Akta gminy Bestwina

Sygnatura
13/15/0
Liczba serii
12
Liczba skanów
0

Zawartość:

I. Der Bürgermeister der Gemeinde Bestwin (Naczelnik gminy Bestwina), z roku 1940, sygn. 1 II. Zarząd Gminy w Bestwinie 1. Dział Ogólno-Inwentaryzacyjny: okólniki i zarządzenia normatywne, sprawy organizacyjne Zarządu, wykaz gromad i stan prawny, protokoły posiedzeń Rady Gminnej i Zarządu oraz komisji, sprawozdanie z sytuacji politycznej, z lat 1945-1949, sygn. 2-23 2. Dział Finansowo-Budżetowy: akta normatywne w sprawach budżetowych i finansowych, budżety gminne, roczne sprawozdania rachunkowe, księgi podatku gruntowego i świadczeń w naturze, z lat 1945-1950, sygn. 24-65 3. Dział Gospodarki Gminnej: sprawy przemysłowo-handlowe, szkolnictwa i oświaty rolniczej, opieki społecznej i zdrowia publicznego, budowy i odbudowy, szkody wojenne, z lat 1945-1949, sygn. 66-75 III. Prezydium Gminnej Rady Narodowej w Bestwinie 1. Dział Ogólno-Inwentaryzacyjny: protokoły posiedzeń Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej i Gminnej Rady Narodowej, sprawozdania i uchwały, sprawy gospodarcze, akta spisu powszechnego 1950, z lat 1950-1954, sygn. 76-96 2. Dział Finansowo-Budżetowy: budżety, plan finansowy, dziennik główny, z lat 1950-1953, sygn. 97-102 3. Dział Socjalny i Kulturalny: sprawy oświaty, kultury, korespondencja w sprawach socjalnych, z lat 1951-1954, sygn. 103-106 4. Dział Gospodarki Komunalnej: utrzymywanie dróg i mostów, budownictwo, z lat 1951-1954, sygn.107-115 5. Rolnictwo: ośrodek maszynowy, hodowla, weterynaria, melioracja, z lat 1950-1954, sygn. 116-126 6. Handel i aprowizacja: sprawy przemysłowo-handlowe i zaopatrzeniowe, z lat 1950-1954, sygn. 127-131

Dzieje twórcy:

