Komisariat Rządu na m. st. Warszawę

Sygnatura
72/1/0
Liczba serii
28
Liczba skanów
21090

Zawartość:

Dokumentacja, składająca się na zespół Komisariat Rządu na m.st. Warszawę, została wytworzona przez Wydział Ogólny, Społeczno-Polityczny, Zdrowia, Komunikacyjno-Budowlany, Administracyjny i Wojskowy. Dokumentacja Wydziału Ogólnego, obejmuje akta wytworzone głównie przez Oddział organizacyjny. Należą do nich instrukcje i zarządzenia dotyczące zabezpieczeń na wypadek strajku, a także terminarze spotkań oraz terminarz imienin osobistości życia polityczno-kulturalnego. Część dokumentacji pochodzi z oddziału budżetowo-gospodarczego i są to preliminarze kosztów oraz sprawy wadiów, depozytów i koncesji. Dokumentacja wytworzona w Wydziale Społeczno-Politycznym pochodzi głównie z Oddziału polityczno-narodowościowego. Akta te dotyczą spraw związków zawodowych, przemysłu, bezrobocia i strajków, np. notatki informacyjne, poufne komunikaty, terminarze wydarzeń (masówek, zamieszek, wystąpień, itp.) oraz organizacji i zabezpieczenia wystąpień 1 majowych; spraw ruchu wywrotowego, np. korespondencja i wywiady osobowe, arkusze ewidencyjne osób silnie podejrzanych oraz spraw związków zawodowych i stowarzyszeń, np. pisma z danymi statutowymi zawiązków. Na dokumentację Wydziału Komunikacyjno-Budowlanego składają się akta „Zarządu gmachów i placów państwowych”. Są to liczne teczki prowadzone dla nieruchomości warszawskich, zawierające m.in. dokumenty dzierżawy, czynszów i konsensów . Z Wydziału Zdrowia zachowała się jedynie jedna teczka dokumentacji zawierająca listy lekarzy. Podobnie z Wydziału Administracyjnego zachował się jedynie wykaz fabryk i zakładów warszawskich oraz z Wydziału Wojskowego, zachowała się teczka z korespondencją dot. m.in. ćwiczeń wojskowych, oświetlenia obiektów wojskowych itp.

Dzieje twórcy:

W latach 1919-1939 Warszawa, jako miasto stołeczne, stanowiła odrębną jednostkę administracyjną dla celów administracji ogólnej. Miasto to, nie wchodziło w skład województwa warszawskiego, nie było też powiatem. Początkowo (1919-1928) funkcje obu urzędów, I i II instancji, spełniał dla Warszawy Komisariat Rządu na m.st. Warszawę. Na jego czele stał Komisarz Rządu na m.st. Warszawę, który podlegał dyscyplinarnie Ministrowi Spraw Wewnętrznych, a służbowo właściwemu dla danej czynności Ministrowi. Zakres działania Komisarza Rządu na m.st. Warszawę obejmował czynności wojewody i starosty zarazem. Zajmował się wszystkimi sprawami administracji państwowej, z wyjątkiem spraw przekazanych administracji wojskowej, sądowej, skarbowej, szkolnej, kolejowej i pocztowo-administracyjnej oraz urzędom ziemskim. Do zakresu kompetencji należały: sprawy wojskowe (mobilizacja, pobór, ewidencja ludności itp.), sprawy związków i stowarzyszeń oraz bezpieczeństwa publicznego (nadzór nad zgromadzeniami, meldunki, paszporty itp.), nadzór nad prasą i widowiskami, sprawy wyznaniowe oraz opieki społecznej, ochrony pracy, aprowizacyjne, zdrowia publicznego, przemysłowe i handlowe, rolnictwa, weterynaryjne, polowania i rybołówstwa, budownictwa, kultury i sztuki, a także sprawy związane z posiadaniem, noszeniem i handlem bronią. Komisarz Rządu na terenie Warszawy był przedstawicielem Rządu oraz władzą przełożoną Zarządu Miejskiego w m.st. Warszawie w zakresie administracji państwowej. W ten sposób Komisariat Rządu na m.st. Warszawę funkcjonował do 1928 r., kiedy Warszawa została podzielona na powiaty, na których czele stanęli starostowie grodzcy, przejmując zakres spraw I instancji. Podział ten utrzymał się do 1939 r. Starostowie mianowani przez Ministra Spraw Wewnętrznych, podlegali Komisarzowi Rządu. Nadal stanowił on na obszarze miasta Warszawy przedstawicielstwo Rządu oraz był szefem administracji ogólnej. Jako przedstawiciel rządu nie tylko był jego oficjalnym reprezentantem, ale także uzgadniał działalność całej administracji państwowej na obszarze miasta Warszawy w myśl linii działalności rządu, sprawował ogólny nadzór nad sprawami osobowymi funkcjonariuszy państwowych ze stanowiska interesów państwa oraz wymogów bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego, uzgadniał działalność administracji cywilnej, jak też interesy gospodarcze z potrzebami obrony państwa. Do kompetencji w zakresie administracji ogólnej zaliczały się sprawy: administracji spraw wewnętrznych, tj. bezpośrednio podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych; administracji przemysłu i handlu, z wyjątkiem spraw przekazanych administracji górniczej, urzędom pobierczym, służbie legalizacji narzędzi mierniczych; administracji rolnictwa, z wyjątkiem administracji lasów państwowych, państwowych zakładów hodowli koni, szkolnictwa leśnego i rolnego, państwowych instytutów i zakładów badawczo-naukowych; administracji opieki społecznej i pośrednictwa pracy; administracji robót publicznych, z wyjątkiem spraw przekazanych dyrekcji dróg wodnych; oraz administracji spraw wyznaniowych oraz sztuki i kultury (ochrona zabytków). Powyżej wymienione sprawy administracji sprawował Komisarz przy pomocy własnego urzędu oraz innych podległych mu urzędów i organów, będąc jednocześnie wykonawcą zleceń właściwych ministrów, służbowym zwierzchnikiem, organem zarządzającym, orzekającym, rozstrzygającym i stawiającym wnioski.

Daty skrajne:

1918-1939

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1918-1939.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

363

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

362

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

3.12

Ogółem opracowanych metrów bieżących

3.11

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak T. 297; 362 ja
spis roboczy Nie 1 ja

Rozmiar zmieniono w wyniku inwentaryzacji XII - 2003 r.