Akta miasta Sulejowa

Sygnatura
48/755/0
Liczba serii
0
Liczba skanów
644

Zawartość:

Praktycznie akta miasta Sulejowa nie zachowały się, ponieważ w dniu 19 stycznia 1945 r. żołnierze Armii Czerwonej rozpalili ognisko w budynku władz miejskich, co spowodowało pożar i zniszczenie prawie wszystkich dokumentów . Szczątki zespołu obejmują tylko 19 j.a. Są to: - Odpis aktu z ksiąg wójtowskich Sulejowa dotyczący rezygnacji zawartej pomiędzy Wiacińskimi i Górskimi w 1792 r., pochodzący z 1807 r. - teczka z 1868 r. dotycząca realizacji na terenie miasta Sulejowa dekretu uwłaszczeniowego z 1864 r. - sprawy związane z budżetem miasta i zakładów miejskich, stanowiące większość zespołu z lat 1939 -1944 - akta dotyczące Gospodarstwa Leśnego Sulejów z lat 1927 -1937 - ewidencja rezerwistów powołanych na ćwiczenia wojskowe i rodzin rezerwistów, którym przyznano, względnie odmówiono zasiłku z 1939 r. - protokół sporządzony na skutek zatargu pomiędzy burmistrzem a radnymi Sulejowa z 1929 r. - list dotyczący przemarszu wojsk szwedzkich z 1702 r. - opis granic miasta Sulejowa z lat 1806-1822 - inwentarz majątku miasta Sulejowa z 1807 r. - pismo wyjaśniające prawa mieszkańców do dochodów z propinacji - Statut Fundacji dla starców i kalek oraz bezdomnych sierot w Sulejowie

Dzieje twórcy:

