Zespół
Zawartość:
Zapisy [relacje, wyroki] - czystopis, 1585-1753, 7 j.a. Zapisy - brudnopis, protocollon, 1624-1783, 8 j.a. Relacje [relationes, RMO], 1701-1778, 12 j.a. Relacje, brudnopis, 1714-1784, 5 j.a. Relacje - akta luźne, 1702-1784, 4 j.a. Wyroki [decreta], 1658-1777, 6 j.a. Plenipotencje [plenipotentiae], 1761-1784, 1 j.a. Wpisy spraw [regestra causarum], 1736-1768, 2 j.a.
Dzieje twórcy:
Pierwsze wzmianki o istnieniu starostwa grodowego w Horodle pochodzą z XV w. Na czele grodu stał starosta, który jako urzędnik królewski sprawował w imieniu panującego na podległym terenie władzę administracyjną, wojskową i sądowniczą. Sąd grodzki horodelski zakończył swoją działalność po I rozbiorze, w wyniku decyzji władz austriackich (1784 r.). Siedziba kancelarii grodzkiej mieściła się w Horodle. Status prawny – instytucje ochrony prawa i wymiaru sprawiedliwości – sądy, trybunały. Do zadań starosty należało: ogłaszanie uniwersałów królewskich, ściąganie podatków, zarząd dóbr królewskich i opieka nad zamkiem. Sprawował również funkcje sądownicze, a jego jurysdykcji podlegały sprawy karne z zakresu tzw. 4 artykułów starościńskich (podpalenie, napad na drodze publicznej, najście na dom, zgwałcenie), wszystkie sprawy szlachty gołoty oraz egzekucja wyroków wszelkich sądów. Miał też prawo przyjmowania do swoich akt zeznań z zakresu sądownictwa niespornego (dotyczących dóbr ziemskich oraz zobowiązań finansowych gwarantowanych na tych dobrach). Obszarem działania starosty oraz podległego mu sądu grodzkiego horodelskiego był powiat grodowy. W ramach swoich czynności jurysdykcyjnych starosta rozstrzygał pozostające w jego gestii sprawy większej wagi na zwoływanych co 6 tygodni roczkach (termini iudiciales). Towarzyszyli mu powoływani przez niego: podstarości (viecapitaneus), sędzia grodzki (iudex castrensis) i pisarz (notarius castrensis). Sprawy karne w razie schwytania na gorącym uczynku, o naruszenie bezpieczeństwa sądów i sejmików oraz egzekucje wyroków rozpatrywane były przez urząd grodzki (officium castrense) na roczkach skargowych (termini officiorum seu querellarum), odbywających się co 2 tygodnie pod przewodnictwem podstarościego (występującego jako iudex causarum officii) i pisarza. Czynności związane z administracyjną działalnością starosty, funkcjonowaniem grodu oraz przyjmowaniem wpisów od stron i obsługą posiedzeń sądu realizowane były przez stale urzędującą kancelarię grodzką.
Daty skrajne:
1585-1784
Klasyfikacja:
Nazwa twórcy:
Daty:
1585-1784.
Nazwa dawna:
Nazwa obcojęzyczna:
Acta castrensia Horodlensia
Języki:
Dostępność:
Ogółem jednostek archiwalnych:
45
Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:
45
Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:
0
Ogółem metrów bieżących
4.0
Ogółem opracowanych metrów bieżących
3.9
Ogółem metrów bieżących bez ewidencji
0.0
Ogółem jednostek archiwalnych:
0
Ogółem plików :
0
Ogółem rozmiar (w MB):
0.0
Ogółem dokumentów
0
Ogółem spraw
0
Ogółem klas
0
Ogółem jednostek archiwalnych:
0.0
Ogółem metrów bieżących:
0.0
Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:
Nazwa | Inwentarz skarbowy | Uwagi |
---|---|---|
inwentarz książkowy zatwierdzony | Tak | spis ksiąg horodelskich wykonany podczas skontrum |
inwentarz opublikowany | Nie | Archiwum Państwowe w Lublinie. Inwentarz ksiąg dawnych, opr. J. Riabinin, W 1931 |