Listy dusz i księgi meldunkowe - gminy: Aleksandrowo, Borówno, Borzenkowo, Białe Błota, Chełmszczonka, Dobrcz, Gądecz, Gorzeń, Gościeradz, Jastrzębie, Karolewo, Kotomierz, Kusowo, Łącznica, Maksymilianowo, Mariampol, Mirowice, Nekla, Nieciszewo, Niemcz, Niwy, Osielsko, Pauliny, Pawłówek, Potulice, Pyszczyn, Sienno, Stronno, Strzelce Górne, Strzelce Dolne, Trzebień, Trzeciewiec, Trzęsacz, Witoldowo (także protokoły posiedzeń Rady Gminy), Włóki, Wudzynek, Zalesie, Zła Wieś, Żołędowo, Zielonczyn, Kruszyn, Trzemiętowo, Kruszyniec.

Rozporządzenie o administracji samorządowej na szczeblu gminnym zostało wydane przez Ministerstwo b. Dzielnicy Pruskiej 1 IV 1919 r. Utrzymano w mocy pruską ordynację gminną z 1891 r. Zmiany wprowadziło rozporządzenie Prezydenta RP z 19 I 1928 r., likwidujące dawną organizację gmin wiejskich. Utworzono wójtostwa obwodowe, które obejmowały po kilkanaście gmin wiejskich i po kilka obszarów dworskich. Wójtostwem kierował wójt mianowany przez wojewodę. Podlegały mu sprawy: porządku i bezpieczeństwa, zdrowia, opieki społecznej, bezrobocia, dróg, rolne i leśne, przemysłowe i rzemieślnicze, budowlane, pożarowe, kościelne, wojskowe oraz ewidencja ludności. Prowadzenie ewidencji ludności regulowały jeszcze przepisy pruskie. Na mocy rozporządzenia wydanego w 1837 r. kompetencje te w gminie wiejskiej wykonywał sołtys, zaś w obszarze dworskim - dziedzic. Księgi meldunkowe były kontynuowane po odzyskaniu niepodległości. Zmiany przyniosło rozporządzenie prezydenta RP z 16 III 1928 r. Zaczęto zakładać nowe księgi meldunkowe zawierające, oprócz informacji aktualnych, również dane o meldunku wcześniejszym. Wójt sprawował swą władzę przy pomocy organu samorządowego -wydziału wójtowskiego. Tworzyli go przedstawiciele gmin wiejskich i przełożeni obszarów dworskich. Ustawą z 23 III 1933 r. zniesiono gminę jednostkową, tworząc gminę zbiorową składającą się z gromad. Zlikwidowano obszary dworskie, a ich obszary włączono do gmin wiejskich. Utworzono rady gminne jako organ samorządowy stanowiąco-kontrolujący oraz zarząd z wójtem jako organ wykonawczo-zarządzający. W gminach wiejskich istniały ponadto samorządy gromadzkie, w których organem uchwalającym była rada lub zgromadzenie gromadzkie, a wykonawczym sołtys.

baza danych IZA