Spuścizna Martina Wehrmanna

Sygnatura
65/12/0
Liczba serii
18
Liczba skanów
0

Zawartość:

1. Historia ogólna i źródła do dziejów Pomorza 1880-1937.; sygn. 1-18; 18 j.a. - historia powszechna średniowieczna i nowożytna, historia Pomorza: średniowieczna – kroniki, historia nowożytna; opis podróży Ludwiki Gonzagi, królowej Polski przez Pomorze (1646 r.), Karol XII, Fryderyk II. 2. Historia okupacji francuskiej w XIX wieku 1880-1937.; sygn. 19-27; 9 j.a. - pruskie reformy wojskowe, Pomorze w czasach napoleońskich, Blücher na Pomorzu, materiały do historii Niderlandów i Anglii. 3. Pomorski dom panujący 1880-1937; sygn. 28-41; 14 j.a. - genealogia i chronologia dynastii Gryfitów, literatura i źródła do pomorskiego domu panującego, regesty dokumentów z XIV w., podróże książąt pomorskich, książęta na uniwersytetach, ordynki dworskie, miejsca pochówków władców pomorskich. 4. Poszczególni książęta pomorscy 1880-1937; sygn. 42-50; 9 j.a. - Bogusław X, źródła i literatura, polityka zagraniczna, Kościół, miasta i handel, administracja, sądownictwo, stany, podróż księcia do Palestyny i Rzymu; Filip Juliusz; podróż księcia w 1602 r. do Włoch. 5. Historia Kościoła 1880-1937; sygn. 51-54; 4 j.a. - inwentarze pomorskich klasztorów, pielgrzymki, ponowne chrzty. 6. Biskupstwo kamieńskie 1880-1937; sygn. 55-63; 9 j.a. - materiały do historii biskupstwa, synody kapituły kamieńskiej, historia poszczególnych biskupów, kanonicy, archidiakoni kamieńscy. 7. Reformacja 1880-1937; sygn. 64-74; 11 j.a. - pomorski Kościół przed reformacją, historia reformacji, Johann Bugenhagen, reformacja w Szczecinie, Kołobrzegu i Słupsku. 8. Materiały do dziejów poszczególnych ziem i miejscowości 1880-1937; sygn. 75-78; 4 j.a. - Chociwel, Rugia, Stralsund, Suchań. 9. Materiały do historii powiatu gryfickiego 1880-1937; sygn. 79-83; 5 j.a. - kościoły i miejscowości. 10. Materiały do historii powiatu stargardzkiego 1880-1937; sygn. 84-85; 2 j.a. - kościoły i miejscowości. 11. Ogólne materiały dotyczące miast pomorskich 1880-1937; sygn. 86-93; 8 j.a. - miasta w średniowieczu, średniowieczne mury obronne, widoki miast, ratusze, gildie. 12. Materiały do dziejów Stargardu 1880-1937; sygn. 94-103; 10 j.a. - historia miasta (ogólnie), historia w latach 1535–1636, życie duchowe, Daniel Hebron, Peter Gröning (założyciel gimnazjum). 13. Materiały do dziejów Szczecina 1880-1937; sygn. 104-137; 34 j.a. - ustrój i administracja w XV w., widoki i plany miasta, zamek i kościół zamkowy, kościoły szczecińskie: Mariacki, św. Jerzego, św. Gertrudy, św. Jakuba, św. Piotra i Pawła, handel Szczecina, rodzina Loitzów, Dom Żeglarza, wojna handlowa między Szczecinem a Frankfurtem a/O., żegluga szczecińska, przemysł i rzemiosło, Kolegium Jageteufflów, Pedagogium, okupacja francuska, oblężenie miasta (1813 r.), policja, księgi metrykalne. 14. Materiały dotyczące historii zabytków 1880-1937; sygn. 138-139; 2 j.a. - krzyże pokutne, gobeliny pomorskie. 15. Czasopisma sygn. 140; 1 j.a. - szczecińskie gazety. 16. Osobistości sygn. 141; 1 j.a. - Dawid Herlicius. 17. Pomoce archiwalne i bibliografie sygn. 142-144; 3 j.a. - materiały o archiwach, spis starodruków w bibliotece miejskiej. 18. Zbiory różne 1880-1937; sygn. 145-158 (sygn. 145a); 15 j.a. , rolnictwo i osadnictwo na Pomorzu, lekarze i apteki, Żydzi, język dolnoniemiecki, literatura regionalna, historia powiatu kamieńskiego.

