Akta stanu cywilnego: urodzeń, małżeństw i zgonów (1873-1892, 1894-19121).

Obowiązek prowadzenia akt metrykalnych (czyli urzędowego zapisywania faktów urodzeń, małżeństw i zgonów) został wprowadzony na ziemiach polskich w XVI w. po soborze trydenckim. Początkowo rejestracja aktów stanu cywilnego miała charakter wyznaniowy, ale z początkiem XIX w. kontrolę nad sposobem ich zapisu przejęły władze państwowe. Księgi stanu cywilnego stały się dokumentami o charakterze publiczno-prawnym, a ich sposób prowadzenia regulowały przepisy wprowadzone przez poszczególnych zaborców. W Księstwie Warszawskim obowiązywały przepisy świeckiego Kodeksu Napoleona, wprowadzone w życie z dniem 1 V 1808 r., ujednolicające treść aktów i wprowadzające pojęcie aktu stanu cywilnego. Z braku wykształconych osób zadanie sporządzania aktów cywilnych powierzono duchownym. Mieli oni najpierw spisać akt cywilny, a następnie dokonywać obrządku religijnego. Z powodu sprzeczności między prawem wyznaniowym a świeckim, prawo udzielania ślubów cywilnych i rozwodów przyznano prezydentom i burmistrzom. Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego z 1825 r. wprowadził zasadnicze zmiany łącząc akta stanu cywilnego z metrykami kościelnymi. Księża najpierw mieli spełnić obrządek religijny, a następnie spisywać akt cywilny. Funkcję urzędnika stanu cywilnego powierzono duchownym, w przypadku wyznań niechrześcijańskich burmistrzom lub zastępującym ich urzędnikom. Oryginał księgi (tzw. unikat) miał być przechowywany we właściwym urzędzie (parafii), a duplikat w miejscowym sądzie pokoju. Różniły się one między sobą układem treści. Oryginały były sporządzane oddzielnie dla urodzeń, małżeństw i zgonów, a akta wpisywano w nich tak długo, aż zapisano całą księgę. Z kolei duplikat był wewnętrznie podzielony na trzy części: urodzenia, małżeństwa i zgony, obejmując tylko jeden rok. Nadzór nad księgami sprawował zarówno dziekan danego dekanatu, jak i władze sądowe. Zapisy prowadzono w języku polskim, a od 1 stycznia 1868 r. do czasu ustąpienia Rosjan z Królestwa Polskiego w okresie I wojny światowej, w języku rosyjskim. Wspominana wielość przepisów trwała przez cały okres międzywojenny. Na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego rejestracja wyznaniowa trwała aż do 1 stycznia 1946 r. (z przerwą na okres okupacji hitlerowskiej), kiedy wprowadzono w całej Polsce świecką rejestrację aktów stanu cywilnego. W tym celu utworzono nowe organy administracji państwowej – urzędy stanu cywilnego, które przejęły duplikaty ksiąg metrykalnych.

Baza komputerowa PRADZIAD Zmikrofilmowano lata 1878-1892 (OK 4793-4807). Zdigitalizowano lata 1873-1892, 1894-1905