Turek i okolice w początkach powojennej industrializacji - Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Koninie
Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Koninie
- Adres:
-
3 Maja 78
Konin
62-500
- Godziny otwarcia:
-
08:30 - 14:30 (poniedziałek)
08:30 - 14:30 (wtorek)
08:30 - 14:30 (środa)
08:30 - 14:30 (czwartek)
08:30 - 14:30 (piątek)
- numer telefonu:
- +48 63 242 92 77
- numer fax:
- +48 63 246 74 56
- E-mail:
- konin@poznan.ap.gov.pl
- Strona www:
- http://poznan.ap.gov.pl
Utworzone w 1950 r. archiwum państwowe w Koninie sformalizowaną nazwę Powiatowe Archiwum Państwowe (PAP) w Koninie otrzymało dopiero w 1951 r., po wejściu w życie Dekretu z dnia 29 marca 1951 r. o archiwach państwowych. PAP w Koninie podlegało Wojewódzkiemu Archiwum Państwowemu (WAP) w Poznaniu (w latach 1957-1976 Archiwum Państwowemu Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego). Zasięg terytorialny PAP w Koninie obejmował początkowo powiaty: koniński, gnieźnieński i wrzesiński. W 1952 r., w związku z likwidacją PAP w Kole i utworzeniem PAP w Gnieźnie, w zasięg działania PAP w Koninie włączono powiaty kolski i turecki, a wyłączono powiaty gnieźnieński i wrzesiński. Natomiast w 1956 r., po utworzeniu z części powiatów konińskiego i wrzesińskiego powiatu słupeckiego, w zasięg działania PAP w Koninie włączono również teren nowo utworzonego powiatu.
Cechą charakterystyczną funkcjonowania PAP w Koninie w pierwszych latach, podobnie jak wszystkich pozostałych archiwów powiatowych, był jego „przepływowy” charakter, tzn. z założenia nie miało posiadać własnego, stałego zasobu archiwalnego, a jedynie krótkookresowo przechowywać materiały o wartości historycznej, a następnie przekazywać je do archiwum wojewódzkiego w Poznaniu. Status powiatowych archiwów państwowych, w tym PAP w Koninie, uległ zmianie w 1957 r., kiedy uzyskały prawo przechowywania stałego zasobu archiwalnego.
Po reorganizacji sieci archiwów państwowych dokonanej w związku z wprowadzeniem zmian w podziale administracyjnym państwa, w lutym 1976 r. PAP w Koninie przekształcone zostało w oddział terenowy WAP w Poznaniu, natomiast w 1984 r., po wejściu w życie Ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, w oddział (zamiejscowy) Archiwum Państwowego (AP) w Poznaniu. Koniński oddział WAP w Poznaniu, a następnie AP w Poznaniu obejmował teren utworzonego w 1975 r. województwa konińskiego.
Pomimo likwidacji województwa konińskiego w 1998 r., zasięg działania Archiwum Państwowego w Poznaniu. Oddział w Koninie nie zmienił się i nadal obejmuje teren byłego województwa konińskiego, w tym powiaty: koniński, kolski, słupecki i turecki oraz pojedyncze gminy z powiatów: gnieźnieńskiego (Witkowo) i wrzesińskiego (Pyzdry) w województwie wielkopolskim oraz łęczyckiego (Grabów, Świnice Warckie) i poddębickiego (Uniejów) w województwie łódzkim.
Liczba zespołów na SwA
1516
Liczba jednostek na SwA
117943
Liczba skanów na SwA
655761
Wielkość zasobu (m.b.):
1545.8
Liczba monografii w bibliotece:
0
Powierzchnia magazynowa (m2):
645.0
Pojemność półek (m.b.):
0.0
Liczba wydawnictw ciągłych w bibliotece:
0
Liczba miejsc w pracowni naukowej:
8
Najciekawsze materiały
Fotograficzna inwentaryzacja Strefy przemysłowej Turku z lat 1960-1961 w zasobie Oddziału w Koninie
W przechowywanym w zasobie Archiwum Państwowego w Poznaniu Oddział w Koninie zespole archiwalnym 54/712/0 „Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego w Koninie” o datach krańcowych [1959] 1975-1999, zachowały się niezwykle cenne źródła historyczne - zbiory fotografii przedstawiających obraz ówczesnych stref przemysłowych Konina i Turku z początku lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku
Dwa tomy (jednostki o sygnaturach: 3 i 4) zawierają łącznie 175 fotografii, na których utrwalony został obraz miasta Konina i jego okolic sprzed czasów industrializacji, a także wówczas nowych obiektów przemysłowych, które obecnie w części już nie istnieją. W 2022 r. zaprezentowaliśmy 85 fotografii dotyczących strefy przemysłowej Konina i przedstawiających miasto Konin oraz podmiejskie wsie oraz 90 fotografii obrazujących wsie i miasteczka w powiecie konińskim, które w latach 1960-1961 pozostawały jeszcze w stanie niezmienionym przez proces uprzemysłowienia.
Natomiast poniżej prezentujemy 63 fotografie dotyczące strefy przemysłowej miasta Turek (jednostka o sygnaturze 5). Na fotografiach utrwalona została powstająca nowa zabudowa miasta oraz obraz okolicznych miejscowości, m.in. Władysławowa, Kun, Piorunowa, Korytkowa, Zimotek, z dawną, typową dla wschodniej Wielkopolski wiejską zabudową z nieodłącznymi strzechami. Obraz dawnego świata, który w większości zniknął bezpowrotnie.
Podstawą powojennej industrializacji wschodniej Wielkopolski stał się węgiel brunatny, wykorzystywany przede wszystkim do produkcji energii elektrycznej. Centrum powstającego od 1950 r. zagłębia przemysłowego stało się miasto Konin, ale zagłębie miało w dalszych założeniach obejmować również sąsiedni powiat turecki, a z czasem także powiaty kolski i słupecki.
Kompleks paliwowo-energetyczny składał się z Elektrowni „Konin” w Gosławicach o mocy 625 megawatów oraz Elektrowni „Pątnów” o zakładanej mocy 1600 megawatów, do których węgiel dostarczała Kopalnia Węgla Brunatnego „Konin”. Trzecia elektrownia - Elektrownia „Adamów” o mocy osiąganej 600 megawatów powstała w okolicach miasta Turek w latach 1960-1967. Węgiel dla tej elektrowni zapewniała powstała w latach 1959-1966 druga w regionie kopalnia - Kopalnia Węgla Brunatnego „Adamów”. W Kopalni „Adamów” węgiel wydobywano na trzech odkrywkach: „Adamów”, „Koźmin” i „Władysławów”.
Wchodząca w skład Zespołu Elektrowni „Pątnów-Adamów-Konin” turecka elektrownia zakończyła produkcję w 2018 r., natomiast ostatnią tonę węgla w Kopalni „Adamów” wydobyto 17 lutego 2021 r. Tym samym zakończyła się trwająca ponad 60 lat historia tureckiego górnictwa i produkcji energii elektrycznej w oparciu o węgiel brunatny.
Zobacz galerię