I. Zarząd Miejski w Gliwicach. 1. Wydział Ogólny, lata 1945-1950, sygn. 1-107; a) Oddział Ogólny: okólniki, zarządzenia, protokoły z posiedzeń z Zarządu, sprawozdania sytuacyjne, sprawozdania z działalności Zarządu, lata 1945-1950, sygn. 1-60; b) Oddział Osobowy: plany etatów, akta związane ze śmiercią wiceprezydenta Gruszczyńskiego, sprawy związku zawodowego; lata 1945-1949, sygn. 61-65; c) Oddział Organizacyjno - prawny: organizacja toku urzędowania, plany pracy wydziałów, protokoły z odpraw kierowników, konkurs na herb Gliwic, przemianowanie ulic; lata 1945-1950, sygn. 66-95; d) Oddział Społeczno-Polityczny: weryfikacja, wykazy z weryfikowanych, obozy pracy, repatriacje; lata 1945-1950, sygn. 96-107. 2. Wydział Administracyjny: lata 1945-1950, sygn. 108-118; a) Oddział Ogólno-Administracyjny: zarządzenia i ogłoszenia administracyjne, porządkowe, sprawy cmentarza żołnierzy radzieckich; lata 1945-1949, sygn. 108-115; b) Oddział Ewidencji i Kontroli Ruchu Ludności: ewidencja ludności, Urząd Pracy; rok 1945, sygn. 116-118. 3. Wydział Aprowizacyjno-Przemysłowy: lata 1945-1948, sygn. 119-123. a) Oddział Aprowizacyjny: sprawozdania z zaopatrzenia miasta, wykaz przedsiębiorstw handlowych, prywatnych, sprawozdania Komisji Cennikowej; lata 1945-1948; sygn. 119-123; 4. Wydział Finansowy; lata 1945-1949, sygn. 124-149. a) Oddział Budżetowo-Podatkowy: sprawy organizacyjne, budżety, lata 1945-1949, sygn. 124-138; b) Oddział Rachunkowy: sprawozdania rachunkowe Zarządu, subwencje dla organizacji, kasa oszczędności; lata 1945-1949, sygn. 139-149; 5. Wydział Społeczny; lata 1945-1950, sygn. 150-184; a) Oddział Opieki Społecznej: sprawy darów UNRRA, pomocy uchodźcom i żołnierzom, pogotowia opiekuńczego dla dzieci; lata 1945-1947, sygn. 150-154; b) Oddział Zdrowia: sprawy szpitala, ośrodków zdrowia, kontrole sanitarne; lata 1945-1948, sygn. 155-168; c) Oddział Oświaty i Kultury: sprawozdania okresowe, sprawa utworzenia Politechniki, szkoły muzycznej remonty i urządzanie szkół, informacje o stanie placówek kulturalnych, imprezy; lata 1945-1950, sygn. 169-184. 6. Wydział Przedsiębiorstw: przejęcia mienia poniemieckiego, sprawozdania upaństwowionych przedsiębiorstw, lata 1945-1949, sygn. 185-198. 7. Samodzielne Biuro Inspekcji Miejskiej: sprawozdania z kontroli oddziałów, zarządzenia polustracyjne, lata 1945-1950, sygn. 199-204. 8. Wydział Gospodarki Nieruchomościami, lata 1946-1950 [1992], sygn. 265-302. II. Miejska Rada Narodowa w Gliwicach: lata 1945-1950[1951], sygn. 205-249; 1. Sprawy ogólno-administracyjne: zarządzenia, okólniki.; lata 1947-1950[1951], sygn. 205-207; 2. Protokoły posiedzeń: protokoły, uchwały; lata 1945-1950, sygn. 208-223; 3. Sprawozdania z działalności Rady, budżety; lata 1945-1949, sygn. 224-229; 4. Akta poszczególnych komisji: protokoły z posiedzeń komisji wyborczej, finansowo-budżetowej, planowania, obywatelskiej, weryfikacyjnej, kulturalno-oświatowej, kontroli społecznej: lata 1945-1950, sygn.230-264.

Miejska Rada Narodowa w Gliwicach ukonstytuowała się na podstawie ustawy o organizacji i zakresie działania rad narodowych z 11.09.1944 r. (Dz. U nr 5 poz. 22) oraz dekretu KRN z 23.11.1944 r. (Dz. U nr 14 poz. 74). Rady narodowe zostały powołane jako tymczasowe samorządowe organy uchwałodawcze do czasu powołania stałej politycznej reprezentacji narodu. Jako organom uchwałodawczym radom narodowym przysługiwały kompetencje dokonywania wyboru organów wykonawczych, uchwalania planu działalności gospodarczej i budżetu związku samorządowego, podejmowania uchwał w sprawie utworzenia przedsiębiorstw samorządowych, sprawowania nadzoru nad organami związku samorządu terytorialnego. Organami pomocniczymi rady były komisje. Zgodnie z postanowieniami z 11.09.1944 r. powołano w Gliwicach następujące komisje stałe: finansowo-budżetową, oświatową i kontroli. Działały też komisje niestałe powołane do zbadania konkretnych spraw. W 1946 r. po poleceniu Prezydium KRN z 05.04.1946 r. utworzono komisje osiedleńcze lub przesiedleńcze. Ponadto w Gliwicach działała komisja weryfikacyjna, która współdziałała z komisją przesiedleńczą, załatwiając wnioski o przyznanie obywatelstwa polskiego miejscowej ludności. Organy wykonawcze związków samorządu terytorialnego miały charakter kolegialny. Były to wydziały wojewódzkie, powiatowe, a w miastach zarządy miejskie z prezydentem na czele. Ustawą z 20.13.1950 r. zniesione zostały organy samorządu terytorialnego, terenowe organy administracji rządowej. Kompetencje zniesionych organów przejęły rady narodowe, które uległy wewnętrznej reorganizacji. Ustawa ta powołała organ wykonawczo-zarządzający – Prezydium. Działało ono poprzez wydziały. Na terenie Gliwic reorganizacja ta nastąpiła w lipcu 1950 r. [opracowano na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. J. Wolanin, Gliwice 1975]

KM 19.12.1990, 0014-6