Sprawy nadzoru policyjnego, śledztw, nagłych zgonów i wypadków, napadów i zabójstw, posiadania broni, polowań, nielegalnego handlu, szkół i tajnego nauczania, raporty strażników. Pensje i nagrody, zaopatrzenie w mundury i amunicję. Materiały dotyczące manifestacji, zebrań gminnych, agitacji i niszczenia rosyjskich napisów, związków religijnych, wyborów do Dumy, kontroli fabryk, emigracją do Ameryki. Sprawozdania z działalności straży, księgi kontroli zezwoleń na prawo posiadania broni, przychodów i rozchodów. Rozporządzenia i okólniki Naczelnika dotyczące teatrów, szkół i przytułków, bibliotek, dzienniki podawcze, spisy spraw, skorowidze nazwisk duchowieństwa rzymsko-katolickiego ( 1 – 414 ).

Straż ziemska powstała po reformie administracyjnej w 1866 roku jako organ wykonawczy policj, mający za zadanie utrzymanie porządku i bezpieczeństwa publicznego na terenie powiatu. Naczelnikiem straży ziemskiej był pomocnik naczelnika powiatu do spraw policyjnych, podlegający wydziałowi wojskowo-policyjnemu urzędu gubernialnego. Sprawował władzę nad rejonami (rewirami), na które podzielony był powiat. Rejony obejmowały swoim zasięgiem jedną lub kilka gmin Na ich czele stali starsi strażnicy. W powiecie łomżyńskim urzedowali następujący strażnicy powiatowy i rejonowi: Starszy Powiatowy Straznik powiatu Łomzyńskiego w Łomży, Starszy Powiatowy Strażnik dla osady Zambrowa i Rejonu Zambrowskiego w Zambrowie, Starszy Strażnik Rejonu Chlebiotkowskiego w Zawadach, Starszy Strażnik Rejonu Długoborskiego w Zambrowie, Starszy Strażnik Rejonu Lubotyńskiego w Lubotyniu, Starszy Strażnik Rejonu Łomżyńskiego w Łomzycy, Starszy Strażnik Rejonu Miastkowskiego w Miastkowie, Starszy Strażnik Rejonu Mężenińskiego w Rutkach, Starszy Strażnik Rejonu Nowogrodzkiego w Nowogrodzie, Starszy Strażnik Rejonu Piątnickiego w Piątnicy, Starszy Strażnik Rejonu Puchalskiego w Modzelach Wypychach, Starszy Strażnik Rejonu Śniadowskiego w Śniadowie, Starszy Strażnik Rejonu Szczepankowskiego w Szczepankowie, Starszy Strażnik Rejonu Szumowskiego w Szumowie i Starszy Strażnik Rejonu Wiźnieńskiego w Wiźnie.