Zespół
Zawartość:
Już w wieku XIX bardzo obszerne Archiwum Radziwiłłów podzielone zostało na działy wyróżnione według bardo różnych kryteriów, proweniencyjnych, rzeczowych i formalnych, układ ten został zachowany w Warszawie (w przeciwieństwie do Mińska i Wilna). W chwili obecnej w AGAD przechowywane są: Dział I. Dokumenty pergaminowe, obecnie w Zbiorze Dokumentów Pergaminowych AGAD, Dział II. Dokumenty historyczne, Dział III Listy domów panujacych, Dział IV listy książąt Radziwiłłów, Dział V Listy domów obcych, Dział VI Diariusze, Dział VII Akta wojskowe, Dział VIII Akta dotyczące duchowieństwa, Dział X Dokumenty domów obcych, Dział XI Dokumenty familijne, Dział XII Archiwum z Berlina przywiezione, Dział XIII Archiwum familijne sekretne, Dział XIV Akta opieki nad ks. Dominikiem Radziwiłłem i Prokuratoria Poradziwiłłowskiej Masy, Dział XV Akta odynacji nieświeskiej, Dział XVI Akta ordynacji kleckiej i dawidgródeckiej, Dział XVII Akta starostw, Dział XVIII Akta posiadłości miejskich Radziwiłłów, Dział XIX Akta fabryk i zakładów przemysłowych, Dział XX Akta dotyczące handlu spławnego, Dział XXI Akta tyczące się sług i rzemieślników domu ks. Radziwiłłów, Dział XXIII Dokumenty do dóbr służące, Dział XXIV Zbiór map i planów, przechowywany w Zbiorze kartograficznym AGAD, Dział XXV Inwentarze dóbr, Dział XXVI Rejestry skarbców i wszelkiego ruchomego majątku, Dział XXVII Sumariusze i inwentarze archiwów radziwiłłowskich, Dział XXIX Akta ekonomiczne, Dział XXXIV Gazetki pisane oraz Rękopisy biblioteczne.
Dzieje twórcy:
Archiwum to jest wytworem działalności jednej z najstarszych i najdłużej utrzymujących znaczenie polityczne i majątkowe litewskich rodzin magnackich. Radziwiłłowie już w pierwszej połowie XV wieku osiągnęli wysoka pozycję i mimo podziału na trzy linie: na Goniądzu i Rajgrodzie, wymarłej w linii męskiej połowie XVI wieku, Birżach i Dubinkach, wygasłej w wieku XVII i Nieświeskiej, dzielącej się na kilka pomniejszych gałęzi, której przedstawiciele żyją do dzisiaj, zdołali utrzymać a nawet zwiększyć swój stan posiadania i pozycję polityczną. Przez cały okres Rzeczypospolitej dzierżyli najważniejsze na Litwie urzędy świeckie, wojewodów i kasztelanów wileńskich i trockich, hetmanów i kanclerzy, także po rozbiorach odgrywali znaczącą rolę, szczególnie w zaborze pruskim. Główną siedzibą archiwum radziwiłłowskiego był Nieśwież, gdzie zdołano zgromadzić znaczne ilości akt będących własnością wszystkich głównych linii rodu. W wieku XX część akt o charakterze historycznym Radziwiłłowie przewieźli do Warszawy, gdzie utworzyli archiwum i bibliotekę dostępną dla uczonych, reszta pozostała w Nieświeżu i obecnie przechowywana jest w Mińsku na Białorusi i Wilnie.
Daty skrajne:
[1178] 1190-1947
Klasyfikacja:
archiwa rodzinno-majątkowe
Nazwa twórcy:
Daty:
1178-1178, 1190-1947.
Nazwa dawna:
Nazwa obcojęzyczna:
Języki:
włoski, ruski, rosyjski, polski, niemiecki, łaciński, hiszpański, hebrajski, francuski, angielski
Dostępność:
Udostępniany w całości
Ogółem jednostek archiwalnych:
45580
Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:
45478
Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:
0
Ogółem metrów bieżących
322.99
Ogółem opracowanych metrów bieżących
322.99
Ogółem metrów bieżących bez ewidencji
0.0
Ogółem jednostek archiwalnych:
0
Ogółem plików :
0
Ogółem rozmiar (w MB):
0.0
Ogółem dokumentów
0
Ogółem spraw
0
Ogółem klas
0
Ogółem jednostek archiwalnych:
0.0
Ogółem metrów bieżących:
0.0
Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:
Nazwa | Inwentarz skarbowy | Uwagi |
---|---|---|
inwentarz książkowy zatwierdzony | Tak | inwentarze do 25 działów |
inwentarz kartkowy zatwierdzony | Tak | do działu XXIV, spis do działu XVI |
stan zachowania nie do ustalenia, dział I "Dokumenty pergaminowe" znajduje się w Zb.dok. Perg. AGAD, "Zbiór map i planów" w Zb kart. AGAD, zespół częściowo zmikrofilmowany; poprzednie karty sporządzili: w 1994 r. A. Kołodziejczyk, w 2012 r. J. Zawadzki