Szukaj w Archiwach to zbiory
archiwalne on-line

 

Znajdziesz tu akta, metryki, mapy, zdjęcia, kolekcje,
dokumentację techniczną i wiele innych

Jakiego dokumentu szukasz

Wybierz okres historyczny

Spróbuj inaczej

Wyszukiwanie zaawansowane Przeglądaj kolekcje

Szukaj w archiwach to:


  • 118 instytucje udostępniające archiwalia
  • 81 milionów skanów i materiałów
  • 16 milionów opisów materiałów archiwalnych

Scena polska. Teatr w działalności Związku Polaków w Niemczech

Związek Polaków w Niemczech, powstały w 1922 r. w Berlinie, był główną organizacją Polaków w Niemczech. Dbał o prawa mniejszości, rozwijał życie społeczne i kulturalne oraz bronił języka polskiego. Ważną częścią jego pracy była działalność teatralna, łącząca edukację, rozrywkę i budowanie tożsamości narodowej. Już w 1924 r. członkowie ZPwN w Wójtowej Wsi wystawili pierwsze sztuki („Św. German”, „Janek doktorem”). W kolejnych latach w Bytomiu, Mikulczycach, Gliwicach czy Opolu prezentowano popularne utwory, m.in. „Dobry syn”, „Wesoła wdówka”, „W krainie baśni”. Przedstawienia towarzyszyły świętom narodowym, dożynkom i wydarzeniom charytatywnym. Kobiety zrzeszone w towarzystwach ZPwN również organizowały spektakle, np. „Babski comber” w Bytomiu (1937). W latach 30. powstawały liczne amatorskie zespoły teatralne – m.in. w Bytomiu, Oleśnie, Strzelcach Opolskich. Popularnością cieszył się też Polski Teatr Kukiełkowy Alojzego Smolki, który wystawiał bajki dla dzieci („Szewczyk Dratewka”, „Czerwony Kapturek”). Mimo trudnych warunków teatr odgrywał ważną rolę w pielęgnowaniu języka, tradycji i więzi narodowej wśród Polaków w Niemczech.

Obraz 1 z kolekcji "Scena polska. Teatr w działalności Związku Polaków w Niemczech" Obraz 2 z kolekcji "Scena polska. Teatr w działalności Związku Polaków w Niemczech" Obraz 3 z kolekcji "Scena polska. Teatr w działalności Związku Polaków w Niemczech" Obraz 4 z kolekcji "Scena polska. Teatr w działalności Związku Polaków w Niemczech" Obraz 5 z kolekcji "Scena polska. Teatr w działalności Związku Polaków w Niemczech" Obraz 6 z kolekcji "Scena polska. Teatr w działalności Związku Polaków w Niemczech"

Dokumenty pergaminowe wsi Siedliska koło Zamościa 1457-1662

Nowe skany prezentują najstarsze zasoby Archiwum Państwowego w Zamościu, a mianowicie cenne materiały pochodzące z lat 1457-1662. Jest to dokumentacja pergaminowa dotycząca wsi Siedliska w gminie Zamość, położonej niedaleko na zachód od miasta. Trzy z tych dokumentów sporządzono w pobliskim mieście Szczebrzeszyn (pierwszy w roku 1457 i dwa kolejne w 1593), a jeden w Zamościu (1662 r.). Są zachowane w dobrym stanie, z wyraźnie czytelnym tekstem. Na niektórych występują niewielkie ubytki oraz zagięcia, co wynika m.in. z pierwotnego złożenia/zwinięcia tychże starych dokumentów. Więcej szczegółów, wraz z tłumaczeniem ich treści na język polski, można dowiedzieć się w obszernym artykule „Archiwariusza Zamojskiego” z 2011 roku (autor: Jan Kuss, AP Lublin, „Przywileje wsi Siedlisk”, strony 7-14), dostępnego na stronie internetowej AP Zamość: ▪ ARCHIWARIUSZ ZAMOJSKI - https://archiwariusz.zamosc.ap.gov.pl/page/2/ ; ▪ ARTYKUŁ - https://archiwariusz.zamosc.ap.gov.pl/images/pliki/2011/1_2011.pdf

Obraz 1 z kolekcji "Dokumenty pergaminowe wsi Siedliska koło Zamościa 1457-1662" Obraz 2 z kolekcji "Dokumenty pergaminowe wsi Siedliska koło Zamościa 1457-1662" Obraz 3 z kolekcji "Dokumenty pergaminowe wsi Siedliska koło Zamościa 1457-1662" Obraz 4 z kolekcji "Dokumenty pergaminowe wsi Siedliska koło Zamościa 1457-1662" Obraz 5 z kolekcji "Dokumenty pergaminowe wsi Siedliska koło Zamościa 1457-1662" Obraz 6 z kolekcji "Dokumenty pergaminowe wsi Siedliska koło Zamościa 1457-1662"

Żołnierze Oddziału Partyzanckiego „Zenona”

