1. Cech Młynarzy 26 j.a., z lat 1691-1934 - księgi protokołów i rachunkowe, spory i procesy, spisy członków cechu, księgi mistrzów, opieka nad chorymi czeladnikami, statuty, sprawy personalne, korespondencja, przywileje, zarządzenia i przepisy cechowe. 2. Cech Krawców 10 j.a., z lat 1650-1890 - kasa pogrzebowa i jej rachunki, protokoły, dochody i wydatki cechu, egzaminy, patenty i pokwitowania. 3. Cech Piekarzy 9 j.a., z lat 1712-1903 - przywilej i statut, księgi mistrzów i uczniów, egzaminy cechowe, świadectwa dobrego urodzenia i nauki, sprzedaż nieruchomości. 4. Cech Szewców 10 j.a., z lat 1723-1895 - przywileje i statuty, księgi rachunkowe, mistrzów, czeladników i uczniów, rachunki kasy czeladniczej, egzaminy cechowe. 5. Cech Rzeźników 11 j.a., z lat 1681-1934 - księgi protokołów, rachunkowe i uczniów, przywileje cechowe i ich potwierdzenia, statut. 6. Cech Stolarzy 2 j.a., z lat 1801-1887 - księga rachunkowa, zapisy do cechu oraz wypisy z niego. 7. Cech Ślusarzy i Zegarmistrzów 1 j.a., z lat 1775-1851 - Księga protokołów i wykazy mistrzów. 8. Cech Farbiarzy 1 j.a., z lat 1774-1850 - Księga czeladników i uczniów. 9. Cech Kołodziejów 3 j.a., z lat 1732-1930 - przywilej i patent, księgi protokołów i rachunkowa. 10. Cech Kowali 8 j.a., z lat 1754-1925 - księgi mistrzów, czeladników i uczniów, protokoły, statut, księga rachunkowa, zapisy do cechu i wypisy z niego, egzaminy cechowe.

Organizacje cechowe w pomorskich miastach zaczęły powstawać w połowie XIII w. W niektórych ośrodkach podstawą prawną ich rozwoju były dokumenty wystawiane przez książąt. Przywilej taki otrzymali w 1243 r. mieszczanie szczecińscy. W innych miastach proces powstawania systemu cechowego przebiegał stopniowo. Przyczyniła się do tego zarówno koncentracja produkcji, jak i walka o opanowanie rynku. Tworzące się organizacje zawodowe nie tylko strzegły interesów ekonomicznych swych członków, ale również dbały o odpowiednią jakość i cenę wyrobów, ustalały wielkość produkcji, pełniły funkcje religijno-towarzyskie. Jednostką produkcyjną każdego cechu był warsztat – własność mistrza, pełnoprawnego członka danej organizacji, posiadającego (przynajmniej teoretycznie) najwyższe umiejętności zawodowe. To on organizował zakup surowców, przyjmował zamówienia klientów, decydował o produkcji, nadzorował pracę w warsztacie oraz wykonywał najbardziej odpowiedzialne zadania. Mistrzów wspierali czeladnicy i uczniowie. Czeladnicy, pracowali na rachunek mistrza, ale otrzymywali tygodniowe wynagrodzenie, które stanowiło podstawę ich utrzymania. Natomiast uczniowie wykonywali najprostsze czynności, ucząc się jednocześnie zawodu i będąc na pełnym utrzymaniu mistrzów. Kandydat na mistrza winien był legitymować się świadectwem „dobrego urodzenia” oraz posiadać obywatelstwo miasta. Nadzorując proces szkolenia uczniów i czeladników, mistrzowie decydowali o przyjęciu do cechu nowych członków. Każdy cech miał wewnętrzne sądownictwo nad swoimi członkami oraz pełnił funkcję militarną, obsadzając w czasie zagrożeń wyznaczone fragmenty murów miejskich. Na czele cechów stało od dwóch do sześciu starszych. W drugiej połowie XVI i XVII w. przepisy cechowe zmierzały coraz wyraźniej do utrwalenia stanów liczebnych cechów i zapewnienia ich członkom, w ówczesnych warunkach, odpowiednio wysokiej produkcji i zbytu, a tym samym odpowiedniej egzystencji. W omawianym okresie cechy coraz wyraźniej ograniczały sprzedaż oraz broniły monopolu wytwórczości w danej dziedzinie. Jednocześnie uprawnienia mistrzowskie przechodziły najczęściej z ojca na syna, co prowadziło do całkowitego zahamowania rozwoju instytucji cechowych. W tej sytuacji w latach 1738–1744 na obszarze pruskiego Pomorza przeprowadzono dość gruntowną reformę wytwórczości rzemieślniczej. Odtąd cechy miały stać się organizacjami otwartymi (dowolna liczba majstrów i czeladników), a ich produkcja została uwolniona od jakichkolwiek zakazów. Zniesiono również wiele średniowiecznych przywilejów, w tym m.in. nadmierną liczbę świąt cechowych oraz zbyt drogi egzamin mistrzowski. W XIX w. cechy przeszły dalsze przeobrażenia. Liberalizacja i wzrost produkcji fabrycznej spowodowały zarówno spadek ich liczebności, jak i zmierzch tradycji cechowych. Proces ten był szczególnie widoczny od drugiej połowy XIX w., gdy cechy utraciły już całkowicie wpływ na wielkość produkcji i monopol sprzedaży. Odtąd wspomniane organizacje stały się stowarzyszeniami drobnych wytwórców, zachowującymi do XX w. pewne znaczenie gospodarcze. Akta cechowe były przejmowane przez archiwum szczecińskie w latach 1900, 1911–1912, 1938–1939. Ostatni z wymienionych dopływów spowodowało zarządzenie wydane w lipcu 1935 r., które wprowadzało nadzór państwowy nad cechami. W 1943 r. archiwalia cechowe w ramach rozproszenia zasobu wywieziono poza Szczecin. Po 1945 r. do szczecińskiego archiwum w kilku etapach trafiły akta cechowe 64 miast pomorskich.