego, kartoteki szkód wojennych dla miast i wsi i związane z tym kwestionariusze rejestracji tych szkód, wykazy obywateli niemieckich, wykazy wydanych zaświadczeń tożsamości oraz wykaz mieszkańców powiatu choszczeńskiego z roku 1946. 3. Referat Społeczno-Polityczny, 1945-1950, 33 j.a. - organizacja partii politycznych, stan bezpieczeństwa, stowarzyszenia, organizacje społeczne, związki zawodowe, stowarzyszenia kościelne, akta dotyczące majątków kościelnych, deklaracje rejestracyjne obywateli niemieckich, korespondencja w sprawach weryfikacji autochtonów oraz repatriacji cudzoziemców, materiały dotyczące podziału mieszkańców powiatu choszczeńskiego w referendum w 1946 roku oraz wyborach do Sejmu w 1947 roku. 4. Referat Osiedleńczy, 1945-1950, 53 j.a. - wykazy Niemców zamieszkujących powiat, repatriacja obywateli niemieckich i radzieckich, sprawozdania sytuacyjne z osadnictwa składane przez Starostwo Powiatowe, a także przez zarządy miejskie i gminne, wykazy gospodarstw rolnych zasiedlonych i przeznaczonych do zasiedlenia, protokoły wprowadzenia na gospodarstwa rolne w poszczególnych gminach, wykazy wystawionych aktów nadania, protokoły Powiatowej Komisji Osadnictwa Rolnego, wykaz gospodarstw nadanych orzeczeniami PKOR, protokoły Komisji Osadnictwa Nierolniczego, sprawozdania z uwłaszczeń nierolniczych, sprawozdania Spółdzielni Produkcyjnych. 5. Referat Przemysłu i Handlu, 1945-1950, 21 j.a. - zachowane materiały dotyczą działalności Referatu Przemysłu i Handlu, organizację tych dziedzin życia od pierwszych dni po wyzwoleniu, akta zdawczo-odbiorcze zakładów przemysłowych, wykazy wydanych kart rzemieślniczych, korespondencja ogólna z cechami rzemieślniczymi. 6.Referat Odbudowy, 1945-1950, 8 j.a. - rejestry nieruchomości oraz korespondencja w sprawie odbudowy Ratusza w Reczu, karty ewidencyjne grobów poległych w czasie działań wojennych na terenie powiatu choszczeńskiego. 7. Referat Zdrowia, 1946-1950, 9 j.a. - sprawozdania z działalności placówek służby zdrowia: Punktów Opieki nad Matką i Dzieckiem, kuchni ludowych i ośrodków zdrowia. 8. Referat Kultury i Sztuki, 1945-1948, 4 j.a. - wykaz analfabetów, opis zabytków znajdujących się na terenie powiatu sporządzony w roku 1948. 9. Referat Rolnictwa i Reform Rolnych, 1947-1950, 22 j.a. - obwody rybackie, obwody i spółek łowieckich, spraw hipotecznych, akcja szacunkowo-hipoteczna, sprawozdania z wykonanych prac pomiarowych w związku z przebudową ustroju rolnego, protokoły zdawczo-odbiorcze majątków powyżej 40 ha, opisy obiektów przemysłu rolnego, sprawozdania z działalności Powiatowego Lekarza Weterynarii w Choszcznie, sprawozdania z działalności Inspektoratu Rolnego, protokoły przejęcia gospodarstw szkolnych, plan sieci szkół rolniczych, protokoły zebrań Gminnych Kierowników Oświaty Rolniczej, budżety gospodarstw i ośrodków szkolno-rolnych. 10. Akta osobowe pracowników starostwa powiatowego i jednostek niższego szczebla, 1945-1948, 73 j.a.