Pojęcie gminy wiejskiej jako jednostki administracyjnej wprowadziła austriacka ustawa z dnia 12 sierpnia 1866 r. Zgodnie z tą ustawą, gminę reprezentowała Rada Gminna złożona z radnych, których liczba uzależniona była od liczby członków uprawnionych do wyboru radnych oraz Zwierzchność Gminna składająca się z naczelnika gminy, wójta i dwóch radnych (asesorów, przysiężnych). Do kompetencji organów samorządowych w gminach należało m.in.: zarządzanie majątkiem gminnym, czuwanie nad bezpieczeństwem osób i ich mienia, utrzymanie gminnych dróg, mostów, ulic i placów, opieka społeczna nad szkołą ludową itp. Władzą zwierzchnią gminy była Rada Powiatowa, a w jej zastępstwie Wydział Powiatowy. Powyższa organizacja gminy utrzymała się prawie bez zmian do 1933 r., kiedy to ustawa o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego z dnia 23. 03. 1933 r. wprowadziła zmianę w organizacji gminy wiejskiej. Według ustawy z roku 1933 każda gmina wiejska była samorządną jednostką terytorialną, której organem stanowiącym i kontrolnym była Rada Gminna, a organem zarządzającym i wykonawczym był Zarząd Gminy. Członkami Rady Gminnej byli wójt jako przewodniczący, podwójci, ławnicy oraz radni w liczbie od 12 do 20, w zależności od liczby mieszkańców danej gminy. Zarząd Gminny składał się z wójta, podwójciego oraz dwóch ławników, zaś w gminach liczących ponad 10 tys. mieszkańców z trzech ławników. Obszar gminy wiejskiej, jeżeli nie stanowił jednej miejscowości, dzielił się na gromady. Gromadę wiejską stanowiła z reguły każda miejscowość (osiedle, wiejska kolonia itp.). Miejscowości te jednak mogły być połączone i tworzyć wspólną gromadę. Organem uchwalającym w gromadzie była Rada Gromadzka lub zebranie gromadzkie, a organem wykonawczym gromady był sołtys, bądź jego zastępca (podsołtys). Zakres działania gromady obejmował zarząd majątkiem gromady i dobrem gromadzkim oraz rozporządzanie dochodami z tych źródeł. Po agresji Niemiec na Polskę w 1939 r. część ziem polskich została bezprawnie wcielona do Rzeszy Niemieckiej. Między włączonymi do Rzeszy terenami znalazły się województwo katowickie wraz z miastem Bielsko i powiatem. Ustrój dotychczasowych gmin polskich na terenie powiatu bielskiego został w okresie okupacji hitlerowskiej podporządkowany administracji władz niemieckich. Organizację oraz zasadnicze kompetencje gmin na terenach przyłączonych do Rzeszy Niemieckiej zostały określone w Niemieckiej Ordynacji Gminnej, wydanej w dniu 21.12. 1939 r. Na czele Urzędu Gminnego stał burmistrz, który był kierownikiem i zarządcą gminy oraz sprawował władzę ustawodawczą i wykonawczą. Ponosił wyłączną i pełną odpowiedzialność za wykonywanie swych obowiązków. W sprawach istotniejszej wagi burmistrz zasięgał porady radnych gminy (Beigeordnete). Burmistrz informował ludność o zarządzeniach i zmianach w administracji gminnej. Był przełożonym zatrudnionych w gminie urzędników i robotników. Stałym zastępcą burmistrza był pierwszy radny gminy, do którego obowiązków należało załatwianie spraw łącznie z podejmowaniem decyzji w razie nieobecności burmistrza. Burmistrz reprezentował gminę na zewnątrz zarówno w sprawach publicznoprawnych, jak i administracyjnych. Zgodnie z paragrafem 49 Niemieckiej Ordynacji Gminnej radni wybierani byli regularnie co 6 lat, a ich liczba uzależniona była od ilości mieszkańców. Administracja gminna wprowadzona przez okupanta, została uchylona dopiero przez władze Polski Ludowej art. 11 dekretu z dnia 21.07.1944 r. W okresie powojennym samorząd wiejski charakteryzowała centralizacja organów samorządowych tj.: gminnej rady i zarządu gminnego. Organem wykonawczym był zarząd gminy złożony z wójta podwójciego oraz ławników. Do zakresu działania samorządu terytorialnego miały należeć sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, o ile nie były wyraźnie zastrzeżone do kompetencji władz państwowych. Samorząd terytorialny reprezentowany przez terenową radę narodową stanowił korporację prawa publicznego i posiadał osobowość prawną. Każda rada narodowa niższego stopnia podlegała bezpośredniemu nadzorowi rady narodowej wyższego stopnia i w związku z tym wszystkie uchwały rad narodowych wojewódzkich, powiatowych miejskich i gminnych wymagały zatwierdzenia Prezydium Rady Narodowej wyższego stopnia. Organem wykonawczym gminnej rady narodowej był Zarząd Gminny składający się z wójta, podwójciego i trzech członków zarządu, wybieranych przez gminną radę narodową w sposób przewidziany dla burmistrzów i członków zarządów miejskich. Wybór wójta i podwójciego wymagał zatwierdzenia przez właściwego starostę. Wójtowi, dla celów administracji gromad, podlegali sołtysi i podsołtysi, wybierani przez ogólne zebranie mieszkańców gromady. Brali oni udział w posiedzeniach Zarządu Gminnego. Czynności kontrolne nad gospodarką Zarządu Gminnego sprawowała Gminna Komisja Kontroli Społecznej. Jako najwyższy organ uchwałodawczy i kontrolny wprowadzono we wszystkich gminach wiejskich gminną radę narodową spełniającą swe czynności poprzez prezydium składające się z przewodniczącego, wiceprzewodniczącego i trzech członków oraz przez komisję zajmującą się poszczególnymi zagadnieniami urzędu gminnego. W latach 1945-1948 przy każdej Radzie Narodowej powstawały komisje takie jak: Drogowa, Finansowa, Budżetowa, Oświatowa, Rolna, Urządzeń Osiedli oraz Zdrowia Pracy i Pomocy Społecznej, a także inne komisje powoływane doraźnie. Dnia 20.03.1950 r. wydano ustawę o terenowych organach jednolitej władzy państwowej, która wprowadziła zmiany w pojęciu gminy i podziale miast, rozszerzyła zakres działania rad narodowych i tryb ich postępowania. W miejsce zniesionego Urzędu Gminnego powołano Prezydium Gminnej Rady Narodowej. Rada Państwa i Rada Ministrów w dniu 24.12.1954 r. wydały uchwałę w sprawie prac przygotowawczych do powołania Gromadzkich Rad Narodowych. Z dniem 31.12.1954 r. zakończyły swą działalność Prezydia Gminnych Rad Narodowych oraz przestały istnieć gminy jako jednostki terytorialno-administracyjne. Z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 25.09.1954 r. o reformie podziału administracyjnego i powstania Gromadzkich Rad Narodowych, wprowadzony został podział powiatów na gromady, będące terytorialnie jednostką pośrednią pomiędzy dawną gminą i dawną gromadą. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Irena Jagoda, Bielsko-Biała, 1967]

Daty skrajne:

1940-1954

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1940-1954.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

131

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

131

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

1.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

1.0

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak

KM 14.06.1988, 0014-4