Pierwsza wzmianka o Sulejowie pochodzi z 1145 r. i mówi o nim jako o wsi książęcej położonej wśród gęstych borów nad Pilicą . Historia Sulejowa posiada bogatą literaturę przedmiotu . W 1807 r. Sulejów wszedł w skład Księstwa Warszawskiego . Pilica dzieliła miasto na część lewobrzeżną położoną w departamencie kaliskim, oraz prawobrzeżną w departamencie radomskim . W okresie Księstwa Warszawskiego (1807 - 1815) miasta, które znalazły się na jego terytorium, opierały swój ustrój na konstytucji nadanej przez Napoleona 22 VII 1807 r. oraz na dwóch dekretach. Pierwszy określał ramy ustrojowe czterech największych miast (Warszawy, Poznania, Kalisza i Torunia), drugi pozostałych. Oddawały one w czterech największych miastach władzę prezydentom, w pozostałych burmistrzom mianowanym przez króla. Byli oni podporządkowani władzom administracji państwowej, prefektom lub podprefektom. Również ławnicy, których w liczbie 1-5 powoływano do pomocy w zarządzaniu miastem, w czterech największych miastach byli powoływani przez ministra spraw wewnętrznych, w pozostałych przez prefekta, ale zatwierdzani przez ministra. Do zakresu obowiązków prezydentów i burmistrzów należało ogłaszanie zarządzeń państwowych, pomoc państwu w rozkładaniu i poborze ciężarów publicznych oraz załatwianie spraw wchodzących w zakres tzw. policji bezpieczeństwa i sanitarnej. Organami samorządu miejskiego były tzw. rady municypalne wybierane przez zgromadzenia gminne (w czterech miastach) lub mianowane w liczbie 3 - 10 członków spośród kandydatów wybranych przez osiadłych mieszkańców miasta. Do zadań tych rad należało: podejmowanie decyzji w sprawach majątku gminy, lokalnych urządzeń komunalnych (budowa dróg, ulic, mostów, szkół), uchwalanie budżetu i nakładanie ciężarów komunalnych. Wykonywanie uchwał rad municypalnych wchodziło w zakres obowiązków prezydenta lub burmistrza. Zarządzali oni ponadto majątkiem miejskim i dochodami gminy, nadzorowali działalność instytucji miejskich oraz prowadzenie robót publicznych. Budżety i uchwały podatków gminnych oraz rachunki miejskie musiały być przedkładane, w zależności od ich wartości, albo ministrowi, albo prefektowi. Wykonywanie jurysdykcji nie należało do urzędników miejskich. Prezydent i burmistrz jako urzędnicy policyjni mieli jedynie prawo nakładania kar pieniężnych w przypadku drobnych przestępstw typu policyjnego . W 1815 r. Sulejów wszedł w skład Królestwa Polskiego. Jego lewobrzeżna część znalazła się w powiecie piotrkowskim obwodu piotrkowskiego województwa kaliskiego, a prawobrzeżna w powiecie opoczyńskim obwodu koneckiego województwa sandomierskiego . W 1819 r. dawne opactwo cystersów – będące dotychczas częścią Sulejowa uległo likwidacji i otrzymało nową nazwę - Podklasztorze. Sulejów zaś stał się własnością rządową i odtąd ta ostatnia nazwa odnosiła się wyłącznie do miasta . Do 1842 r. ustrój i działalność władz miejskich regulowały w Królestwie Polskim postanowienia namiestnika Królestwa Polskiego z 3 lutego 1816 r. i z 30 maja 1818 r. . W myśl tych przepisów władzę w miastach sprawował Urząd Municypalny, który składał się z burmistrza i ławników mianowanych przez Komisję Rządową Spraw Wewnętrznych i Policji na wniosek właściwej Komisji Wojewódzkiej. W 1842 r. ukazem carskim zmieniono nazwę U. M. na Magistrat przy zachowaniu wszelkich prerogatyw i atrybutów dotychczasowych urzędów . Na czele Magistratu stał burmistrz, a podlegali mu ławnicy - członkowie Magistratu. Ukaz cara Aleksandra II z 24 maja (5 czerwca) 1861 r. podzielił zarząd miejski na organ uchwałodawczy - Radę Miejską i wykonawczy - Magistrat . Rady miejskie miały się składać z 8-24 radnych wybieranych na okres 6 lat. 1/6 część rady zmieniano w Warszawie co roku, w innych miastach 1/2 co 3 lata. Władzę wykonawczą mieli sprawować urzędnicy wybierani przez radę lecz zatwierdzani przez rząd. Rady zarządzały gospodarką miast tj. sprawowały nadzór nad ich majątkiem. Do ich kompetencji należał również nadzór nad miejskimi instytucjami publicznymi oraz nominacja urzędników gminy. Rada podejmowała uchwały wykonywane przez kilkuosobowy Magistrat. Budżety gminy oraz ważniejsze uchwały rady były jednak zatwierdzane przez administrację państwową. Samorząd miejski na terenie Królestwa Polskiego przestał działać w 1863 r. po wybuchu powstania styczniowego. W następnym okresie zarząd miasta spoczywał całkowicie w ręku Magistratu. Magistrat wykonywał wszystkie dotychczasowe funkcje rad tj. prowadził cały gospodarczy zarząd miastem. Zlikwidowano jednak samodzielność magistratów w sprawach budżetów. Wyłączono też z zakresu ich kompetencji sprawy oświaty i wychowania, dobroczynności i szpitalnictwa. Także sprawy policyjne powierzono utworzonym w 1866 r. stróżom ziemskim, kierowanym przez pomocników naczelnika powiatu i gubernatorów. Działalność