Strona główna
Szukaj w Archiwach to zbiory
archiwalne on-line
Znajdziesz tu akta, metryki, mapy, zdjęcia, kolekcje,
dokumentację techniczną i wiele innych
Szukaj w archiwach to:
- 101 instytucje udostępniające archiwalia101 instytucje udostępniające archiwalia
- 45 45 milionów skanów i materiałów45588054 45 588 054 skanów i materiałów
- 13 milionów opisów materiałów archiwalnych13849095 opisów materiałów archiwalnych
Ozdobne karty ksiąg Metryki Koronnej
Metryka Koronna to obecnie zbiór ponad 700 ksiąg przechowywanych w AGAD, a spisywanych przez kancelarię królewską od połowy XV w. W księgach tych rejestrowano część dokumentów (przeważnie te ważniejsze), które wydawano z kancelarii, lub które do niej wpływały. Od połowy XVI w. zaczęto rejestrować w nich także relacje prywatne składane przez strony, co uczyniło z Metryki po części urząd o charakterze notarialnym, dostępny dla różnych warstw społecznych. Badacze zauważają, że w ciągu kilkuwiekowego istnienia instytucja ta skumulowała ogromną ilość akt dokumentujących „bieżącą chwilę”, co stwarza doskonałą okazję do przeniesienia ich czytelnika na miejsce ówczesnych panujących. W materiale wytworzonym przez centralną kancelarię stykają się: życie codzienne, wielka polityka i małe interesy. Od połowy XVII w. w prowadzeniu ksiąg Metryki Koronnej można zaobserwować pewną praktykę kancelaryjną, którą jest zdobienie kart tytułowych (frontyspisów). Praktyka ta wpisuje się poniekąd w rozwój emblematyki i świadczy o łączności obrazu i tekstu. W niniejszej kolekcji zebraliśmy takie właśnie ozdobne karty z XVII-wiecznych ksiąg wpisów Metryki Koronnej, które pojawiają się od czasów kanclerstwa Andrzeja Lipskiego.
Od legionisty do ministra. Dokumenty z kolekcji generała Kazimierza Sosnkowskiego.
Kolekcja prezentowana na 135. rocznicę urodzin gen. Kazimierza Sosnkowskiego. Kazimierz Sosnkowski urodził się w 1885 roku w Warszawie. Był działaczem niepodległościowym, wojskowym i politykiem. Już w czasie nauki w warszawskim gimnazjum należał do tajnego koła samokształceniowego. Podejrzewany przez władze carskie musiał przenieść się do Petersburga, gdzie zdał maturę. Następnie podjął studia na wydziale architektury Instytutu Politechnicznego w Warszawie. Wobec sytuacji politycznej i zaangażowania w działalność niepodległościową zmieniał uczelnie. Kontynuował studia architektoniczne w Mediolanie i we Lwowie. Egzaminów końcowych nie zdążył złożyć (wybuchła wojna światowa). Już w czasie studiów zaangażował się w działalność polityczną. Od 1905 r. był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, a po rozłamie jej Frakcji Rewolucyjnej. W Organizacji Bojowej PPS pełnił funkcje komendanta okręgów, szef sztabu i zastępcy komendanta Związku Walki Czynnej. W latach I wojny światowej był zastępcą komendanta i szef sztabu I Brygady Legionów – Józefa Piłsudskiego. W walce wyróżniał się osobistą odwagą. Krótko, w 1916 r., był komendantem 1 Brygady Legionów. W 1917 roku został zastępca Józefa Piłsudskiego jako szefa Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu w Królestwie Polskim. Po tak zwanym kryzysie przysięgowym osadzony został w twierdzy Wesel a następnie w Magdeburgu. Wojnę zakończył w stopniu pułkownika. Tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został mianowany generałem, niebawem zaś wiceministrem spraw wojskowych (1919-1920). W czasie wojny polsko-bolszewickiej był członkiem Rady Obrony Państwa i dowódcą Armii Rezerwowej w 1920 r. Położył duże zasługi w organizacji wojska i dla obrony Polski w najtrudniejszym momencie wojny z Rosją Bolszewicką. W sierpniu 1920 roku mianowany ministrem spraw wojskowych. Sprawował faktyczne dowództwo obrony Warszawy. W 1925 roku został dowódcą Okręgu Korpusu w Poznaniu. W trakcie zamachu majowego 1926 roku próbował popełnić samobójstwo. Po powrocie do zdrowia mianowany inspektorem armii (1927). Od 1928 r. przewodniczący Komitetu ds. Uzbrojenia i Sprzętu przy Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych. Dwukrotnie pełnił obowiązki Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. Po śmierci Józefa Piłsudskiego, mimo licznych zasług, odsuwany na boczny tor życia politycznego i wojskowego. 