Nadleśnictwo w Rieth

Sygnatura
65/1159/0
Liczba serii
6
Liczba skanów
0

Zawartość:

1. Tit. II. Granica i powierzchnia nadleśnictwa 1779-1910; 7 j.a. - konfirmacja dokumentu alodialnego wydanego dla dóbr leśnych Rieth, umowy graniczne między posiadłościami leśnymi Rieth a Nowym Warpnem, spory z Nowym Warpnem o wyspę leżącą na jeziorze Nowowarpieńskim, spory graniczne i wytyczanie granic, opisy granic nadleśnictwa, wytyczanie granicy między nadleśnictwem Rieth a folwarkiem Herrnhof, sprzedaż fragmentów gruntów leśnych, kontrakty kupna-sprzedaży, regulacje granic i powierzchni dóbr leśnych Rieth, tytuły własności, hipoteka. 2. Tit. III. Sprawy budowlane 1800-1904; 5 j.a. - oznakowanie granic, budowa mostku przez rów graniczny, plany wybudowania kolejki wąskotorowej ułatwiającej wywóz drewna, budowa kanałów melioracyjnych, utrzymywanie umocnionych brzegów strumyków i kanałów melioracyjnych, informacje o nowo wybudowanym tartaku, ocena jego wartości. 3. Tit. IX. Korzyści uboczne z lasów 1742-1873; 10 j.a. - korzyści z wód na terenie nadleśnictwa, kontrakty dzierżawne na jeziora, wydobycie torfu, dzierżawa kuźni, dzierżawy gruntów uprawnych należących do dóbr leśnych Rieth, dzierżawy fragmentów lasów, umowy dzierżawne, zakup i dzierżawa młyna w Rieth, ocena wartości młyna i jego wyposażenia, obowiązki młynarza wobec nadleśnictwa, hipoteka młyna, kontrakty dzierżawne młyna. 4. Tit. X. Sprawy personalne 1843-1861; 1 j.a. - wykazy poddanych dóbr leśnych w Rieth, miejsca ich zamieszkania, wysokości opłat wnoszonych do kasy nadleśnictwa. 5. Tit.XIII. Serwituty i obciążenia 1851-1893; 3 j.a. - obciążenia poszczególnych gospodarstw chłopskich na rzecz dóbr leśnych Rieth, pomiary gruntów chłopskich i ich podziały, separacje, znoszenie obciążeń ludności wiejskiej, wykazy osób uwłaszczonych, wykazy ziemi separowanej. 6. Tit. XV. Sprawy różne 1826-1899; 6 j.a. - opieka nad kościołem w Rieth, odpisy starych lustracji kościoła, ziemia należąca do parafii, budowa budynku dla kościelnego, szkoła przykościelna, rachunki kościoła, umowa dotycząca patronatu właściciela dóbr leśnych w Rieth nad tutejszym kościołem, budowa nowych zabudowań parafii, zestawienia materiałów budowlanych, ochrona przeciwpożarowa, pożary na terenie Rieth, zapomogi dla pogorzelców, założenie poczty, zasiłki dla sierot, wspieranie rodzin wielodzietnych. Są tu odpisy dokumentów od 1563 r.

Dzieje twórcy:

