Archiwa państwowe w Polsce wchodzą w skład państwowej sieci archiwalnej i podlegają Naczelnemu Dyrektorowi Archiwów Państwowych.

Dziś sieć archiwów państwowych tworzą 3 archiwa centralne z siedzibami w Warszawie i 30 archiwów o zasięgu regionalnym, do których dodatkowo należy 39 oddziałów zamiejscowych i 3 ekspozytury [zobacz listę].

 

Trzy archiwa o charakterze centralnym mają siedziby w Warszawie:

• Archiwum Główne Akt Dawnych - przechowujące wytworzone do 1918 r. akta władz centralnych i częściowo prowincjonalnych oraz archiwa rodzin o znaczeniu ogólnopolskim,
• Archiwum Akt Nowych - przechowujące wytworzone po 1918 r. akta władz centralnych, instytucji i stowarzyszeń o charakterze ogólnopolskim, spuścizny po wybitnych działaczach politycznych i społecznych,
• Narodowe Archiwum Cyfrowe - przechowujące dokumentacje foto- i fonograficzną oraz filmową powstałą od początków XX w.

 

W większości archiwów przechowywane materiały pochodzą z XIX i XX w. W niektórych znajdują się materiały starsze - sięgające wieków średnich. W regionalnych archiwach państwowych i ich oddziałach [zobacz listę] gromadzone są archiwalia wytworzone przez lokalne władze, urzędy państwowe, organizacje społeczne, przedsiębiorstwa i spuścizny osób prywatnych. Sprawdź zasięg  poszczególnych regionalnych archiwów państwowych.

 

Archiwami państwowymi zarządza Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych podległy Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz kierujący Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych (NDAP). Sprawuje on nadzór i opiekę nad narodowym zasobem archiwalnym. Archiwalia znajdują się również w zbiorach wielu bibliotek (głównie naukowych), muzeów państwowych i samorządowych oraz w zbiorach prywatnych.

 

Archiwalia dotyczące Polski i Polonii gromadzone są także przez archiwa, biblioteki, instytuty i muzea polonijne działające poza granicami kraju (m. in. we Francji, w Stanach Zjednoczonych i w Wielkiej Brytanii). Wybrane archiwa w kraju i za granicą.

Więcej informacji o archiwach w Polsce można znaleźć na stronie archiwa.gov.pl