11 listopada 1936 roku mianowany generałem broni. Po wybuchu II wojny światowej pozostawał początkowo bez przydziału wojskowego, by 10 września 1939 r. objąć dowództwo Frontu Południowego. Wobec braku łączności między jednostkami faktycznie dowodził Armią „Małopolska”. Po zaprzestaniu walk przedostał się do Francji. Wobec powołania Związku Walki Zbrojnej na terenie okupowanej Polski mianowany został komendantem głównym (ps. Józef Godziemba). Opracował zasady jego funkcjonowania, regulamin, strukturę organizacyjną, finansowanie i plan działania. Stanowisko komendanta piastował od listopada 1939 roku do czerwca 1940, tj. do chwili przeniesienia Komendy Głównej na teren okupowanych ziem polskich. Następnie objął stanowisko przewodniczącego Komitetu Politycznego Rady Ministrów Rządu na Uchodźstwie. Po śmierci Władysława Sikorskiego mianowany Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych. We wrześniu 1944 roku zdymisjonowany pod naciskiem Winstona Churchilla. Po wojnie pozostał na emigracji. Zmarł w Kanadzie, w 1969 roku. Prezentowana kolekcja oparta została na zespole nr 406 w zasobie Archiwum Akt Nowych pod nazwą „Akta Kazimierza Sosnkowskiego”. Zespół ten obejmuje 26 jednostek z lat 1917-1939. Składają się nań dokumenty o charakterze wojskowym i politycznym, korespondencja oficjalna i prywatna, notatki i raporty. Wykaz prezentowanych dokumentów: 1. Życzenia w dniu pierwszych Imienin po rozłące Piłsudczyków Szefowi Sztabu I-ej Brygady Kazimierzowi Sosnkowskiemu przesłane przez podkomendnych, Obóz Ostrów 4 marca 1917 r., Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 24 2. Spis osobistości, którym gen. Kazimierz Sosnkowski przesyła życzenia świąteczne, bez daty, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 23 3. Spis osobistości (duchowni, ministrowie), którym gen. Kazimierz Sosnkowski przesyła życzenia świąteczne, bez daty, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 23 4. Spis osobistości (władze cywilne), którym gen. Kazimierz Sosnkowski przesyła życzenia świąteczne, bez daty, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 23 5. Spis osobistości (wojsko), którym gen. Kazimierz Sosnkowski przesyła życzenia świąteczne, bez daty, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 23 6. Pismo w sprawie przyjęcia członkostwa w Komitecie Honorowym sprowadzenia i pochówku Powstańców z 1919 roku, 12.1927, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 20 7. Odpowiedź na zaproszenie na obiad od pary prezydenckiej Mościckich, 26.04.1928, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 21 8. Program wizyty i protokół przyjęcia króla i królowej Afganistanu, 04.1928, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 11 9. Pismo w sprawie przyjęcia członkostwa w Komitecie Honorowym Zawodów Kobiecego Klubu Strzeleckiego, 29.11.1928, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 20 10. Pismo w sprawie przyjęcia obowiązków gospodarza rautu-koncertu na rzecz weteranów 1863 roku, 1928, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 20 11. Pismo z okazji święta pułkowego 36 pułku Legii Akademickiej, 1.06.1929, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 20 12. Życzenia imieninowe Kazimierza Sosnkowskiego dla Aleksandry Piłsudskiej, 12.12.1930, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 21 13. Odpowiedź na zaproszenie Prezydenta Ignacego Mościckiego, 10.1934, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 21 14. Pismo z Nuncjatury Apostolskiej w Warszawie, 01.1936, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 17 15. Pismo dowództwa brytyjskiego w Aldershot do gen. Kazimierza Sosnkowskiego, 23.06.1936, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 19 16. Zaproszenie od ministra Królestwa Węgier dla Kazimierza Sosnkowskiego z małżonką, Budapeszt, 06.11.1936, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 18 17. Podziękowanie dla gen. Kazimierza Sosnkowskiego od komitetu budowy kościoła rzymsko-katolickiego w Dawidgródku, 27.09.1937, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 25 18. Pismo do płk. Wielguta Komendanta Korpusu Kadetów we Lwowie, 10.11.1937, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 20 19. List księcia Karola Radziwiłła do gen. Kazimierza Sosnkowskiego, 14.06.1938, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 25 20. (a i b) Pismo do gen. Kazimierza Sosnkowskiego od Komitetu Honorowego i Wykonawczego Budowy Gmachów Wydziału Mechanicznego i Elektrotechnicznego Politechniki Lwowskiej, 12.10.1938 r., Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 20 21. Telegram Kazimierza Sosnkowskiego do prof. Geislera, Prezesa Komitetu Budowy Gmachów, Politechniki Lwowskiej, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 20 22. Kondolencje dla Ignacego Jana Paderewskiego po śmierci jego żony, 1934, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 20 23. List do Ambasadora Niemiec w Warszawie Hansa von