Akta stanu cywilnego gminy warszawskiej IV cyrkułu

Sygnatura
72/186/0
Liczba serii
0
Liczba skanów
6545

Zawartość:

Na zespół składają się akty urodzeń, zapowiedzi, małżeństw, rozwodów, zgonów wnoszone do ksiąg stanu cywilnego. Dodatkowo do akt małżeństw zbierane były załączniki, tzw. aneksy, świadczące o stanie cywilnym osób zawierających związek małżeński i mogą to być: odpisy urodzeń lub chrztów, odpisy aktów zgonów, odpisy postanowień sądowych, zezwolenia władz na zawarcie związku małżeńskiego /np. dla osób wojskowych czy pracowników kolei/.

Dzieje twórcy:

Utworzenie pierwszych urzędów stanu cywilnego na terenie Księstwa Warszawskiego, nastąpiło w roku 1808 na mocy Kodeksu Napoleona wraz z późniejszymi zarządzeniami. Na czele urzędu stał urzędnik stanu cywilnego. Na nim leżał obowiązek zakładania, prowadzenia i przekazywania do archiwów ksiąg stanu cywilnego. Sposób obsługi ksiąg wpisów akt stanu cywilnego był ściśle unormowany. W każdym nowym roku kalendarzowym otwierano nową księgę, którą prowadzono w dwóch jednakowych egzemplarzach pierwopisu i wtóropisu zwanego też duplikatem. Każda z nich była wewnętrznie podzielona na kilka części wyodrębnionych dla aktów: urodzeń, zapowiedzi, małżeństw, rozwodów oraz zgonów. By zachować wiarygodność prowadzonych ksiąg i nie dopuścić do fałszerstw każda nowa księga miała numerowane wszystkie karty, których liczbę parafował Sędzia Pokoju. W księgi wpisywane były akta urodzeń, zapowiedzi, małżeństw, rozwodów i zgonów wszystkich zgłaszających się osób bez względu na religię i wyznanie. Wszystkie sporządzane przez urzędnika stanu cywilnego akty spisywane były na podstawie ustnych oświadczeń stawiających się (świadczących) i świadków. Stawiającymi mogli być ludzie obojga płci będący w momencie zajścia faktu urodzeń czy zgonu. W przypadku urodzeń świadczącym mógł być ojciec, ale i akuszerka lub lekarz, przy aktach małżeństw przyszli małżonkowie, a przy aktach zgonu wszyscy obecni przy śmierci. Zadaniem świadków zgonu nie było świadczenie o zajściu, a jedynie o tożsamości osoby zmarłej. W tym przypadku to urzędnik zobowiązany był naocznie zaświadczyć o zgonie. Wybór świadków był bardziej ograniczony. Świadkiem mógł być wyłącznie mężczyzna mający nie mniej niż 21 lat życia. Wymienione akty, spisywane były w oparciu o ściśle ustalony przepisami wzór, jedne pod drugimi bez przerw, a ewentualne przekreślenia i uzupełnienia musiały być poświadczone tak samo jak akt. Wszystkie rodzaje aktów zawierały takie informacje, jak: rok, dzień, godzina, w których zostały przyjęte, nazwiska i imiona, wiek, profesja, miejsce zamieszkania stawiających się osobiście wszystkich, o których będzie wzmianka w akcie. Akty urodzenia zawierały dodatkowo takie informacje jak dzień, godzina, miejsce urodzenia dziecka, jego płeć, imiona nadane, stan rodziców chrzestnych. Akty małżeństw zawierały jeszcze: wyciąg z aktu zapowiedzi, oświadczenie stron, iż biorą się za małżonków i ogłoszenie związku między nimi przez urzędnika stanu cywilnego. Natomiast akty zgonu, jeżeli udało się ustalić, dane rodziców osoby zmarłej i miejsce jej urodzenia. Wszystkie liczby, jak wiek i data, zapisywano słownie. Następnie urzędnik odczytywał treść i podpisywał akt wraz ze świadczącymi i świadkami. W przypadku, gdy ktoś nie mógł złożyć podpisu, np. bo był niepiśmienny, to sporządzano odpowiednią notatkę o tym fakcie. Na koniec każdego roku sporządzano protokół zamknięcia każdej księgi. Następnie pierwopis oddawano do archiwum gminnego, a wtóropis do archiwum Sądu Pokoju, którego sędzia sprawdzał i poświadczał zgodność księgi z obowiązującymi przepisami. W ten sposób funkcjonowały urzędy stanu cywilnego do 1825 roku. W roku tym dokonano zmian w organizacji urzędów na mocy Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego. Nastąpiło wtedy połączenie akt stanu cywilnego z metrykami kościelnymi. Oznaczało to, że we wszystkich tych przypadkach, w których obrzęd religijny wymagał spisania metryki były one jednocześnie aktem stanu cywilnego. Przełożeni parafii zostali urzędnikami stanu cywilnego. Teraz rolę urzędów zaczęły spełniać parafie zarówno kościoła katolickiego, jak innych wyznań chrześcijańskich. Dla wyznań niechrześcijańskich, w tym dla wyznania mojżeszowego, utworzono tzw. okręgi dozoru bożniczego w ten sposób, aby pod każdy z funkcjonujących już okręgów urzędu podlegał jeden z organizowanych okręgów dozoru. Na czele takich dozorów stali rabini, którzy po dokonaniu obrządku religijnego udawali się wraz ze świadczącymi i świadkami do urzędnika, w danym okręgu administracyjnym, w celu zeznania stosownego aktu. W latach 1808-1825 sieć urzędów stanu cywilnego w mieście Warszawie oparto na podziale administracyjnym. Miasto dzieliło się w tamtym okresie na osiem okręgów, tzw. cyrkułów lub komisariatów. Na lewobrzeżną część przypadało siedem zaś na prawobrzeżną jeden, ostatni – ósmy. W konsekwencji powstało osiem urzędów stanu cywilnego, pod które podlegali mieszkańcy zamieszkali na właściwym terenie. Urząd stanu cywilnego cyrkułu IV obejmował ulice: Białą, Bielańską, Chłodną, Daniłowiczowską, Długą, Elektoralną, Graniczną (częściowo USC cyrkułu V), Leszno, Miodową, Nowy Świat (częściowo USC cyrkułu VI), Ogrodową, Orlą, Przechodnią, Przyokopową, Ptasią, Rymarską, Solną, Targową, Wolską, Zatyłki, Zimną, Żabią.

Daty skrajne:

1808-1825

Klasyfikacja:

urzędy stanu cywilnego i akta metrykalne

Nazwa twórcy:

Daty:

1808-1825.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

polski

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

67

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

67

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

3.45

Ogółem opracowanych metrów bieżących

3.45

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak T. 41; 68 ja. ZOSIA