Nowe skany na SwA - styczeń 2023

02.02.2023 W styczniu 2023 r. Archiwa Państwowe zamieściły w serwisie www.szukajwarchiwach.gov.pl skany ponad 2700 jednostek archiwalnych (ponad 337 tys. skanów). Udostępnione w styczniu materiały to m.in.: Kolejne jednostki z zespołów przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych: Archiwum Warszawskie Radziwiłłów (zespół nr 354) – rejestry majątków i kolekcji należących do znanych osobistości https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/125122   Zbiór Branickich z Suchej (zespół nr 357) – miscellanea, opisy podróży https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/125124   Rząd Gubernialny Łomżyński (zespół nr 6) z zasobu Archiwum Państwowego w Białymstoku – akta Wydziałów: Lekarskiego, Weterynaryjnego, Ubezpieczeń i Ogólnego https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/122175   Zbiór kart pocztowych Edmunda Mateckiego (zespół nr 3318) z zasobu Archiwum Państwowego w Bydgoszczy – karty z Niemiec, Czech, Węgier, Austrii, Holandii, Szwajcarii i Nowej Zelandii https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/162178   Zbiór indeksów do ksiąg ziemskich, grodzkich i podkomorskich (zespół nr 2564) z zasobu Archiwum Państwowego w Lublinie – obejmuje  księgi z kancelarii sądowych znajdujących się po I rozbiorze Polski w granicach Królestwa Galicji i Lodomerii https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/66457   Naczelne Prezydium Policji Poznańskiej (zespół nr 290) z zasobu Archiwum Państwowego w Poznaniu – materiały związane z działalnością polskich organizacji patriotycznych https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/13369   Ponadto w serwisie zamieszczono liczne skany akt stanu cywilnego różnych wyznań z zasobu Archiwów Państwowych w: Białymstoku, Lublinie, Poznaniu, Radomiu i Zamościu.   Do pobrania: wykaz kopii dodanych w styczniu 2023 r.

Dostępność ewidencji likwidowanych oddziałów

01.02.2023 BOCHNIA W związku z wprowadzonymi od 2023 roku zmianami organizacyjnymi w sieci Archiwów Państwowych i włączeniem do zasobu Archiwum Narodowego w Krakowie akt zlikwidowanego Oddziału ANK w Bochni, do końca lutego 2023 roku ewidencja bocheńskiego zasobu archiwalnego będzie stopniowo udostępniana na stronie https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/web/archiwum-narodowe-w-krakowie wraz z innymi aktami centrali krakowskiego Archiwum. W tym czasie z ewidencji zespołów Oddziału w Bochni będzie można skorzystać w postaci tradycyjnej, w czytelni Archiwum Narodowego w Krakowie przy ul. Rakowickiej 22E od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00-15.00.   ŁOWICZ Informujemy, że w związku ze zmianami reorganizacyjnymi Archiwum Państwowego w Warszawie, od dnia 27 grudnia 2022 roku do 28 lutego 2023 roku, ewidencja łowickiego zasobu archiwalnego nie będzie dostępna na stronie www.szukajwarchiwach.gov.pl Inwentarze oraz spisy zespołów w wersji tradycyjnej dostępne będą w siedzibie dotychczasowego oddziału: ul. 3 Maja 1, 99-400 Łowicz, tel. 46 837-39-86, od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00-15.00.   PSZCZYNA Informujemy, że w związku ze zmianami reorganizacyjnymi Archiwum Państwowego w Katowicach, ewidencja pszczyńskiego zasobu archiwalnego nie będzie dostępna na stronie www.szukajwarchiwach.gov.pl do dnia 28 lutego 2023 roku. Inwentarze oraz spisy zespołów w wersji tradycyjnej dostępne będą w siedzibie dotychczasowego oddziału: ul. Brama Wybrańców 1, 43-200 Pszczyna, w środy i czwartki w godzinach 8.30-14.30. Wizytę w czytelni w Pszczynie należy wcześniej zarezerwować poprzez e-mail czytelnia@katowice.ap.gov.pl , tel. 32 208-78-48 lub ePUAP.   Przepraszamy za związane z tym niedogodności. O wszelkich zmianach będziemy na bieżąco informować.

