Zespół
Zawartość:
Zapisy, relacje, wyroki, 1541-1773, 20 j.a., Wyroki [decreta], 1575-1777, 12 j.a., Wpisy spraw [regestra causarum], 1762-1777, 1 j.a., Akta luźne, 1773-1775, 1 j.a.
Dzieje twórcy:
Ślady działalności sądu ziemskiego grabowieckiego sięgają drugiej połowy XV w. Był organem pierwszej instancji a jego jurysdykcji podlegały wszystkie sprawy szlachty osiadłej z dziedziny sądownictwa spornego, z wyłączeniem należących do grodu 4 artykułów starościńskich (podpalenie, napad na drodze publicznej, najście na dom, zgwałcenie). Ponadto do 1631 r. jako jedyny miał prawo przyjmowania do swoich akt wpisów związanych z nabywaniem lub zbywaniem dóbr ziemskich (tzw. prawo wieczności). Obszarem działania sądu grabowieckiego była wchodząca w skład przyłączonego w 1462 r. do Korony województwa bełskiego ziemia bełska. Ten sam skład sędziowski sprawował w określonych prawem terminach sądy w Horodle dla powiatu horodelskiego, a tuż po nich dla powiatu grabowieckiego w Grabowcu. W 1616 r. na mocy uchwały sejmowej roki ziemskie horodelskie zostały przeniesione do Grabowca. Skład sędziowski stanowili wybierani na sejmikach i zatwierdzani przez króla: sędzia (iudex terrestris), podsędek (subiudex terrestris) i pisarz ziemski (notarius terrestris). Konstytucje sejmowe szczegółowo regulowały zasady wyboru, zatwierdzania, składania przysięgi oraz trybu sprawowania funkcji. Obradom towarzyszyło zwykle kilku przedstawicieli szlachty w roli asessorów. Sąd sprawował swe funkcje okresowo, na rokach ziemskich (termini terrestres). Przed ich rozpoczęciem odbywało się leżenie ksiąg (positio actorum), podczas którego pisarz i komornicy przyjmowali wpisy od stron. Terminy regulowane były zwyczajem oraz konstytucjami sejmowymi. Po I rozbiorze władze austriackie do czasu ukonstytuowania się nowych sądów szlacheckich zachowały przejściowo na terenie Galicji polskie sądownictwo ziemskie. W 1778 r. księgi polskich sądów zostały uznane za „milczące” i złożone w tzw. Archiwum Bernardyńskim we Lwowie.
Daty skrajne:
1541-1777
Klasyfikacja:
Nazwa twórcy:
Daty:
1541-1777.
Nazwa dawna:
Nazwa obcojęzyczna:
Acta terrestria Grabovecensia
Języki:
Dostępność:
Ogółem jednostek archiwalnych:
34
Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:
34
Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:
0
Ogółem metrów bieżących
4.0
Ogółem opracowanych metrów bieżących
3.5
Ogółem metrów bieżących bez ewidencji
0.0
Ogółem jednostek archiwalnych:
0
Ogółem plików :
0
Ogółem rozmiar (w MB):
0.0
Ogółem dokumentów
0
Ogółem spraw
0
Ogółem klas
0
Ogółem jednostek archiwalnych:
0.0
Ogółem metrów bieżących:
0.0
Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:
Nazwa | Inwentarz skarbowy | Uwagi |
---|---|---|
inwentarz książkowy zatwierdzony | Tak | spis ksiąg ziemskich grabowieckich wykonany podczas skontrum |
inwentarz opublikowany | Nie | Archiwum Państwowe w Lublinie, Inwentarz ksiąg dawnych, opr. J. Riabinin, W 1931 |