Urząd Wojewódzki Poznański

Sygnatura
53/296/0
Liczba serii
158
Liczba skanów
429027

Zawartość:

Stosunkowo dobrze zachowały się akta dotyczące poszczególnych stowarzyszeń o różnym profilu działalności mających swą siedzibę w Poznaniu i na terenie województwa. Są to akta dotyczące stowarzyszeń i związków o charakterze zawodowym, sportowym, kulturalno- oświatowym, komitetów rodzicielskich działających przy poszczególnych szkołach średnich, związków i stowarzyszeń, młodzieży akademickiej itp. W omawianych materiałach znajdzie badacz jednakże głównie statuty oraz wykazy członków zarządu. Badacz stosunków narodowościowych znajdzie w zespole materiały obrazujące działalność mniejszości narodowej niemieckiej na terenie Wielkopolski. Są to między innymi wykazy niemieckich organizacji politycznych wraz z krótką charakterystyką ich działalności oraz dane organizacyjne o poszczególnych związkach i stowarzyszeniach o charakterze społeczno- gospodarczych, działających w latach 1919- 1939. Mniejszą już grupę tworzą akta dotyczące poszczególnych stowarzyszeń żydowskich działających głównie na terenie powiatów wschodnich Wielkopolski /Konin, Kalisz, Turek i Koło/. Do najbardziej cennych akt Wydziału Ogólnego należą protokóły z zebrań periodycznych w starostwach powiatowych, z zebrań zjazdów władz II instancji, z konferencji naczelników wydziałów oraz zbiory okólników Wojewody. Niestety, nie zachowały się one w kompletnym stanie. Grupa akt Wydziału Samorządowego obejmuje akta dotyczące poszczególnych magistratów miejskich leżących na terenie województwa w granicach z 1919- 1938. Dotyczą one nadzoru sprawowanego przez wojewodę nad działalnością władz miejskich. Są to z reguły poszyty obrazujące sprawy administracyjne miasta. Ponadto obejmują one budżety i sprawozdania rachunkowe magistratów, akta dotyczące nakładania podatków komunalnych oraz spraw osobowych władz miejskich. Pewien procent tych poszytów stanowi sukcesję czynną akt byłej Rejencji Poznańskiej. Całość omawianych materiałów zamyka się w granicach od końca XIX do 1931 roku. W Wydziale Zdrowia i Opieki Społecznej badacz znajdzie sprawozdania z działalności zakładów i instytucji opiekuńczych, sprawozdania z lustracji tych zakładów oraz kartoteki różnych zakładów opiekuńczych również w bardzo zdekompletowanym stanie. Stosunkowo najlepiej zachowały się akta Wydziału Rolnictwa i Reform Rolnych. Obejmują one między innymi niekompletne materiały statystyczne produkcji rolnej oraz akta związane z administracją majątków państwowych /byłych domen/. Te ostatnie materiały zostały przejęte z byłej Rejencji Poznańskiej. W Urzędzie Wojewódzkim Poznańskim kontynuowano je do lat trzydziestych XX wieku. Podobnie akta dotyczące przeprowadzonych melioracji gruntów, regulacji rzek i inne podobnej treści stanowią sukcesję czynną akt byłej Rejencji Poznańskiej. Najbardziej jednak liczne materiały dotyczą parcelacji majątków ziemskich podlegających parcelacji rządowej i prywatnej oraz wykupu osad rentowych. Większość tych akt pochodzi z drugiego dziesięciolecia działalności urzędu, to jest z okresu, gdy funkcje byłych okręgowych urzędów ziemskich zostały przejęte przez urzędy wojewódzkie. W tej grupie materiałów poza licznymi ogólnymi zestawieniami w sprawach parcelacyjnych znajduje się szczegółowa dokumentacja dotycząca poszczególnych parcelowanych obiektów. Są to między innymi operaty wyłączeń z artykułu 4 i 5 ustawy o przeprowadzeniu reformy rolnej, akta dotyczące wykupu, oszacowania majątku, przejściowej jego administracji, operaty szacunkowe obejmujące między innymi rejestry pomiarowe, liczne plany i mapy nieruchomości, wykazy robotników folwarcznych oraz rejestry klasyfikacyjno-pomiarowe. Akta dotyczące powiatów wschodnich województwa i to powiatów: kaliskiego, kolskiego, konińskiego i tureckiego obejmują ponadto materiały dotyczące scalenia gruntów. Osobną, dość liczną grupę, stanowią ponadto materiały związane z wykonaniem przez administrację państwową nadzoru nad gospodarką leśną w lasach nie stanowiących własności państwowej. Materiały te zachowały się w dużym procencie. Składają się na nie akta ogólnej treści, akta dotyczące zalesienia nieużytków w poszczególnych powiatach województwa oraz akta szczegółowe dotyczące poszczególnych gospodarstw leśnych. Te ostatnie obejmują głownie plany urządzeń gospodarstw leśnych oraz mapy lasów i gruntów ornych. Na uwagę zasługują ponadto akta Wydziału Przemysłu zachowane w bardzo szczątkowym stanie. Zgodnie z ich zawartością, można je podzielić na 4 grupy. Do pierwszej należy zaliczyć materiały związane z zatwierdzeniem przez władze administracji państwowej urządzeń zakładów przemysłowych obejmujących prawie z reguły dokumentację techniczną oraz wypełniony kwestionariusz zawierający dane dotyczące rodzaju produkcji i ilości zatrudnionych robotników. Do drugiej grupy kwalifikują się wypełnione przez poszczególne zakłady przemysłowe kwestionariusze obrazujące wielkość produkcji, do trzeciej materiały związane z wykonaniem nadzoru nad kołami parowymi. Te ostatnie materiały obejmują głównie rysunki używanych w zakładach przemysłowych kotłów parowych wraz z obliczeniami technicznymi stanowiące materiał źródłowy dla badaczy historii techniki. Kolejną grupę obejmują materiały związane z przeprowadzeniem elektryfikacji poszczególnych miast i wsi na terenie województwa poznańskiego

