Cechy miasta Kołobrzegu

Sygnatura
65/256/0
Liczba serii
17
Liczba skanów
0

Zawartość:

1. Cech Tokarzy i Stolarzy (Drechsler- und Tischlerinnung) 1573-1924; sygn. 1-23; 23 j.a. - zapisy do cechu i wypisy z niego, księgi mistrzów i uczniów, kasowe, rachunkowe, księgi protokołów, przywileje, statut kasy pogrzebowej, świadectwa dobrego urodzenia, odbytej nauki i mistrzowskie, statuty cechowe. 2. Cech Cieśli (Zimmererinnung) 1727-1900; sygn. 24-45; 22 j.a. - księgi mistrzów, czeladników i uczniów, rachunkowe, kasowe, zarządzenia, kasa czeladnicza, wykazy zmarłych, protokoły, rachunki i pokwitowania, skargi, przywileje, statuty. 3. Cech Bednarzy (Böttcherinnung) 1668-1934; sygn. 46-57a (sygn. 57a); 13 j.a. - przywileje, patenty, zarządzenia, statuty, spisy mistrzów, księgi rachunkowe i kasowe, świadectwa dobrego urodzenia i odbytej nauki, akta uczniów. 4. Cech Szewców (Schuhmacherinnung) 1808-1939; sygn. 58-62; 5 j.a. - księgi protokołów, kasa pogrzebowa, wypadki śmiertelne. 5. Cech Ślusarzy i Blacharzy (Schlosser- und Klempnerinnung) 1711-1928; sygn. 63-74; 12 j.a. - zapisy do cechu i wypisy z niego, księgi kasowe, dokumenty, protokoły, przywileje, księgi mistrzów i uczniów, świadectwa czeladnicze. 6. Cechy Kowali (Schmiedeinnung) 1637-1935; sygn. 75-93; 19 j.a. - księgi mistrzów i czeladników, protokoły, rejestry dzieci z rodzin mistrzowskich, księgi wpływów i wydatków, statuty, przywileje, przepisy cechowe, cechowa szkoła niedzielna, reorganizacje, zarządzenia, ograniczenia dla kupców żydowskich handlujących miedzią. 7. Cech Murarzy (Maurerinnung) 1654-1912; sygn. 94-96; 3 j.a. - księgi kasowe, wnioski o pożyczki. 8. Cech Kołodziei (Stellmacherinnung) 1646-1915; sygn. 97-112; 16 j.a. - księgi przychodów i wydatków, księgi mistrzowskie, przywileje, zarządzenia i patenty, statuty, protokoły, rachunki, świadectwa dobrego urodzenia i odbytej nauki. 9. Cech Krawców (Schneiderinnung) 1679-1921; sygn. 113-120; 8 j.a. - księga mistrzów, zapisy do cechu i wypisy z niego, księgi protokołów, przepisy cechowe, akta zgonów. 10. Cech Piekarzy (Bäckerinnung) 1633-1919; sygn. 121-131; 11 j.a. - księga mistrzów, przepisy cechowe, statuty, świadectwa odbytej nauki i dobrego urodzenia. 11. Cech Farbiarzy (Färberinnung) 1686-1893; sygn. 132-140; 9 j.a. - księga protokołów, przywileje, hipoteka własności cechowej, zarządzenia królewskie, świadectwa dobrego urodzenia i odbytej nauki. 12. Cech Siodlarzy (Sattlerinnung) 1735-1864; sygn. 141-145; 5 j.a. - świadectwa dobrego urodzenia i odbytej nauki, przywileje i przepisy cechowe. 13. Cech Rzemiosł Różnych 1685-1911; sygn. 146-158; 13 j.a. - księga zegarmistrzów, księga rachunkowa rzeźników, przychody i wydatki garncarzy, statut szklarzy, przywileje i statuty domu żeglarza, świadectwa czeladników kowalskich, świadectwa dobrego urodzenia, przywilej kowali miedzianych.