160. rocznica powstania styczniowego

27.01.2023 W związku ze 160. rocznicą wybuchu powstania styczniowego w Królestwie Polskim, skierowanego przeciwko rosyjskim zaborcom Archiwa Państwowe w ramach kolekcji materiałów archiwalnych przypominają sylwetki powstańców.   Kolekcja Archiwum Państwowego w Poznaniu prezentuje dokumenty związane z Janem Kantym Działyńskim, właścicielem dóbr Kórnik koło Poznania, wydawcą i redaktorem. Działyński w 1863 roku walczył w oddziale Edmunda Taczanowskiego w Wielkopolsce. Po upadku powstania wyemigrował do Francji. Powrócił w 1869 roku, uzyskał amnestię. Rozbudowywał bibliotekę w Kórniku, był też wydawcą Kodeksu dyplomatycznego Wielkopolski. https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/kolekcje/-/kolekcje/85589797   Dionizy Czachowski to postać, którą opisują dokumenty Archiwum Państwowego w Radomiu. Naczelnik wojenny województwa sandomierskiego, brał udział w bitwach i osłaniał oddziały generała Mariana Langiewicza w regionie świętokrzyskim. Liczebność jego oddziałów przekraczała pół tysiąca ludzi, kiedy manewrował w regionie, uczestnicząc w walkach z Rosjanami. https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/.../-/kolekcje/85552954   Fotografie powstańców są przechowywane w Narodowym Archiwum Cyfrowym: Marian Langiewicz , dyktator powstania styczniowego: https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/5974741 Henryka Pustowójtówna, polska działaczka patriotyczna, uczestniczka powstania styczniowego : https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/5974735 Edmund Różycki dowódca 2 Pułku Jazdy Wołyńskiej, który podczas powstania styczniowego walczył na terenach Wołynia i Podola : https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/5900142 Brat Albert (Adam Chmielowski) - powstaniec styczniowy, malarz, święty Kościoła katolickiego. Założyciel Zgromadzenia Braci Albertynów Trzeciego Zakonu Świętego Franciszka Posługujących Ubogim : https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/5986048   Przypominamy, że materiały zamieszczone w serwisie Szukaj w Archiwach oznaczone opisem "domena publiczna" można pobierać, przetwarzać i publikować bez konieczności uzyskania zgody.      

Nowe skany na SwA - grudzień 2022

W grudniu 2022 r. Archiwa Państwowe i inne instytucje dodały do serwisu SwA skany blisko 9 tys. jednostek archiwalnych

Przeniesienie zasobów archiwalnych z Bochni, Pszczyny i Łowicza

27.12.2022 Informujemy, że od 2023 roku zostaną przeprowadzone zmiany organizacyjne w sieci Archiwów Państwowych. Nastąpi m.in. przeniesienie zasobów z oddziałów w Bochni, Łowiczu i Pszczynie.   - Zasób Archiwum Narodowego w Krakowie, Oddział w Bochni zostanie włączony do zasobu Archiwum Narodowego w Krakowie,   - Zasób Archiwum Państwowego w Katowicach, Oddział w Pszczynie zostanie włączony do Archiwum Państwowego w Katowicach,   - Zasób Archiwum Państwowego w Warszawie, Oddział w Łowiczu zostanie włączony do Archiwum Państwowego w Warszawie.   Zmiany te zostaną też przeprowadzone w ewidencji. Zespoły archiwalne z wymienionych oddziałów, z dniem 1 stycznia 2023 roku będą wycofane z udostępniania w Szukaj w Archiwach, by po około miesiącu powrócić już w strukturze archiwów, do których zostały przeniesione.