Dzieje twórcy:

Wojewoda poznański mianowany przez centralne władze państwowe, przejął w 1919 r. funkcje byłego prezesa rejencji poznańskiej. Początkowo działał on w oparciu o dawne ustawy i zarządzenia rządu pruskiego. Już jednak ustawa z roku 1921 oraz późniejsza z roku 1928 określiły zakres kompetencji wojewodów. Do zakresu działalności wojewody poznańskiego /taki sam był zakres funkcji innych wojewodów/ należały wszystkie sprawy administracji państwowej z wyjątkiem spraw przekazanych organom administracji wojskowej, sądowej, skarbowej, szkolnej, kolejowej, pocztowo- telegraficznej oraz urzędów ziemskich. W powyższym zakresie wojewoda był odpowiedzialnym wykonawcą zleceń poszczególnych ministrów. Zarządzał on, orzekał, rozstrzygał oraz wnioskował w sprawach określonych specjalnymi ustawami, rozporządzeniami i zarządzeniami urzędów centralnych. W dziale administracji ogólnej do zakresu działania wojewody należały w szczególności wszystkie sprawy związane ze sprawozdaniem nadzoru nad działalnością partii politycznych oraz organizacji społecznych. W dziedzinie spraw kulturalnych decydował w sprawach teatrów i wszelkiego rodzaju widowisk. Ponadto sprawował nadzór nad prasą, nad wykonaniem przepisów paszportowych i policyjnych, nadzorował działalność akcyjnych spółek przemysłowo- handlowych, decydował w sprawach obywatelstwa, orzekał w sprawach wywłaszczeniowych oraz w sprawach mieszkaniowych. Z zakresu spraw kultury i sztuki należy wymienić jeszcze opiekę nad zabytkami i sztuką ludową. Wojewoda posiadał ponadto uprawnienia w zakresie zdrowia publicznego, ochrony pracy, opieki społecznej i weterynarii. Do roku 1927 do zakresu jego działania należała również administracja lasami państwowymi. Po utworzeniu w roku 1927 samodzielnych urzędów administracji leśnej, wojewoda nadal sprawował nadzór nad lasami niepaństwowymi. W latach zaś 1934 - 1939 /po zlikwidowaniu Okręgowego Urzędu Ziemskiego/ czuwał nad rozwojem rolnictwa oraz nad wykonaniem postanowień ustawy o reformie rolnej. W zakresie spraw należących do tak zwanego samorządu terytorialnego wojewoda poznański sprawował nadzór nad Poznańskim Samorządem Wojewódzkim, którego organem wykonawczym było Starostwo Krajowe. Czuwał on między innymi nad tym, aby organa tego samorządu nie prowadziły działalności sprzecznej z obowiązującymi ustawami państwowymi. Współdziałał ponadto w sprawach łączenia gmin i zmiany ich granic oraz decydował w rozwiązaniu rad gminnych i powiatowych. Wojewoda poznański obejmował zasięgiem swej władzy w zasadzie obszar byłej Rejencji Poznańskiej i Bydgoskiej, który na mocy traktatu pokojowego z Niemcami przydzielony został Polsce. Do zakresu działania poszczególnych wydziałów urzędu wojewódzkiego należały sprawy jednorodne lub pokrewne określone szczegółowo w statucie organizacyjnym. Na czele wydziałów stali naczelnicy. Urząd Wojewódzki Poznański przerwał swą działalność w dniu 4 IX 1939 roku po opuszczeniu miasta przez wojewodę i podległych mu urzędników. [Na podst. wstępu do inwentarza I. Radtke].