magistratów ograniczała się głównie do ściągania podatków państwowych i miejskich, do egzekwowania różnych opłat i kar administracyjnych, tj. do funkcji pomocniczych wobec władz państwowych . W 1867 r. Sulejów nie zmieniając swej przynależności powiatowej wszedł w skład nowo utworzonej guberni piotrkowskiej . W roku 1870 Sulejów został przemianowany na osadę i przyłączony do gminy Łęczno . W czasie I wojny światowej miasto znalazło się pod okupacją austriacką. Podlegało jurysdykcji Kreiskommando (Komendy Powiatowej) w Piotrkowie , dla której władzę nadrzędną stanowiło austriackie Generał - Gubernatorstwo w Lublinie. W odrodzonej Rzeczpospolitej Sulejów wchodził w skład powiatu piotrkowskiego w województwie łódzkim . Z dniem 14 lutego 1927 r. odzyskał prawa miejskie . Zgodnie z ustawą z 23 maja 1933 r. o częściowej zmianie samorządu terytorialnego dla całego państwa, z wyjątkiem województwa śląskiego głównym organem samorządowym pozostawała nadal rada miejska. Jej liczebność była zależna od liczby mieszkańców miasta. Organem zarządzającym był zarząd miejski (dawną nazwę magistrat zmieniono zgodnie z tą ustawą na zarząd miejski). Burmistrz lub prezydent miasta stał na czele zarządu miejskiego jako kolegium zarządzającego. Członkowie rad miejskich mieli tytuł radnych, członkowie zarządów miejskich - ławników. Władzę nadzorczą nad zarządami miejskimi miast wydzielonych sprawował wojewoda, w pozostałych miastach wydział powiatowy. Kadencja wszystkich organów miejskich trwała 5 lat. Do zakresu działania rad miejskich należały: powoływanie zarządu miejskiego oraz kontrolowanie jego działalności, podejmowanie uchwał w sprawach miejskich, a zwłaszcza gospodarczych, wybór członków komisji (doraźnych), ustanawianie rodzajów i ilości stanowisk służbowych, określanie wysokości uposażeń, uchwalanie przepisów o prawach i obowiązkach funkcjonariuszy miejskich, przepisów dyscyplinarnych i emerytalnych oraz statutów (regulaminów) dla zakładów i instytucji miejskich. Ponadto rady podejmowały uchwały dotyczące nieruchomości miejskich, majątku gminy miejskiej (m. in. dotyczące zakładów i przedsiębiorstw miejskich, zaciągania pożyczek). Uchwalały preliminarze budżetowe zarządu miejskiego i urządzeń komunalnych, podejmowały uchwały w sprawach podatków komunalnych i innych świadczeń na rzecz miasta, nadawały honorowe obywatelstwo miasta oraz wydawały przepisy prawne w innych sprawach przewidzianych obowiązującymi ustawami. Zarząd miasta kolegialnie przygotowywał porządek obrad i wnioski, nad którymi miała obradować rada. Ponadto kolegialnie opracowywano regulaminy zarządu miejskiego i opiniowano regulaminy oraz instrukcje dla urzędów, zakładów i przedsiębiorstw miejskich, ustalano stany realizacji budżetu, decydowano w sprawach zaciągania krótkotrwałych pożyczek, określano wysokość opłat za korzystanie z urządzeń zakładów i przedsiębiorstw miejskich, podejmowano uchwały w sprawach dzierżawy majątku miejskiego oraz w różnych sprawach prawnych, a ponadto w tych wszystkich, które zgodnie z ustawą były zastrzeżone dla kolegialnych decyzji. W innych sprawach burmistrz lub prezydent decydował sam. Stałym organem rady miejskiej była pochodząca z wyboru komisja rewizyjna, sprawująca wewnętrzną kontrolę nad działalnością finansową i gospodarczą zarządu miejskiego. Organizacja wewnętrzna magistratów (zarządów) miejskich była dostosowana do wielkości miasta i jego potrzeb. W małych miastach występowały następujące działy: ogólnoorganizacyjny, finansowo - budżetowy, gospodarki miejskiej oraz administracyjny. Ten ostatni obejmował sprawy poruczone przez państwo . 7 września 1939 r. Sulejów został zajęty przez Niemców . W latach okupacji hitlerowskiej (1939 - 1945) na całym okupowanym terenie zniesiono polskie samorządy miejskie i narzucono miastom zarząd niemiecki (Stadtverwaltung). Wiele mniejszych miast tworzyło gminne okręgi administracyjne razem z sąsiednimi wsiami. Na czele zarządu miejskiego stali burmistrzowie. Podczas okupacji hitlerowskiej Sulejów nie zmieniając swojej przynależności powiatowej (powiat piotrkowski) stał się jednym z miast Dystryktu Radomskiego . Posterunek żandarmerii miasta Sulejów obejmował następujące tereny: miasto Sulejów; okręgi gminne: Bogusławice, Golesze, Łęczno, Uszczyn .

Daty skrajne:

1702-1944

Klasyfikacja:

administracja ogólna

Nazwa twórcy:

Daty:

1702-1702, 1766-1857, 1806-1822, 1807-1807, 1856-1856, 1868-1868, 1929-1944.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

polski

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

38

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

38

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.16

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.16

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak