Materiały archiwalne zawarte w zespole Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej św. Barbary w Częstochowie to duplikaty ksiąg urodzeń, małżeństw i zgonów, alegata do ksiąg małżeństw oraz akta zbiorowe do ksiąg urodzeń i małżeństw.

Parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem św. Barbary w Częstochowie erygowana została przez biskupa włocławskiego Aleksandra Beresiewicza w dniu 3 lipca 1891 roku . Teren działalności parafii został w całości wydzielony z parafii św. Zygmunta w Częstochowie. Parafia swoim zasięgiem obejmowała zachodnią część miasta Częstochowy oraz następujące wsie: Dźbów, Gnaszyn, Grabówka, Kawodrza Dolna, Kawodrza Górna, Konradów, Kuźnica Marianowa, Lisiniec, Liszka Dolna, Liszka Górna, Łojki, Otonów, Stradom, Wielki Bór, Zacisze . Sposób prowadzenia akt stanu cywilnego na terenie zaboru rosyjskiego regulowały przepisy Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego uchwalonego 13 czerwca 1825 roku, a obowiązującego od 1 stycznia 1826 roku. Zgodnie z postanowieniami Kodeksu, świecka rejestracja zdarzeń stanu cywilnego zrównana została z rejestracją kościelną, w wyniku czego złączone zostały akta stanu cywilnego z metrykami kościelnymi. Zapis ten określony w art. 71 Kodeksu dotyczył osób należących do tak zwanych wyznań chrześcijańskich, czyli: rzymskokatolickiego, greckokatolickiego, prawosławnego, ewangelicko – augsburskiego i ewangelicko-reformowanego. Oznaczało to, że osoby duchowne, w przypadku wyznania rzymskokatolickiego – proboszczowie parafii, po odprawieniu określonego obrzędu religijnego (chrztu, ślubu, pogrzebu) spisywali akta stanu cywilnego . Rejestracja aktów prowadzona była w dwóch odrębnych seriach ksiąg – księgach unikatów (pierwopisów) i duplikatów (wtóropisów). Unikaty zakładane były osobno dla aktów urodzeń, małżeństw i zgonów. Prowadzono je przez dowolną liczbę lat, aż do zapisania wszystkich kart w danym tomie. Natomiast księgi duplikatów zakładane były na każdy rok kalendarzowy i rejestrowano w nich (w wydzielonych częściach) wszystkie rodzaje aktów. Po zamknięciu księgi dla poszczególnych rodzajów akt sporządzany był skorowidz alfabetyczny z odniesieniem do numeru metryki. W przypadku akt małżeństw skorowidz sporządzano według nazwiska mężczyzny. Pierwopisy przechowywane były w miejscu ich wytworzenia, czyli w parafiach, natomiast wtóropisy przekazywano do archiwum hipotecznego właściwego sądu pokoju. Oprócz unikatów i duplikatów ksiąg w parafiach gromadzone były tak zwane alegata, czyli dokumenty załączane do akt małżeństw (zwane również aneksami lub aktami zbiorowymi). Stanowiły je takie dokumenty jak: odpisy metryk urodzenia lub chrztu małżonków, w przypadku ponownego ślubu akta zgonu zmarłego małżonka, zapowiedzi wygłaszane w parafiach. Alegata składane były z duplikatami ksiąg metrykalnych w archiwach sądowych. Szczegółowe zasady sporządzania aktów stanu cywilnego regulował wspomniany wyżej Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego i wydawane do niego akty wykonawcze. Normatywy te określały zarówno treść i formę aktów, termin dokonywania rejestracji od momentu zdarzenia, jak i sprawy związane z przygotowaniem ksiąg. Dużą wagę przywiązywano również do odpowiedniego zabezpieczenia akt stanu cywilnego – miały być one spisane na papierze dobrej jakości, a same księgi miały posiadać solidne i trwałe oprawy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami duchowni pełniący funkcję urzędników stanu cywilnego nie mogli dokonywać żadnych poprawek lub skreśleń w sporządzonym już akcie. Niedopuszczalne było również stosowanie skrótów bądź oznaczanie liczb cyframi – daty zapisywano słownie. Od 1868 roku, na mocy przepisów Komitetu Urządzającego z dnia 10/22 listopada 1867 roku, akta stanu cywilnego sporządzane były w języku rosyjskim. Wprowadzona została również podwójna datacja, według kalendarza gregoriańskiego i juliańskiego. Rejestracja akt stanu cywilnego w parafiach prowadzona była do 1945 roku. Od 1 stycznia 1946 roku, na mocy przepisów Dekretu Rady Ministrów z dnia 25 września 1945 roku Prawo o aktach stanu cywilnego, rozpoczęły działalność państwowe urzędy stanu cywilnego .