Akta stanu cywilnego Parafii Greckokatolickiej w Bereściu

Reference code
35/1619/0
Number of series
6
Number of scans
1644

Content:

I. AKTA CYWILNE księgi urodzeń, zapowiedzi, małżeństw i zgonów z lat 1810-1825, sygn. 1-16 (16 j.a.); alegaty z lat 1810, 1812-1825, sygn. 1, 3-16; II. AKTA CYWILNO-RELIGIJNE księgi wtóropisowe urodzeń, małżeństw i zgonów (duplikaty) z lat 1826-1853, 1855-1865, 1867-1874, sygn. 17-64 (48 j.a.); alegaty z lat 1838-1843, 1845-1849, 1851-1867, 1871, 1873, sygn. 30-35, 37-41, 43-57, 61, 63;

About the Creator:

Z dniem 15 sierpnia 1810 r. wprowadzono na terenach przyłączonej do Księstwa Warszawskiego Lubelszczyzny obowiązek prowadzenia świeckich akt stanu cywilnego w oparciu o uregulowania Kodeksu Cywilnego Napoleona. Mimo świeckiego charakteru rejestracji rolę urzędników stanu cywilnego powierzono duchownym katolickim obu obrządków. Wprowadzone gminy, w których dokonywano rejestracji ludności, pod względem terytorialnym były najczęściej tożsame z parafiami rzymskokatolickimi oraz greckokatolickimi (unickimi) i obejmowały ogół ludności zamieszkałej na danym terenie (również ludność wyznań protestanckich i wyznania mojżeszowego). Także proboszcz parafii w Bereściu (pow. hrubieszowski) sprawował w tym czasie obowiązki urzędnika stanu cywilnego. Akty stanu cywilnego (urodzeń, zapowiedzi, małżeństw i zgonów) spisywane były w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Do sporządzanych metryk dołączano alegaty (m. in. załączane do spisywanego aktu małżeństwa odpisy metryk urodzenia, lub akty znania narzeczonych, urzędowe sprostowania i uzupełnienia aktów). Księgi były zamykane wraz z końcem roku, sporządzano do nich indeks osobowy, jeden egzemplarz pozostawał w parafii a drugi przekazywano do właściwego terytorialnie Sądu Pokoju w Hrubieszowie. W 1826 r. na mocy Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego akta stanu cywilnego prowadzone przez duchownych katolickich zyskały walor zarówno aktów świeckich, jak i religijnych, w związku z tym wyłączono spod ich kompetencji ludność innych wyznań chrześcijańskich oraz Żydów, tworząc dla nich odrębne urzędy stanu cywilnego. Rejestracja w aktach stanu cywilnego nadal odbywała się w systemie podwójnym. Zawierające jeden typ aktów unikaty (księgi pierwopisowe) zapisywano zazwyczaj przez kilka lat, aż do zapełnienia księgi. Tożsame z nimi pod względem treści metryk duplikaty (wtóropisy), obejmujące akty urodzeń małżeństw i zgonów, zamykano wraz z końcem roku, sporządzano indeks, dołączano do nich alegaty i przekazywano do Sądu Pokoju. Bezpośredni nadzór nad prowadzeniem akt sprawował dziekan (Dziennik Praw Królestwa Polskiego t.10, s. 41-84). Już w pierwszej połowie XIX w. zaznaczyły się dążenia władz rosyjskich zmierzające do całkowitej likwidacji unii i wcielenia wyznawców obrządku greckokatolickiego do cerkwi prawosławnej. Tendencje te nasiliły się w latach 60-tych XIX w. Zaczęto konsekwentnie ograniczać prawa zarówno hierarchii kościelnej, jak i ludności greckokatolickiej. Ostateczna likwidacja unii nastąpiła w latach 1873-1875 r. Parafie greckokatolickie zostały zamknięte, lub zamienione na prawosławne a ludność zmuszona do zmiany wyznania i poddania się rejestracji w nowych parafiach. Wydany w 1905 roku ukaz tolerancyjny zezwalał byłym unitom na przejście na wyznanie rzymskokatolickie, z czego duża ich liczba skwapliwie skorzystała (stąd w aktach parafii rzymskokatolickich od roku 1905 pojawiają się liczne metryki byłych grekokatolików i ich potomków). Do 1867 r. akty stanu cywilnego sporządzano w języku polskim, od roku 1868 w języku rosyjskim. Ponadto obok zapisu dat zgodnego z obowiązującym do tej pory w Królestwie Polskim kalendarzem gregoriańskim wprowadzono datację wg kalendarza juliańskiego (12 dni różnicy). Siedziba parafii: Bereście (obecnie Bereść), eparchia chełmska, dekanat grabowiecki, od 1868 r. zamojski Cerkiew p.w. Narodzenia NMP (wzniesiona w 1735 r.) Miejscowości należące do parafii: Bereść, Zaborce (cerkiew filialna) Status prawny: urzędy stanu cywilnego i metrykalne - akta metrykalne

Border dates:

1810-1874

Classification:

Creator's name:

Dates:

1810-1874.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

Availability:

Total archival files:

64

Total archival files processed:

64

Total archival files without records:

0

Total linear metres

1.0

Total linear metres processed

0.6

Total linear metres without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Quantity Inventory uwagi
Approved book inventory Tak ZoSIA

ZoSIA, baza PRADZIAD; zmikrofilmowane księgi z lat 1810-1853, 1855-1865, 1867-1874, nr mikrofilmów: 370505-370560, 391251, 392347-392351, 392353-392354;