Archiwum rodziny Bartoszewiczów

Sygnatura
39/592/0
Liczba serii
55
Liczba skanów
191262

Zawartość:

W skład zespołu wchodzi osiem serii akt. Pierwszą stanowią cenne i zróżnicowane zbiory historyczne Juliana i Kazimierza Bartoszewiczów, powstałe w wyniku ich działalności kolekcjonerskiej, między innymi: przywileje królewskie, dokumenty prawno-majątkowe różnych osób, korespondencja, księgi silva rerum, niewielki zbiór gazet pisanych i starych czasopism. Następne pięć serii zawiera akta osobiste oraz materiały związane z pracą zawodową, działalnością redaktorską, literacką, społeczną i polityczną głównych twórców archiwum: Adama, Juliana, Kazimierza, Kazimierza Władysława i Juliana Kantego Bartoszewiczów. Siódmą serię stanowią akta pozostałych członków rodziny, przede wszystkim dokumenty osobiste oraz korespondencja Amelii, Amelii-Kazimiery i Marii-Aldony. Ostatnia, ósma seria to materiały niezwiązane bezpośrednio z rodziną Bartoszewiczów.

Dzieje twórcy:

Adam Mateusz Bartoszewicz, syn Jana i Anny, (1792 lub 1794-1878) był nauczycielem, inspektorem szkolnym, paremiografem, zbieraczem książek. Studiował na Wydziale Matematycznym Uniwersytetu Wileńskiego. Następnie pracował jako nauczyciel w szkołach w Mirosławiu i Białej Podlaskiej. W kolejnych latach pełnił funkcje inspektora Szkoły Obwodowej w Warszawie i Gimnazjum Gubernialnego w Łukowie. W „Tygodniku Illustrowanym” oraz „Encyklopedii Powszechnej” Samuela Orgelbranda publikował liczne artykuły literackie. Jego syn Julian Bartoszewicz (1821-1870), zasłynął przede wszystkim jako historyk, redaktor, zbieracz książek i dokumentów. Po ukończeniu studiów w 1842 r., na Wydziale Historyczno-Filologicznym Uniwersytetu Petersburskiego pracował jako nauczyciel łaciny w I Gimnazjum Warszawskim. Następnie pełnił funkcję inspektora szkoły powiatowej w miejscowości Końskie. Po powrocie do Warszawy w latach 1849-1863, był nauczycielem łaciny, historii i języka polskiego w II i III Gimnazjum Warszawskim oraz w Warszawskim Instytucie Muzycznym, dodatkowo latach 1863-1868 pełnił funkcję kustosza Biblioteki Głównej. Obok działalności pedagogicznej redagował pismo „Kronika Wiadomości Krajowych i Zagranicznych”, opublikował kilkanaście większych prac historycznych, oraz wiele artykułów na łamach dzienników warszawskich i galicyjskich oraz w "Encyklopedii Powszechnej" Samuela Orgelbranda. Kazimierz Bartoszewicz, syn Juliana i Kazimiery z Zapałowskich (1852-1930), był nie tylko redaktorem czasopism krakowskich, publicystą i krytykiem literackim, ale także znanym księgarzem i wydawcą. W 1875 r. ukończył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był redaktorem „Szkiców Społecznych i Literackich”, „Diabła”, "Harapa”, „Ananasa”, „Przeglądu Literackiego i Artystycznego, „Kuriera Krakowskiego”, „Krakusa”. Artykuły, obrazki rodzajowe, humoreski i satyry jego autorstwa, poza wyżej wymienionymi pismami publikowane były w: „Gazecie Krakowskiej”, „Nowej Reformie”, „Słowie Polskim”, „Dzienniku Polskim”, „Gońcu Warszawskim”, „Dzienniku Bydgoskim”, „Głosie Narodu”, „Kurierze Polskim”. Osobnych wydań doczekało się kilkadziesiąt jego prac historycznych, publicystycznych oraz dotyczących historii literatury. W latach siedemdziesiątych i początku lat osiemdziesiątych XIX w., dzierżawił księgarnię Franciszka Ksawerego Pobudkiewicza w Krakowie, w 1877 r. przejął krakowską księgarnię wydawniczą Adolfa Dygasińskiego, którą od 1882 r. prowadził pod własnym nazwiskiem. Brał czynny udział w życiu społecznym i politycznym. Należał do założycieli „Towarzystwa Oświaty”, „Koła Literacko-Artystycznego”, towarzystwa „Sokół”. Był prezesem I Koła „Towarzystwa Szkoły Ludowej”, wiceprezesem „Związku Literackiego”, prezesem stowarzyszenia "Straż Polska" i redaktorem miesięcznika o tej samej nazwie. Od 1896 r. pełnił funkcję radcy miejskiego w Krakowie. Należał w tym okresie do komisji teatralnej, był członkiem Muzeum Narodowego, referentem i organizatorem Kursów Wyższych dla Kobiet im. Adriana Baranieckiego. W 1878 r. zawarł związek małżeński z Amelią Gebhardt. Wśród sześciorga dzieci Kazimierza i Amelii najstarszym synem był Julian Adam Jan Kanty, (1883-1926), działacz społeczny, redaktor i publicysta. W 1909 r. Ukończył Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Następnie był sekretarzem Koła Męskiego „Straży Polskiej”, organizatorem Drużyn Bartoszowych, brał udział w uroczystościach grunwaldzkich. W czasie I wojny światowej był zatrudniony w Wydziale Jeńców i Obcych Poddanych Komitetu Polskiego w Moskwie. Pracował w redakcjach „Nowości Ilustrowanych” oraz „Wieńca i Pszczółki”, współpracował także z redakcją „Gońca Krakowskiego”. Jego młodszy brat Kazimierz Władysław, (1885-1919), już w okresie studiów na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego brał aktywny udział w pracach organizacji młodzieżowych: organizował tajne szkółki młodzieży narodowej, był członkiem ZETU (trójzaborowego Związku Młodzieży Polskiej), wiceprezesem „Zjednoczenia Młodzieży Akademickiej”, członkiem Koła Akademickiego „Straży Polskiej”. Po ukończeniu studiów w 1912 r. należał do „Związku Narodowego”,„Junactwa Polskiego”, organizował Drużyny Bartoszowe i był członkiem „Ligi dla spolszczenia miast”. Pracował jako sekretarz „Tygodnika Polskiego” w Warszawie, na łamach tego pisma ukazał się między innymi cykl jego artykułów „Dzisiejsza Młodzież”. Po powrocie do Krakowa w 1914 r. współpracował z „Głosem Narodu”, był również współzałożycielem miesięcznika „Rok Polski”.

Daty skrajne:

1552-1933

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1552-1933.

Nazwa dawna:

Archiwum Juliana i Kazimierza Bartoszewiczów

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

3868

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

3868

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

19.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

19.0

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
indeks rzeczowy Nie
indeks geograficzny Nie
indeks osobowy Nie
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak