Sąd Obwodowy w Bytomiu

Sygnatura
12/674/0
Liczba serii
0
Liczba skanów
0

Zawartość:

Sprawy organizacyjne: zarządzenia, sprawozdania z lat 1867-1945, sygn. 1-37, 20a, 20b, 24a, 27a, 29a, 30a Lokal sądu z lat 1855-1945, sygn. 38-49, 39a Sprawy cywilne z lat 1753-1944, sygn. 50-99, 52a, 84a, 97a, brak sygn. 99a Egzekucje majątkowe z lat 1907-1944, sygn. 100-111 Sprawy karne z lat 1879-1944, sygn. 112-224, 215a, 215b, brak sygn. 134a, 208 Sądownictwo polubowne z lat 1851-1878, sygn. 225-238 Sprawy Urzędu Stanu Cywilnego z lat 1847-1945, sygn. 239-292, 241a, 250a-c, 291a, 292a Księgi stanu cywilnego: duplikaty kościelnych ksiąg stanu cywilnego katolickich i ewangelickich oraz gminy żydowskiej w Bytomiu, Chorzowie, Hajdukach, Królewskiej Hucie, Łagiewnikach, Miechowicach, Mikulczycach, Kamieniu, Piekarach Śląskich, Wieszowej i Zbrosławicach z lat 1800-1941, sygn. 293-848, 298a, 359a, 365a, 368a-j, 401a, 439a, 440a, 595a, 598a, 720a Sprawy spadkowe i opiekuńcze z lat 1754-1945, sygn. 849-1135, 864a Prawo o dziedziczeniu w okresie nazistowskim z lat 1933-1942, sygn. 1136-1140, 1138a Rejestr handlowy z lat 1862-1942, sygn. 1141-1165 Akta gruntowe: dokumenty kupna-sprzedaży, testamenty, zapisy posesji w Bytomiu, Bobrku, Łagiewnikach, Miechowicach, Rozbarku i Szombierkach z lat 1648-1945, sygn. 1166-2013, 1326a, 1514a, 1523a, 1560a, 1560b, 1562a-c, 1565a, 1771a

Dzieje twórcy:

