Geneza herbu Warszawy, podobnie jak początki miasta oraz jego nazwy, były od dawna przedmiotem wielu hipotez i legend. Najstarszy, znany wizerunek herbu Warszawy znajduje się na pieczęciach dokumentów wystawianych przez radę miejską Starej Warszawy dla rady miejskiej Torunia z początku XV w., obecnie przechowywanych w Archiwum Państwowym w Toruniu. W tym archiwum, jak również w Archiwum Państwowym w Gdańsku, znajdują się dokumenty z II połowy XV i XVI w. z wizerunkami herbu. W Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie herb miasta występuje na wielu dokumentach i aktach. Zdobi przywileje królewskie dla miasta (np. przywileje królów: Zygmunta III, Augusta III, Stanisława Augusta), widnieje na dokumentach i na pieczęciach wystawianych przez miasto oraz na okładkach i ozdobnych kartach ksiąg miejskich. Porównując te wizerunki można zaobserwować, jak na przestrzeni wieków herb przeobrażał się od postaci, różnie identyfikowanej (z elementami ptasio-rybio-smoczymi), do pięknej kobiety z rybim ogonem.