Daty skrajne:

[1835 - 1918] 1919 - 1939

Klasyfikacja:

administracja ogólna

Nazwa twórcy:

Daty:

1835-1918, 1919-1939.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

polski, niemiecki

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

7800

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

6235

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

51.68

Ogółem opracowanych metrów bieżących

44.27

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
indeks rzeczowy Brak danych system informatyczny (dotyczy stowarzyszeń)
elektroniczny inwentarz archiwalny roboczy Brak danych
inwentarz książkowy zatwierdzony Brak danych patrz tradycyjny (sygn. 1-6146) oraz tradycyjny dla 185 j.a dubletów, patrz też system informatyczny

W zespole zmikrofilmowano 5214 j. a. o sygn.: 1-171 (nr 53: 46524-46694), 731-1524 (nr 53: 47255-48048), 1613-1639 (nr 53: 48137-48163), 1641-2010 (nr 53: 48164-48533), 2013-2178 (nr 53: 48534-48699), 2181-2223 (nr 53: 48700-48742), 2225-2262 (nr 53: 48744-48781), 2263 (nr 53 48781A), 2264-2278 (nr 53: 48783-48797), 2279 (nr 53 48798), 2280 (nr 53 48798A), 2281-2443 (nr 53: 48799-48961), 2444 (nr 53 48961A), 2445 (nr 53 48962), 2446 (nr 53 48962A), 2447 (nr 53 48963), 2448 (nr 53 48963A), 2449 (nr 53 48964), 2450 (nr 53 48964A), 2451-2651 (nr 53: 48965-49165), 2652 (nr 53 49166), 2653 (nr 53 49166A), 2654-3156 (nr 53: 49167-49669), 3157 (nr 53 49670), 3158 (nr 53 49670A), 3159-3161 (nr 53: 49671-49673), 3162 (nr 53 49674), 3163 (nr 53 49674A), 3164-3197 (nr 53: 49675-49708), 3198-3682 (nr 53: 49710-50194), 3683 (nr 53 50194A), 3684-3873 (nr 53: 50195-50384), 3874-4082 (nr 53: 50385-50593), 4083 (nr 53 50593A), 4084-4197 (nr 53: 50594-50707), 4198-4202 (nr 53: 50713-50717), 4203 (nr 53 50719), 4204 (nr 53 50718), 4205-4206 (nr 53: 50720-50721), 4207 (nr 53 50725), 4208 (nr 53 50733), 4209-4212 (nr 53: 50708-50711), 4213 (nr 53 50729), 4214-4216 (nr 53: 50722-50724), 4217 (nr 53 50730), 4218 (nr 53 50732), 4219 (nr 53 50712), 4220 (nr 53 50734), 4221 (nr 53 50726), 4222 (nr 53 50736), 4223 (nr 53 50728), 4224 (nr 53 50739), 4225 (nr 53 50744), 4226 (nr 53 50740), 4227 (nr 53 50746), 4228 (nr 53 50727), 4229 (nr 53 50748), 4230 (nr 53 50743), 4231 (nr 53 50731), 4232 (nr 53 50741), 4233 (nr 53 50745), 4234 (nr 53 50735), 4235 (nr 53 50742), 4236 (nr 53 50747), 4237 (nr 53 50738), 4238 (nr 53 50737), 4239-4241 (nr 53: 50749-50751), 4242 (nr 53 50753), 4243 (nr 53 50754), 4244 (nr 53 50752), 4245-4256 (nr 53: 50755-50766), 4257 (nr 53 50768), 4258 (nr 53 50767), 4259-4264 (nr 53: 50769-50774), 4265 (nr 53 50776), 4266 (nr 53 50777), 4267 (nr 53 50775), 4268-4276 (nr 53: 50778-50786), 4277 (nr 53 50789), 4278 (nr 53 50797), 4279 (nr 53 50791), 4281-4283 (nr 53: 50792-50794), 4284 (nr 53 50790), 4285-4286 (nr 53: 50787-50788), 4288 (nr 53 50796), 4289-4292 (nr 53: 50798-50801), 4293-4726 (nr 53: 50803-51236), 4727 (nr 53 51238), 4728 (nr 53 51237), 4729-4864 (nr 53: 51239-51374), 4865 (nr 53 52375), 4866-4968 (nr 53: 51376-51478), 4970-5867 (nr 53: 51479-52376), 6152 (nr 53 49709), 6153 (nr 53 50384A), 6155 (nr 53 50528A). Zdigitalizowano mikrofilmy j.a. o następujących sygnaturach: 1-33, 61-80, 92-158, 163-171, 731-1212, 1240-1524, 1613-1639, 1641-1890, 1952-2010, 2013-2162, 2175-2178, 2181-2223, 2225-2247, 2249-2340, 2341-2599, 2601-2651, 2653-3167, 3171-3373, 3463-4968, 4970-5095, 5124-5579, 5581-5781, 5784-5849, 5851, 5853-5855, 5861-5867.