Kolekcję tworzą zdjęcia z jednostki archiwalnej o sygn. 36 Album. Zdjęcia żołnierzy z Oddziału Partyzanckiego „Zenona” 9 Podlaskiej Dywizji Armii Krajowej opracowane ze zbioru Środowisko Żołnierzy O/P „Zenona” 34 pp i zbioru p. Barbary Wyczółkowskiej - Łotockiej znajdujące się w zespole archiwalnym nr 62/1894/0. Powstanie oddziału „Zenona" związane jest z osobą dowódcy mjr. Stefana Wyrzykowskiego i jego konspiracyjnymi działaniami. Mjr Stefan Wyrzykowski był dowódcą grupy Kedywu Inspektoratu „Północ”, a następnie komendantem Oddziału Partyzanckiego 34. Pułku Piechoty AK na Podlasiu. W listopadzie 1939 r. został zaprzysiężony do służby w Związku Walki Zbrojnej i mianowany komendantem obwodu ZWZ Siedlce i Biała Podlaska. W latach 1940– 1942 jako żołnierz Organizacji Wojskowej (później zwanej Kadrą Bezpieczeństwa) tworzył na Podlasiu struktury polskiego ruchu oporu, organizując grupy sabotażowo-dywersyjne Związku Odwetu w ramach ZWZ, a następnie po utworzeniu Armii Krajowej w ramach Kedywu AK. W grudniu 1943 r. Wyrzykowski dowodził oddziałem osłaniającym radiostację R-31 Komendy Głównej AK, która zapewniała łączność z rządem polskim na uchodźstwie w Londynie. Oddział rozrastał się i uformował, obok plutonu radiotelegraficznego, oddział partyzancki liczący ponad 200 osób, który działał w okolicach Łosic. 20 maja 1944 r. Oddział "Zenona" w okolicach wsi Sarnaki uczestniczył w akcji osłonowej wydobycia z rozlewiska rzeki Bug niewybuchu niemieckiej rakiety V2, tajnego projektu niemieckiego Wehrmachtu. Akcja polegała na organizowaniu akcji zaczepnych w lasach mierzwickich, ok. 10 km od miejsca wydobycia rakiety, w celu odwrócenia uwagi Niemców. 29 czerwca 1944 r. we wsi Jeziory, Stefan Wyrzykowski uroczyście przyjął z rąk doktora Wróblewskiego sztandar ufundowany przez okoliczną ludność. Pod tym sztandarem prowadził walki i działania dywersyjne wymierzone przeciwko okupantowi. Ostatnie bitwy Oddziału "Zenona" z wojskami niemieckimi to zwycięskie walki o wyzwolenie Białej Podlaskiej i Międzyrzeca Podlaskiego. Stefan Wyrzykowski został awansowany do stopnia majora i odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Walecznych oraz innymi odznaczeniami. Oddział wsławił się między innymi: - wkładem w zdobycie i przekazanie aliantom niewybuchu rakiety V2 – akcja Most III, w mokradłach n. Bugiem w okolicach Sarnak; - uratowaniem lotników amerykańskich z zestrzelonego samolotu B-17 w okolicach wsi Woroniec; - zwycięską walką we wsi Jeziory, gdzie dzięki manewrowi taktycznemu Niemcy ponieśli straty oceniane na 120-190 zabitych wobec 2 zabitych partyzantów. Po wojnie Stefan Wyrzykowski był represjonowany, ukrywał się, uciekł za granicę. Po powrocie w 1951 r. został aresztowany i osadzony w więzieniu. Przez władze PRL został skazany na karę śmierci, zamienioną na dożywocie. Po sześciu latach uwolniony. Zmarł 4 lutego 1985 r. w Siedlcach. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B28-2-22). Źródło: Stefan Wyrzykowski – Wikipedia, wolna encyklopedia ) stan na 11.12.2025

Obraz 1 z kolekcji "Żołnierze Oddziału Partyzanckiego „Zenona”" Obraz 2 z kolekcji "Żołnierze Oddziału Partyzanckiego „Zenona”" Obraz 3 z kolekcji "Żołnierze Oddziału Partyzanckiego „Zenona”" Obraz 4 z kolekcji "Żołnierze Oddziału Partyzanckiego „Zenona”" Obraz 5 z kolekcji "Żołnierze Oddziału Partyzanckiego „Zenona”" Obraz 6 z kolekcji "Żołnierze Oddziału Partyzanckiego „Zenona”"
1421
Zespół: Akta miasta Głubczyc
Archiwum: Archiwum Państwowe w Opolu
około 1930
Zespół: Zbiór fotografii Andrzeja Pawłowskiego z Kalisza
Archiwum: Archiwum Państwowe w Kaliszu
1961
Zespół: Archiwum fotograficzne Zbyszka Siemaszki
Archiwum: Narodowe Archiwum Cyfrowe
1764-1772
Zespół: Zbiór Kartograficzny
Archiwum: Archiwum Główne Akt Dawnych
1766,15.XI
Zespół: Archiwum Laskarysów, nr zesp. 10 (R IV)
Archiwum: Archiwum Zamku Królewskiego w Warszawie

Pomóż nam zidentyfikować materiały archiwalne.

Cały czas nie znamy, bądź nie jesteśmy pewni ich historii.