Fotografie z kolekcji negatywów o. Adama Studzińskiego OP udostępnione na SwA

20.12.2022 W Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie dobiegł końca dwuletni (2021‒2022) projekt „Opracowanie i udostępnienie kopii cyfrowych zdigitalizowanych negatywów Adama Studzińskiego OP – IV etap”. Zakładał on identyfikację i opis ponad tysiąca negatywów ze spuścizny archiwalnej zakonnika, a także ponad 23 700 fotografii utrwalonych na kliszach. Zadanie miało również na celu publikację co najmniej 75% kopii cyfrowych zdjęć na stronie internetowej „Szukaj w Archiwach”. Ostatecznie w serwisie udostępniono ponad 21 900 fotografii, stanowiących ponad 90% całego zbioru. Opracowanie inwentarza i publikacja zdjęć stały się możliwe dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kultura cyfrowa”. Zrealizowany projekt wieńczy trwające od 2016 r. prace nad zabezpieczeniem, konserwacją, digitalizacją oraz szerokim udostępnieniem fotografii z kolekcji negatywów o. Studzińskiego.   Zdjęcia – w większości publikowane po raz pierwszy – dokumentują niezwykłe losy, miejsca pracy i nietuzinkowe zainteresowania o. gen. bryg. Adama Studzińskiego OP – kapelana spod Monte Cassino, konserwatora zabytków konwentu krakowskiego, a także duszpasterza kombatantów, Kresowian i harcerzy. W ramach prac prowadzonych w Zintegrowanym Systemie Informacji Archiwalnej (ZoSIA) negatywy zostały pogrupowane na 16 serii tematycznych (w niektórych przypadkach podzielonych na dodatkowe podserie) oraz otrzymały nowe sygnatury. Kolekcję otwiera niewielka grupa fotografii portretowych o. Studzińskiego (seria 11.1.1). Najstarsze zdjęcia dokumentują pracę zakonnika jako kapelana wojskowego w latach 1940‒1947. Ojciec Adam utrwalił na kliszach sprzęt wojskowy i życie codzienne żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a także zabytki, krajobrazy oraz mieszkańców Jugosławii, Palestyny, Iraku, Iranu, Egiptu, Włoch, Francji i Anglii (11.1.2). Fotografie z kolejnych podserii prezentują życie codzienne, placówki oraz pracę duszpasterską polskich dominikanów. Ojciec Studziński wykonywał zdjęcia w czasie pobytu w klasztorach w Poznaniu (11.1.4), na warszawskim Służewie (11.1.5), w Lublinie (11.1.6), Prudniku (11.1.7), Korbielowie (11.1.8) oraz Krakowie (11.1.9.3). Największa grupa fotografii – licząca ponad 14 tysięcy klatek – przedstawia architekturę, dzieła sztuki oraz prace konserwatorskie i odkrywkowe prowadzone przez o. Adama w krakowskim klasztorze dominikanów (11.1.9.1‒2). Zabytkowe wyposażenie oraz prace restauracyjne zakonnik utrwalił także na zdjęciach z kościoła św. Idziego u stóp Wawelu (11.1.10). Kolejne serie kolekcji zawierają fotografie klasztoru oraz mniszek dominikańskich z krakowskiego Gródka (11.1.11), a także członków rodziny o. Studzińskiego (11.1.12). Na zdjęciach z wycieczek po Polsce (11.1.13) zakonnik utrwalił dziesiątki miejsc: od Szczecina i Gdańska, po Karkonosze i Pieniny. Wśród fotografii z zagranicznych podróży o. Studzińskiego (11.1.14) kluczowe miejsce zajmuje dokumentacja polskich cmentarzy wojennych we Włoszech: na Monte Cassino, w Loreto, Bolonii i Casamassima. W podserii z fotografiami pozytywów, dokumentów i wydawnictw o różnorodnej tematyce (11.1.15) na szczególną uwagę zasługuje kilkaset obrazków świętych i błogosławionych dominikańskich. Kolekcję o. Studzińskiego zamyka niewielka grupa zdjęć otrzymanych od jego przyjaciela – Stanisława Leszczyc-Przywary (1896-1985), legionisty i malarza (11.1.16). Niektóre podserie podzielone są na dodatkowe podserie tematyczne.   W żmudne prace nad stworzeniem opisów zaangażowanych zostało kilkunastu ekspertów i wolontariuszy z różnych dziedzin: archeologów, historyków sztuki, regionalistów, badaczy historii Zakonu Kaznodziejskiego, dominikanów, krewnych o. Studzińskiego oraz miłośników militariów i dziejów Polskich Sił Zbrojnych w czasie II wojny światowej. W celu ustalenia miejsc, osób, obiektów i wydarzeń na zdjęciach sięgano do opracowań naukowych, publikowanych wspomnień, zasobów internetowych oraz archiwaliów, w tym dzienników i podpisanych pozytywów ze spuścizny kapelana spod Monte Cassino. W niektórych przypadkach dokładna identyfikacja fotografii okazała się na razie niemożliwa, jednak pracownicy archiwum liczą na wszelkie uwagi spostrzegawczych czytelników.   1 grudnia 2022 r. w klasztorze Ojców Dominikanów w Krakowie odbyło się spotkanie promocyjne pt. „Nie tylko Monte Cassino. Prezentacja fotografii z kolekcji negatywów o. Adama Studzińskiego OP (1911‒2008)”, transmitowane online oraz tłumaczone na język migowy. W czasie wydarzenia szczegółowo przedstawiono historię, zawartość i układ kolekcji, udzielono wskazówek dotyczących korzystania ze zbioru i inwentarzy oraz – w oparciu o przykłady – opowiedziano o kulisach prac nad identyfikacją fotografii. Zachęcamy do obejrzenia nagrania ze spotkania pod linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=B2YwQn9AGIA   Fotografie (obiekty) z negatywów (jednostek) o sygnaturach 528/307/1‒1053 wraz z podstawowymi opisami inwentarzowymi zostały opublikowane pod adresem: https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/160032 Na stronie internetowej Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów udostępniono z kolei elektroniczny inwentarz archiwalny, zawierający bardziej szczegółowe opisy zdjęć. W korzystaniu z kolekcji pomocne mogą okazać się także spisy indeksów geograficznych, osobowych i rzeczowych oraz dwa słowniczki: krewnych o. Adama Studzińskiego OP oraz miejsc w klasztorze Ojców Dominikanów w Krakowie, wymienianych w opisach archiwalnych fotografii. Wszystkie wymienione pomoce dostępne są w formie plików PDF na stronie internetowej: https://archiwum.dominikanie.pl/kolejne-fotografie-o-adama-studzinskiego-op-udostepnione-w-internecie/   Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego

Nowości SwA - listopad 2022

Archiwa Państwowe dodały w listopadzie 2022 r. ok. 292 tys. skanów z ponad 4 tys. jednostek archiwalnych.