Ochroną lasów i planową gospodarką leśną zaczęto zajmować się na Pomorzu już na początku XVI wieku. W ciągu XVI stulecia lasy pomorskie zostały podzielone na rewiry nadzorowane przez leśniczych. Od XVI wieku książęta pomorscy zaczęli wydawać zarządzenia dotyczące ochrony lasów i racjonalnej gospodarki drewnem. Wszystkie obowiązujące w lasach książęcych prawa nie obejmowały lasów prywatnych, które w ciągu XVI i XVII wieku otrzymywały stopniowo własnych leśniczych ustanawianych przez ich właścicieli oraz w pełni od nich zależnych. Dotyczyło to zarówno lasów należących do konkretnych osób jak i będących w posiadaniu poszcze-gólnych fundacji, a także gmin wiejskich i miejskich. Dopiero pod koniec XVIII wieku lasy niepaństwowe znalazły się pod ścisłym nadzorem państwa. Zostały one wówczas objęte opieką ze strony Naczelnych Dyrekcji Lasów (Forstdirection) osobnych dla każdej prowincji. Z kolei te ostatnie były nadzorowane przez Wydziały Domen (Domainenabteilung) wchodzące w skład Kamer Wojenno – Skarbowych. Reformy administracyjne państwa pruskiego podjęte po 1806 roku spowodowały likwidację na szczeblu prowincji Kamer Wojenno – Skarbowych. W ich miejsce zarządzeniem z 26.XII.1806 r. powołano do życia nowe urzędy zwane rejencjami. Gdy wewnątrz rejencji wprowadzono ostatecznie w 1815 r. strukturę dwu wydziałową, sprawy nadzoru zarówno nad lasami państwowymi jak i niepaństwowymi znalazły się w kompetencji II Wydziału. Po reorganizacji urzędów rejencyjnych zgodnie z zarządzeniem z 31.XII.1825r drugim szczeblem administracji leśnej stał się wówczas wchodzący w ich skład Wydział Podatków Domen i Lasów (Abteilung für Steuern Domainen und Forsten). W strukturze wspomnianego wydziału znajdował się Urząd Głównego Leśniczego (Oberforstmeister). Urząd ten zajmował się całością spraw leśnych na terenie rejencji. W jego kompetencji znalazły się również wszelkie problemy związane z eksploatacją i utrzymaniem w odpowiedniej kulturze lasów niepaństwowych. Na podstawie edyktu z 11.IX.1811 r. na terenie poszczególnych rejencji państwa pruskiego zostały powołane Inspekcje Leśne (Forstinspektionen). Nadzorowały one początkowo tylko gospodarkę w lasach gminnych i prywatnych. Stopniowo ich uprawnienia rozszerzano również na lasy państwowe. Inspekcje Leśne w myśl zaleceń Ministerstwa Rolnictwa Domen i Lasów bądź też odpowiednich wydziałów rejencji sprawowały kontrolę nad racjonalną eksploatacją wszystkich lasów leżących na terenie poszczególnych rejencji. Teren podległy urzędowi rejencyjnemu był dzielony na kilka okręgów inspekcyjnych, które były nadzorowane i kontrolowane zgodnie z zarządzeniem z 18.II.1906 r. przez wyznaczonych specjalnie urzędników bądź nadleśniczych. Inspekcje leśne były więc organami kontrolnymi sprawdzającymi wykonywanie zaleceń i zarządzeń wydawanych przez urząd rejencyjny bądź Ministerstwo Rolnictwa Domen i Lasów na terenie poszczególnych okręgów inspekcyjnych. Ponadto inspekcje kontrolowały gospodarkę finansową nadleśnictw leżących na terenie danego okręgu. Wreszcie same inspekcje podlegały na obszarze rejencji głównemu leśniczemu. Najniższy szczebel administracji leśnej stanowiły nadleśnictwa (Oberförster-ien) nadzorowane przez nadleśniczych (Oberförstern). Dzieliły się one na okręgi ochronne zwane także rewirami leśnymi (Revierforstbezirke) kierowane przez leśniczych (Förstern bądź Revierförstern). Wielkości nadleśnictw wahały się od około 2000 do 9000 ha. Na terenie rejencji szczecińskiej około 1850 roku znajdowało się 26 nadleśnictw państwowych. Obok nadleśnictw państwowych na obszarze rejencji szczecińskiej znajdowały się bardzo liczne nadleśnictwa nie należące do państwa. Jednym z takich nadleśnictw były początkowo dobra leśne w Rieth rozłożone nad wodami Jeziora Nowowarpieńskiego oraz na wyspie Uznam. Obszar późniejszych dóbr leśnych Rieth został podarowany przez Barnima I w 1252 roku klasztorowi w Eldenie. Mnisi pobudowali tu młyn, rozpoczęli planową gospodarkę leśną oraz rozwinęli rybołówstwo na jeziorze Nowowarpieńskim. Od około 1331 r. do wojny trzydziestoletniej okolice Rieth znajdowały się w rękach rodu von Broeker. Gdy po pokoju westfalskim Rieth znalazło się w szwedzkiej części