Dzieje twórcy:

Organizacje cechowe w pomorskich miastach zaczęły powstawać w połowie XIII w. W niektórych ośrodkach podstawą prawną ich rozwoju były dokumenty wystawiane przez książąt. Przywilej taki otrzymali w 1243 r. mieszczanie szczecińscy. W innych miastach proces powstawania systemu cechowego przebiegał stopniowo. Przyczyniła się do tego zarówno koncentracja produkcji, jak i walka o opanowanie rynku. Tworzące się organizacje zawodowe nie tylko strzegły interesów ekonomicznych swych członków, ale również dbały o odpowiednią jakość i cenę wyrobów, ustalały wielkość produkcji, pełniły funkcje religijno-towarzyskie. Jednostką produkcyjną każdego cechu był warsztat – własność mistrza, pełnoprawnego członka danej organizacji, posiadającego (przynajmniej teoretycznie) najwyższe umiejętności zawodowe. To on organizował zakup surowców, przyjmował zamówienia klientów, decydował o produkcji, nadzorował pracę w warsztacie oraz wykonywał najbardziej odpowiedzialne zadania. Mistrzów wspierali czeladnicy i uczniowie. Czeladnicy, pracowali na rachunek mistrza, ale otrzymywali tygodniowe wynagrodzenie, które stanowiło podstawę ich utrzymania. Natomiast uczniowie wykonywali najprostsze czynności, ucząc się jednocześnie zawodu i będąc na pełnym utrzymaniu mistrzów. Kandydat na mistrza winien był legitymować się świadectwem „dobrego urodzenia” oraz posiadać obywatelstwo miasta. Nadzorując proces szkolenia uczniów i czeladników, mistrzowie decydowali o przyjęciu do cechu nowych członków. Każdy cech miał wewnętrzne sądownictwo nad swoimi członkami oraz pełnił funkcję militarną, obsadzając w czasie zagrożeń wyznaczone fragmenty murów miejskich. Na czele cechów stało od dwóch do sześciu starszych. W drugiej połowie XVI i XVII w. przepisy cechowe zmierzały coraz wyraźniej do utrwalenia stanów liczebnych cechów i zapewnienia ich członkom, w ówczesnych warunkach, odpowiednio wysokiej produkcji i zbytu, a tym samym odpowiedniej egzystencji. W omawianym okresie cechy coraz wyraźniej ograniczały sprzedaż oraz broniły monopolu wytwórczości w danej dziedzinie. Jednocześnie uprawnienia mistrzowskie przechodziły najczęściej z ojca na syna, co prowadziło do całkowitego zahamowania rozwoju instytucji cechowych. W tej sytuacji w latach 1738–1744 na obszarze pruskiego Pomorza przeprowadzono dość gruntowną reformę wytwórczości rzemieślniczej. Odtąd cechy miały stać się organizacjami otwartymi (dowolna liczba majstrów i czeladników), a ich produkcja została uwolniona od jakichkolwiek zakazów. Zniesiono również wiele średniowiecznych przywilejów, w tym m.in. nadmierną liczbę świąt cechowych oraz zbyt drogi egzamin mistrzowski. W XIX w. cechy przeszły dalsze przeobrażenia. Liberalizacja i wzrost produkcji fabrycznej spowodowały zarówno spadek ich liczebności, jak i zmierzch tradycji cechowych. Proces ten był szczególnie widoczny od drugiej połowy XIX w., gdy cechy utraciły już całkowicie wpływ na wielkość produkcji i monopol sprzedaży. Odtąd wspomniane organizacje stały się stowarzyszeniami drobnych wytwórców, zachowującymi do XX w. pewne znaczenie gospodarcze. Akta cechowe były przejmowane przez archiwum szczecińskie w latach 1900, 1911–1912, 1938–1939. Ostatni z wymienionych dopływów spowodowało zarządzenie wydane w lipcu 1935 r., które wprowadzało nadzór państwowy nad cechami. W 1943 r. archiwalia cechowe w ramach rozproszenia zasobu wywieziono poza Szczecin. Po 1945 r. do szczecińskiego archiwum w kilku etapach trafiły akta cechowe 64 miast pomorskich.

Daty skrajne:

1573-1939

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1573-1939.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Innungen Kolberg

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

159

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

159

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

2.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

1.8

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak

W Landesarchiv w Greifswaldzie, Dom Żeglarza w Kołobrzegu, 3,3 m.b., z lat 1632–1821.