Kolekcje w Szukaj w Archiwach

27.10.2022 W zakładce "Kolekcje" archiwa państwowe dodały kolejne tematyczne wybory dokumentów:   - Tajne nauczanie w Radomiu w czasie II wojny światowej Kolekcja zawiera wspomnienia, fotografie osób, które brały udział w tajnych kompletach oraz miejsc, gdzie te były prowadzone, a także opracowania przybliżające bohaterską działalność pedagogów, którzy z narażeniem życia wypełniali swoje powołanie w Radomiu i powiecie radomskim.   - Michał Tadeusz "Brzęk" Osiński. Foto-wspomnienie Przedstawienie sylwetki żyjącego w latach 1892-1983 radomianina, członka Związku Strzeleckiego, żołnierza Legionów Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej. Uczestniczył też w walkach wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej. W okresie międzywojennym poseł, sekretarz generalny i członek prezydium Klubu Parlamentarnego BBWR. Po wojnie zasłużony społecznik ratujący zabytki przeszłości.   - Edukacja i oświata na plakacie, afiszu i druku ulotnym APL Prezentacja lubelskich plakatów, afiszy oraz druków ulotnych, których celem było informowanie o inicjatywach i wydarzeniach edukacyjnych oraz zachęcanie do brania w nich udziału, popularyzowanie zdobywania wiedzy i podnoszenie poziomu oświaty.   - Karty do gry Ręcznie malowane karty do gry z ok. 1700 roku, przechowywane  w Zbiorze rękopisów archiwalnych we Wrocławiu, gdzie zebrano m.in. archiwalne inwentarze, repertoria i wykazy cesarskie, książęce i klasztorne oraz regesty dokumentów z lat 1251-1942.  

Newsletter 3/2022

Newsletter SwA - październik 2022

Szukaj w Archiwach jako narzędzie dla nauczyciela historii

03.10.2022 28 września nasz serwis prezentowaliśmy nauczycielom - uczestnikom szkolenia "Historia rodzinna i historia lokalna, czyli jak wychowywać młodych odkrywców przeszłości". Jego organizatorem był Ośrodek Rozwoju Edukacji , który nawiązał porozumienie z administratorem portalu, Narodowym Archiwum Cyfrowym . Prezentacja miała miejsce w centrum szkoleniowym ORE w Sulejówku, które odwiedzili nauczyciele z całej Polski. Autor wystąpienia, Piotr Strembski (NAC), podkreślił że sięganie do źródeł pisanych, ikonograficznych i kartograficznych jest powinnością nauczyciela wynikającą z podstawy programowej nauczania. Obecnie korzystanie ze zbiorów, niegdyś zamkniętych w archiwalnych magazynach, jest możliwe dzięki realizacji statutowych zadań archiwów, takich jak gromadzenie, opracowywanie, zabezpieczanie i udostępnianie. W jednym miejscu zgromadzone zostały materiały archiwalne, które fizycznie znajdują się w archiwach w całej Polsce, a także, jak w przypadku materiałów instytucji polonijnych, na świecie. Prześledziliśmy wspólnie rozwój serwisu i możliwości wyszukiwania w nim dokumentów. Była też okazja, by zwrócić uwagę na akta stanu cywilnego, źródła do historii lokalnej, materiały związane z wydarzeniami historycznymi i fotografie. Materiały archiwalne pobierane z serwisu są aktywnie wykorzystywane przez uczestników spotkania, czego przykładem były zaprezentowane publikacje. Jest to możliwe dzięki funkcjonalnościom portalu, gdzie jest też zaznaczone prawo dalszego przetwarzania skanów. Zgody archiwów lub licencji na publikację nie wymagają dokumenty urzędowe oraz utwory takie jak fotografie, obok których zaznaczono, że należą do domeny publicznej albo prawa do nich posiadają archiwa państwowe. To nie pierwsze wspólne działanie ORE i archiwów państwowych. W ramach współpracy powstała też aplikacja Cyfrowe Drzewo Genealogiczne. Służyła ona uczestnikom konkursu "Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja Mała i Wielka Ojczyzna" . Obecnie w sieci dostępne jest Wikidrzewo , które pozwala zobrazować drzewo genealogiczne osób figurujących w Wikipedii.

Zbiory Archiwum Instytutu Hoovera

Archiwum Instytutu Hoovera na Uniwersytecie Stanforda w USA to jedno z zagranicznych repozytoriów, gdzie od 1921 roku trafiały materiały archiwalne dotyczące Europy Środkowej, w tym Polski.