Pomorza dobra leśne zostały przekazane szwedzkiemu majorowi Henrykowi Andersonowi, który przyjął nazwisko von Riethfeld. Około 1690 r. Rieth ponownie wróciło do rodziny Broeker. W okresie drugiego panowania Broekerów dobra leśne Rieth zostały uwolnione od obciążeń (od 1765 r.) oraz zorganizowano tu prywatne nadleśnictwo. W 1797 r. dobra zakupił Filip Otto Ludwik von Wussow. Po jego śmierci, nadleśnictwo przeszło na krótko w ręce Henninga Fryderyka von Osten, aby od 1802 r. znaleźć się we władaniu rodziny von Bülow. Georg Bernard von Bülow na początku XIX wieku zreorganizował nadleśnictwo w Rieth. Odtąd składało się ono z dwóch rewirów leśnych: większego Rieth i mniejszego Ahlbeck. Do pierwszego należał również okręg ochronny (Schutzbezirk) obejmujący bagna torfowe. Ponadto do dóbr leśnych Rieth należały niewielkie powierzchniowo tereny rolnicze, które uprawiali miejscowi chłopi (separacje na terenie nadleśnictwa miały miejsce w latach 1829-1853). Do nadleśnictwa należała także kuźnia, młyn oraz wybudowany w latach 1872-1873 tartak. Na personelu nadleśnictwa spoczywał problem racjonalnego pozysku drewna. Nadleśniczy odpowiadał nie tylko za wyrąb ale także za zalesianie podległego mu nadleśnictwa. Prowadził również całokształt spraw rachunkowych i personalnych nadleśnictwa. Dbał o poprawę kultur leśnych, organizował eksploatację minerałów na podległych mu terenach (piasek, torf, glina). Do obowiązków nadleśniczego należała także opieka nad zwierzyną leśną oraz problemy wydzierżawiania śródleśnych łąk, pastwisk czy wód. Tak więc działalność każdego nadleśnictwa niepaństwowego w tym także Rieth była ściśle określona przepisami obowiązującymi w nadleśnictwach państwowych. W 1862 r. nadleśnictwo liczyło łącznie 7620 mórg powierzchni z której 6500 mórg przypadało na lasy. Do dóbr należała część jeziora Nowowarpieńskiego na której uprawiano rybołówstwo oraz młyn i gorzelnia. Siedzibą nadleśnictwa był tzw, Neuhaus (leśniczówka) leżąca około 1 milę od Rieth na południowych krańcach nadleśnictwa. Dobra leśne Rieth znajdowały się w rękach rodu von Bülow do końca lat 70-tych XIX wieku. Następnie nabył je Samuel Jaffe, który władał dobrami do początku lat 90-tych XIX wieku. Przed 1892 r. dobra leśne Rieth zostały odkupione przez państwo. W leśniczówce Neuhaus osadzono nadleśniczego Rudolfa Banninga, który w imieniu państwa rozpoczął skup ziemi. W 1905 roku nadleśnictwo Rieth osiągnęło 5031 ha powierzchni z czego 557 ha przypadało na pola uprawne. Działał tu tartak parowy, doprowadzona została kolejka wąskotorowa ułatwiająca wywóz drewna. Po I wojnie światowej nadleśnictwem kierował von Rieben. W 1929 roku liczyło ono 5009 ha w tym 4369 ha lasów. W 1939 r. nadleśnictwem kierował von Raven. Przedstawiona powyżej administracja leśna została zmieniona na przełomie lat 1933 i 1934. Administracja lasów w poszczególnych okręgach rejencyjnych została wyłączona z zakresu kompetencji rejencji. Uległy wówczas likwidacji utworzone na krótko w latach 1932-1933 Wydziały Leśnictwa (Forstabteilungen) znajdujące się w strukturze rejencji, a sprawy ich przyjęli Inspektorzy Lasów w Okręgach Rejencyjnych (Landforstmeister für den Regierungsbezirk). Wydziałom ogólnym rejencji pozostawiono jednak nadzór i opiekę nad lasami niepaństwowymi, dbanie o rozwój kultury leśnej, ochronę szkółek leśnych, sprawy policji leśnej i łowiectwa. Na szczeblu nadleśnictw stworzono Urzędy Leśne (Forstämter) nie zmieniając w stosunku do ich poprzedników ani terytorialnego ani też merytorycznego zakresu działania. Nowa administracja leśna, utworzona na przełomie lat 1933 i 1934, nie uległa już reorganizacji do 1945 r. W 1945 roku nadleśnictwo Rieth przestało działać. Przez jego tereny przechodziła granica między radziecką strefą okupacyjną a Polską.

Daty skrajne:

1742-1910

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1742-1910.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Forstmeister in Rieth

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

32

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

32

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.4

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak w bazie IZA