Moltke, 01.1936, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 13 24. Zaproszenie na obiad dla Ambasadora Francji Leona Noela z małżonką, 10.10.1936, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 12 25. Życzenia dla generała Hermanna Goeringa, 1937 (?), Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 13 26. Pismo wojewody kieleckiego Dr. Dziadosza zawiadamiające o przesłaniu fotografii wejścia do Kwatery Głównej Komendanta w Kielcach, 31.05.1938, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 7 27. (a i b) List do Ambasadora Francji, 1938 (?), Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 12 28. (a i b) Pismo artysty malarza Stanisława Żukowskiego do gen. Kazimierza Sosnkowskiego z prośbą o wsparcie, 01.1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 26 29. Zaproszenie na obiad od ministra Iranu, 04.1939 (?), Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 14 30. (a i b) Program Zjazdu Związku Legionistów Polskich, 06.08.1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 3 31. Rękopis pierwszej strony przemówienia wygłoszonego w czasie Zjazdu Związku Legionistów Polskich i na Wawelu, przy grobie marszałka Józefa Piłsudskiego, 06.08.1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 3 32. Pierwsza strona maszynopisu przemówienia wygłoszonego w czasie Zjazdu Związku Legionistów i na Wawelu, przy grobie marszałka Józefa Piłsudskiego, 06.08.1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 3 33. Wypowiedź Kazimierza Sosnkowskiego na temat dziedzictwa Legionów, 1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 4 34. Wypowiedź Kazimierza Sosnkowskiego na temat dziedzictwa Legionów, 1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 4 35. Cegiełka od gen. Kazimierza Sosnkowskiego na budowę Kościoła-Pomnika ku uczczeniu Rodaków poległych na Olszynce Grochowskiej, 21.04.1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 25 36. Komitet Budowy Kościoła-Pomnika ku uczczeniu Rodaków poległych na Olszynce Grochowskiej do gen. Kazimierza Sosnkowskiego, 04.1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 25 37. (a i b) List generała Kazimierza Sosnkowskiego w sprawie udzielenia pomocy wojskowej do odbycia lotu stratosferycznego, 18.08.1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 5 38. Podziękowanie za przekazanie akt przez generała broni Kazimierza Sosnkowskiego do Archiwum Wojskowego w Warszawie, 24.07.1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 6 39. (a i b) Spis akt otrzymanych od generała broni Kazimierza Sosnkowskiego przez Archiwum Wojskowe w Warszawie, 24.07.1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 6 40. Pokwitowanie dyrektora Muzeum Józefa Piłsudskiego ppłk. A. Borkiewicza przyjęcia złotego zegarka ofiarowanego komendantowi J. Piłsudskiemu w 1915 r. przez Polaków z Ameryki, 20.05.1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 7 41. Pokwitowanie dyrektora Muzeum Józefa Piłsudskiego ppłk. A. Borkiewicza przyjęcia złotego zegarka ofiarowanego komendantowi J. Piłsudskiemu w 1915 r. przez Polaków z Ameryki, 20.05.1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 7 42. Szkic rozplanowania dzielnicy J. Piłsudskiego w Warszawie, 1938-1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 9 43. Szkic rozplanowania dzielnicy J. Piłsudskiego w Warszawie, 1938-1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 9 44. Zaproszenie z Nuncjatury Apostolskiej na koronację Papieża Piusa XII, 1939, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 17 45. Wojciech Kossak ofiarowuje portret gen. Kazimierza Sosnkowskiego na rzecz Funduszu Obrony Narodowej, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 25 46. Notka biograficzna Kazimierza Sosnkowskiego w „International Who Is Who”, Akta Kazimierza Sosnkowskiego, sygn. 25
Opcja dostępna po zalogowaniu Zaloguj się lub jeżeli nie posiadasz konta Założ konto
Brak
Szukaj w Archiwach:
serwis do udostępniania opisów materiałów archiwalnych z archiwów państwowych i innych instytucji. Dużą część z nich prezentujemy wraz ze skanami. Dzięki temu możesz korzystać z wielu zbiorów bez wychodzenia z domu.
Newsletter
Zarejestruj się aby otrzymywać newslettera
W NAC chcemy dostarczać Ci usługi na najwyższym poziomie, dlatego korzystamy z ciasteczek (cookies) W Polityce Prywatności opisanej w Regulaminie serwisu przedstawiamy jak je wykorzystujemy oraz jak przetwarzamy i chronimy dane osobowe. Dalsze korzystanie z serwisu oznacza, że się z nią zgadzasz. Zarejestruj się aby otrzymywać newsletter, robiąc to akceptujesz regulamin.