Administracja terenowa na Ziemiach Zachodnich i Północnych w latach 1945-1946 przebiegała odmiennie niż w Polsce Centralnej. Ziemie te wymagały przede wszystkim zasiedlenia przez ludność polską. W miarę przesuwania się frontu władzę nad zajmowanymi terenami przejmowały komendantury wojskowe (najczęściej rosyjskie). Ich podstawowym zadaniem było zapewnienie bezpieczeństwa na zajętych terenach, regulowanie stosunków pomiędzy żołnierzami a ludnością cywilną oraz pomiędzy ludnością polską i niemiecką. Stopniowo komendantury przekazywały władzę w ręce cywilne. Uchwała Rady Ministrów z dnia 14 marca 1945 r. podkreślała stan odrębności Polski Północnej i Zachodniej, która podzieliła te tereny na okręgi, a te na obwody. Na czele okręgu stał pełnomocnik okręgowy (wojewoda), na czele obwodu pełnomocnik obwodowy (starosta). 23 lutego 1945 r. władzę w Choszcznie objął radziecki komendant wojenny. Powołał on 1 kwietnia polskiego i niemieckiego burmistrza miasta. Oficjalne przekazanie władzy przez komendanta wojennego nastąpiło w czerwcu 1945 r., jednak komendantura i sam komendant działali do dnia 20 października 1945 r. Pierwszego tymczasowego podziału administracyjnego obwodu dokonano 12 lipca 1945 r. Utworzono wówczas trzy gminy miejskie: Choszczno, Kniazie i Reczyce oraz jedenaście gmin wiejskich: Barnimie, Chełpa, Korytowo, Marzęcin, Radęcin, Raduń, Sławęcin, Studnica, Zamęcin, Zwierzyń, Żeńsko. W następnych miesiącach utworzono dalsze trzy gminy wiejskie: w Łaskach, Zalesiu i Chłopowie. W miarę normalizowania się sytuacji politycznej i społeczno-ekonomicznej obwodu, rozpoczęto opracowywanie nowego podziału administracyjnego. Zarządzenie starosty z dnia 25 lipca 1946 r. ustaliło nowy podział powiatu Choszczno na gminy. Utworzono trzy gminy miejskie: Choszczno, Kniazie, Rzeczyca oraz siedem gmin wiejskich: Chramęcin, Księże, Łęki, Marzęcin, Pamięcin, Radęcin, Rożnowo. Przeprowadzona przez Wojewódzką Radę Narodową w Szczecinie zmiana podziału administracyjnego województwa szczecińskiego w 1948 r. nie wprowadziła zmian terytorialnych w powiecie choszczeńskim, zmieniono natomiast nazwy niektórych miast i gmin. Podział administracyjny powiatu choszczeńskiego przedstawiał się następująco: gminy miejskie: Choszczno, Drawno (Kniazie, Nowe n/Drawą), Recz ( Reczyca, Rzeczyca); gminy wiejskie: Barnimie (Księże), Bierzwnik (Marzęcin), Radęcin (Rożnowo), Krzęcin (Chramęcin), Pomień (Pamięcin), Żółwino (Laski). Taki podział administracyjny powiatu Choszczno przetrwał do roku 1954. Uprawnienia pełnomocników rządu ustalił dekret z 13 listopada 1945 r. Otrzymali oni prawo wydawania służbowych zarządzeń wszystkim władzom i urzędom na swoim terenie działania. Pełnomocnik był z urzędu służbowym zwierzchnikiem odnośnych władz, urzędów i organów oraz przewodniczącym wszystkich organów kolegialnych. Pełnomocnika obwodowego powoływał i odwoływał na wniosek pełnomocnika okręgowego minister administracji publicznej, a po utworzeniu Ministerstwa Ziem Odzyskanych szef tego resortu. Urzędy pełnomocników miały charakter tymczasowy. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 26 maja 1946 r. o tymczasowym podziale administracyjnym Ziem Odzyskanych zostało utworzone województwo szczecińskie, wprowadzono podział na powiaty, gdzie władze sprawował starosta. Przekształcenie Urzędu Pełnomocnika Rządu na Obwód Choszczno w Starostwo Powiatowe Choszczeńskie nastąpiło w drugiej połowie 1946 r. Starostwa powiatowe zostały zlikwidowane w chwili wejścia w życie ustawy z dnia 20 marca 1950 r. W ich miejsce powołano rady narodowe jako jedyne organy władzy państwowej. W czerwcu 1950 r. Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Choszcznie zostało jedynym organem władzy na terenie powiatu choszczeńskiego.