Sądy patrymonialne na terenie ziemi bytomskiej działały do 1849 roku. Zwierzchnia władza sądownicza była sprawowana dotąd przez panów lennych tego obszaru Hencklów von Donnersmarck. W ich mieniu działał Sąd Ziemski Wolnego Państwa Stanowego (Gräflich Henckelsche Landgericht der Freien Standesherrschaft Beuthen) z siedzibą w Tarnowskich Górach . Siedziba starosty (Hauptmann) stającego na czele tego sądu znajdowała się w XVI-XVIII wieku w tzw. kamienicy Sedlaczka. Sąd ten stanowił instancję odwoławczą od wyroków właścicieli dóbr mających własne sądy (Gerichtsamt) i sądów wiejskich na terenie ziemi bytomskiej. Sąd Ziemski w Tarnowskich Górach prowadził też akta gruntowe (testamenty, zapisy, obciążenia hipoteczne) dla dóbr ziemskich całego obszaru. Jedynie w dobrach kościelnych były prowadzone odrębne akta gruntowe. Na terenie miasta Bytomia działał w imieniu Hencklów von Donnersmarck Sąd Miejski (Gräflich Henckel von Donnersmarck Freistandesherrliches Stadtgericht). Był to sąd pierwszej instancji dla miasta i jego najbliższej okolicy. Jednakże odrębne akta gruntowe prowadzono w parafii Najświętszej Marii Panny dla posiadanych przez nią dóbr. Podobnie było też odnośnie uposażenia kościoła szpitalnego św. Ducha, który aczkolwiek znajdował się tuż za murami obronnymi Bytomia (przy ul. Krakowskiej), to pozostawał w zasięgu jurysdykcji probostwa chorzowskiego. Na miejsce omówionych wyżej sądów patrymonialnych powołano na mocy rozporządzenia z 2 stycznia 1849 roku Sąd Powiatowy w Bytomiu (Kreisgericht Beuthen). Kolejną zaś reorganizację stanowiło stworzenie, na miejsce tego sądu, Sądu Obwodowego w Bytomiu (Amtsgericht Beuthen) w oparciu o ustawę o reorganizacji sądownictwa w Rzeszy Niemieckiej z 27 stycznia 1877 roku, która została znowelizowana 22 marca 1924 roku. Nazwa ta utrzymała się do 1945 roku. Zarówno Sąd Powiatowy, jak i też późniejszy Obwodowy, zajmowały się prowadzeniem procesów cywilnych (w sporach, których przedmiot nie przekraczał równowartości 300 marek) i karnych w sprawach drobnych przestępstw i wykroczeń. Inne sprawy cywilne i karne, jak też odwołania do wyroków Sądu Obwodowego w drugiej instancji, rozpatrywał utworzony w 1879 roku Sąd Krajowy w Bytomiu (Landgericht Beuthen). Sąd Powiatowy i późniejszy Sąd Krajowy w Bytomiu kontynuowały prowadzenie akt gruntowych przejętych z Sądu Ziemskiego w Tarnowskich Górach (odnośnie dóbr wiejskich) i Miejskiego w Bytomiu (obejmujących teren miasta i przedmieść), włączając w to także uposażenie parafii Najświętszej Marii Panny. Podobnie jak inne sądy obwodowe na terenie Prus, tak też tutejszy sąd był zarazem urzędem ksiąg gruntowych (Grundbuchamt). Już Sąd Powiatowy w Bytomiu nadzorował prowadzenie akt stanu cywilnego (urodzeń, ślubów i zgonów) przez poszczególne gminy wyznaniowe na podległym terenie, które przesyłały stopniowo sporządzone przez siebie akta w postaci duplikatów. Jeszcze Sąd Miejski w Bytomiu uzyskał w 1841 roku odpisy akt z nowo powstałych parafii ewangelickich w Królewskiej Hucie (Königshütte) i Bytomiu sięgające 1836 roku. Począwszy od 1847 roku Sąd Miejski w Bytomiu i patrymonialne w poszczególnych miejscowościach prowadziły rejestr cywilny Żydów. Działalność tę kontynuował od 1849 roku Sąd Powiatowy. Najpóźniej, bo dopiero w latach 1858-1861 dostarczyli do sądu duplikaty swoich akt stanu cywilnego katolicy. Duplikaty akt katolickich parafii z terenu powiatu bytomskiego rozpoczęto wówczas sięgając wstecz do 1800 roku. Utworzenie w październiku 1874 roku urzędów stanu cywilnego (Standesamt) przyczyniło się do zaniechania obowiązku sporządzania przez poszczególne gminy wyznaniowe z terenu powiatu bytomskiego duplikatów akt urodzeń, ślubów i zgonów. Odtąd Sąd Obwodowy rozstrzygał jedynie niektóre sprawy związane z pracą tego nowo powołanego urzędu, a mianowicie zatwierdzał wszelkiego rodzaju poprawki, uzupełnienia i sprostowania w aktach stanu cywilnego. Sąd ten zajmował się też ustalaniem ojcostwa i uznaniem osób zaginionych za zmarłe (zwłaszcza w okresie I i II wojny światowej). [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Z. Jedynak, Bytom 1991]

Daty skrajne:

[1648] 1880-1945

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1648-1879, 1880-1945.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Amtsgericht Beuthen

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

4013

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

2062

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

59.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

37.0

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
spis zdawczo-odbiorczy Tak 1835 j. (nr 1 - 1833 j., nr 6 - 1 j., nr 3 - 1 j.)
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak 2062 j.
spis roboczy Tak nr 2 - 116 j.

należy przeprowadzić ponowne skontrum dla części opracowanej, prawdopodobnie w ZoSIA wykazujemy o 1 j. opracowaną więcej)