Dzieje twórcy:

Martin Wehrmann urodził się w Szczecinie 16 VI 1861 r. Po studiach uniwersyteckich w Halle, Berlinie i Getyndze objął posadę nauczyciela w szczecińskim Gimnazjum Mariackim. W 1886 r. wybrano go na członka zarządu Pomorskie Towarzystwo Historyczno-Archeologiczne (Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde), organizacji zasłużonej w krzewieniu wiedzy o histo-rii i archeologii regionu, założonej w 1824 r. przez nadprezydenta Prowincji Pomorze Johanna Augusta Sacka. W latach 1887–1912 współredagował z Emilem Walterem rocznik towarzystwa “Baltische Studien” będąc równocześnie redaktorem naczelnym miesięcznika “Monatsblätter der Gesellschaft für pommersche Geschichte und Altertumskunde”. Poza tym Wehrmann zasłynął jako gorący orę-downik powołania na Pomorzu Komisji Historycznej, której celem była przede wszystkim inwentaryzacja i opracowywanie zasobu archiwów niepaństwowych, a mianowicie komunalnych, kościelnych i prywatnych. Po wielu trudnościach władze prowincji w 1910 r. powołały wspomnianą komisję. W kwietniu 1912 r. Wehrmann został przeniesiony na stanowisko dyrektora gimnazjum w Gryficach. W kilka lat później, w październiku 1921 r. objął funkcję dyrektora gimnazjum Groeninga w Stargardzie Szczecińskim. W 1926 r. przeszedł na emeryturę, zmarł 9 IX 1937 r. Martin Wehrmann uważany jest za jednego z najwybitniejszych historyków Pomorza. Od początku swojej kariery naukowej bronił naukowości historii regionalnej, polemizując z badaczami uniwersyteckimi, którzy przypisywali historykom regionalnym nieumiejętność syntetycznego spojrzenia. Wehrmann miał natomiast silne przekonanie o równorzędności badań nad historią regionalną wobec historii powszechnej Niemiec. Temu przekonaniu dał wyraz w swoim pisarstwie naukowym, wyrażającym się liczbą około 950 pozycji bibliograficznych z lat 1886–1937. Twórczość jego można podzielić na cztery podstawowe grupy. Do pierwszej zaliczyć należy syntezy dotyczące ogólnej historii Pomorza (1904), dziejów miast: Szczecina (1911), Gryfic i ziemi gryfickiej (1921) oraz wyspy Rugii (1927). Drugą grupę stanowią prace poświęcone historii szkolnictwa pomorskiego, m.in. Gimnazjum Mariackiemu (1894) i jego bibliotece (1894). Trzecia grupa to publikacje dotyczące historii Kościoła, któremu Wehrmann poświęcił ok. 180 większych lub mniejszych artykułów i przyczynków. Już w 1887 r. wyszła obszerna historia kościoła św. Jakuba w Szczecinie do czasów Reformacji. W kilka lat później Wehrmann wydał pracę o kościele Mariackim (1891). Ogłosił on również wiele przyczynków o biskupstwie kamieńskim. Ostatnia grupa dzieł Wehrmanna poświęcona jest historii dynastii Gryfitów. Z większych publikacji należy wymienić ogłoszoną w 1937 r. genealogię książąt pomorskich, jak też wydany w tym samym roku obszerny artykuł o grobach książęcych. Większa część rękopisów Martina Wehrmanna została przekazana na mocy testamentu Pomorskiemu Towarzystwu Historyczno-Archeologicznemu, część natomiast materiałów, mianowicie kartkowy zbiór regestów, przekazano bezpośrednio w latach 1938–1939 do AP w Szczecinie. Ogółem w 1939 r. zbiór Wehrmanna liczył 259 j.a (Rep. 38 f). W czasie II wojny światowej zbiór ewakuowano prawdopodobnie do Pęzina. Po wojnie do magazynów archiwalnych wróciła tylko część spuścizny Wehrmanna.

Daty skrajne:

1880-1937

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1880-1937.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Nachlaß M. Wehrmann

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

159

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

159

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

3.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

2.5

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak w bazie IZA