Superintendentura w Pyrzycach

Sygnatura
65/1469/0
Liczba serii
17
Liczba skanów
0

Zawartość:

1. Organizacja Superintendentury 1765-1872; 8 j.a. - decyzje synodu, polecenia i obowiązki nadzwyczajne, obsada stanowisk, kontakty z urzędami zwierzchnimi i administracją prowincjonalną. 2. Sprawy państwowe 1864-1879; 1 j.a. - wybory do sejmu pruskiego. 3.Wierni kościoła ewangelickiego 1776-1886; 7 j.a .- podział na parafie, administracja sprawami parafialnymi, szkolnymi i fundacji kościelnych, obrady i statuty synodu powiatowego, wizytacje kościelne i szkolne w parafiach, powołanie naczelnika rady parafialnej w Mechowie Pyrzyckim. 4. Ustrój Kościoła Ewangelickiego 1810-1877; 9 j.a. - katechumeni, konfirmacje, przysięgi wojskowych w kościołach, kazania świąteczne i nabożenistwa, towarzystwa biblijne, sprawozdania roczne o stanie kościoła (wiernych) w miejscowościach, Rada Parafialna w Kłodzinie Płońskim, synod powiatowy i kasa synodalna. 5. Księgi metrykalne 1752-1864; 9 j.a. - przepisy o księgach metrykalnych i ich odpisach, prowadzenie ksiąg, sprawozdania statystyczne z ruchu naturalnego ludności, zgłoszenia śmierci do sądów, proklamacje małżeństw. 6. Duchowni i kandydaci 1824-1873; 3 j.a. - nominacje na urzędników kościelnych, egzaminy i nadzór nad kandydatami na pastorów, usunięcie z urzędu pastora w Starym Chrapowie. 7. Szkolnictwo - Akta ogólne 1763-1880; 8 j.a. - przepisy o powoływaniu nauczycieli, wizytacjach szkolnych, szkołach letnich, regulaminach szkolnych (z 1763, 1765), sprawozdanie o stanie szkół w synodzie z 1780 r. - Sprawy szczegółowe 1772-1905; 32 j.a. - wizytacje szkolne, wykazy nauczycieli, katalog szkół w synodzie, sprawozdania statystyczne, konferencje nauczycieli, zatrudnianie i sprawy personalne nauczycieli, wdowia kasa nauczycieli. 8. Dochody kościelne 1737-1880; 22 j.a. - usuwanie duchownych i nauczycieli z zajmowanych stanowisk, wykorzystanie ziemi kościelnej i szkolnej, deputaty drewna opałowego, zniesienie danin na rzecz kościoła, sadownictwo, hodowla jedwiabników, dochody duchownych, pomoc doraźna. 9. Przywileje i wolności 1810-1872; 1 j.a. - zezwolenia na dodatkowe zatrudnianie duchownych i urzędników kościelnych. 10. Kasa kościelna i rachunki 1765-1881; 23 j.a. - przepisy o prowadzeniu kasy kościelnej, szkolnej i fundacji dobroczynnych, kolekta, sprawozdania statystyczne o dochodach, administracja majątkiem kościelnym, kasa synodu parafialnego, kasa wdowia pastorów. 11. Budynki i cmentarze 1779-1868; 3 j.a. - wykorzystanie ziemi kościelnej, czyszczenie i ozdabianie świątyń, budowa kościoła i szkoły w Czarnowie. 12. Fundacje dobroczynne i kolekty - Akta ogólne 1789-1878; 3 j.a. - organizacja kolekt i zbiórek, przesyłanie zebranych pieniędzy. - Akta szczegółowe 1721-1879; 18 j.a. - kolekty, darowizny na cele charytatywne, przesyłanie datków, prośby o darowizny. 13. Varia 1830-1938; 4 j.a. - materiały egzaminacyjne uczniów do szkół, pamiętnik Marie Keil z Pyrzyc, kazania pastora Gerharda Bindemanna z Tetynia.

Dzieje twórcy:

Urząd superintendenta w kościele ewiangelickim pojawił się wraz z wprowadzeniem reformacji - na Pomorzu w 1534 r. Ordynacja kościelna z 1535 r. podzieliła Pomorze na 3 okręgi z superintendentami. W XVII w. zaprzestano używania tego terminu wprowadzając inne. Powrócono do niego w XIX w. Na podstawie rozkazu gabinetowego króla Fryderyka Wilhelma III z 28.VIII.1806 r. dotychczasowe nazwy urzędników kościelnych zastapiono jednym terminem superintendent. Był to najniższy element władzy królewskiej w sprawach kościelnych, nadzorował i kontrolował on parafie, kościoły i duchownych, a także pracowników kościoła i ich majątek. Do jego kompetencji należało także kierowanie wyborami parafialnymi, wprowadzanie duchownych na stanowiska, udzielanie dyspens oraz pełnienie (do 1872 r.) funkcji powiatowego inspektora szkolnego. Superintendent był duchownym, posiadał statuts urzędnika królewskiego, powoływany był przez konsystorz, a w okresie międzywojennym XX w. przez generalnego superintendenta. Pełnił on swoje obowiązki społecznie nie otrzymując z tego tytułu honorarium, a jedynie pewne ryczałty. W 1921 r. uznano za zasadę odrębność urzędu superintendenta jako reprezentanta władzy kościelnej od administracji samorządowej kościelnej. W Pyrzycach od 1806 r. do połowy XIX w. superintendentem był każdorazowy pastor z parafii św. Marcina w Pyrzycach. Od 1859 r. superintendentem pyrzyckim był każdorazowy proboszcz parafii w Tetyniu. W skład okręgu pyrzyckiego wchodziło 17 parafii. Akta Superintendentury w Pyrzycach do zakończenia II wojny przechowywane były w parafii ewangelickiej w Tetyniu. W 1946 r. zostały one zabezpieczone przez proboszcza nowo utworzonej parafii katolickiej p.w. MP Królowej Polski w Tetyniu i tam pozostały do 1984 r. W październiku tego roku proboszcz parafii w Tetyniu przekazał je do Biblioteki Miejskiej w Pyrzycach. Od 2005 r. AP w Szczecinie podjęło starania o przejęcie tych akt. Przejęto je w 2006 r. [Oprac. na podstawie wstępu do inwentarza zespołu]

Daty skrajne:

1721-1938

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1721-1938.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Superintendentur in Pyritz

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

151

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

151

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

3.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

3.3

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak w bazie IZA