Sprawy ogólne [1768]-1944 (32 j.a.), Rejestry spraw cywilnych [1818]-1924 (18 j.a.), Akta procesów cywilnych 1796-1941 (9 j.a.), Procesy i wyroki sądu ławniczego [1675-1835] (38 j.a.), Akta procesów karnych [1805]-1932 (4 j.a.), Księgi gruntowe [1690]-1944[1990] (529 j.a.), Księgi gruntowe kopalń (węgla brunatnego) [1805]-1922 (4 j.a.), Akta gruntowe [1703]-1945 (10896 j.a), Akta gruntowe kopalń (węgla brunatnego) [1845]-1938 (6 j.a.), Poświadczenia zmian gruntowych 1942-1943 (1 j.a.), Wykazy właścicieli bd (7 j.a.), Obrót ziemią [1675]-1927 (21 j.a.), Uwłaszczenia i parcelacje [1796]-1932 (40 j.a.), Wywłaszczenia 1924-1928 (2 j.a.), Sprawy podatkowe: katastry gruntowe, podatki od nieruchomości, wyrysy z map katastralnych [1811]-1944 (218 j.a.), Rejestry stowarzyszeń (ogrodnictwa, ochotniczej straży pożarnej) 1900-1943 (2 j.a.), Rejestry handlowe 1933-1943 (4 j.a.), Rejestry spółek 1883-1944 (5 j.a.), Rejestr wzorców (patentów) [1831]-1923 (2 j.a.), Rejestry statków żeglugi śródlądowej 1888-1945 (5 j.a.), Testamenty i sprawy spadkowe [1739]-1942 (87 j.a.), Akta opiekuńcze [1854]-1944 (3 j.a.), Wystąpienia z kościoła i synagogi [1873]-1937 (2 j.a.), Niepodzielne gospodarstwa rolne: matrykuły niepodzielnych gospodarstw rolnych, akta niepodzielnych gospodarstw rolnych 1918-1945 (1277 j.a.), Akta personalne 1886-1903 (3 j.a.)

Po opanowaniu Śląska w 1742 r. władze pruskie pozostawiły na tym obszarze sądownictwo patrymonialne i miejskie (Patrimonial und Stadtgerichte). Nadzór nad nimi sprawowały nowo utworzone rejencje sądowe (Oberamtsregierungen). Stanowiły one sądy I instancji dla spraw feudałów oraz rozstrzygały spory między stanami i władzami. W 1808 r. nastąpiła reorganizacja sądownictwa pruskiego. Rejencje sądowe zostały zniesione, powołano w ich miejsce wyższe sądy krajowe (Oberlandesgerichte). W miejsce zlikwidowanych sądów miejskich, w miastach królewskich utworzono sądy ziemskie i miejskie I instancji (Land und Stadtgerichte). Rozporządzenie króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV z dnia 2 lutego 1849 r. zniosło jurysdykcję prywatną i sądownictwo dla osób uprzywilejowanych, a także usankcjonowało nową organizację sądów. Kompetencje zniesionych sądów przekazano nowo utworzonym sądom państwowym. Jako sądy I instancji powołano sądy powiatowe (Kreisgerichte), obejmujące swoją właściwością cały powiat, pod warunkiem, że liczył 40 tys. mieszkańców, a po dwa powiaty – jeżeli liczyły mniej mieszkańców. W miastach powyżej 50 tys. mieszkańców pozostawiono wprawdzie sądy miejskie, ale zostały one upaństwowione. Zarówno sądy po-wiatowe jak i miejskie dzieliły się na dwa oddziały: cywilny i karny. Specjalne komisje sądów powiatowych (Kreisgerichtskommisionen) załatwiały sprawy osób zamieszkałych zdala od siedzib tych sądów. Do wydania postanowień w sprawach wymagających kolegialnego rozpoznania, z wyjątkiem spraw małżeńskich, licytacji, przymusowego zarządu, sądy wysyłały w teren deputacje sądów powiatowych (Kreisgerichtsdeputationen). Sądy przysięgłe (Schwurgerichte) rozpatrywały w sądach I instancji sprawy karne, dotyczące przestępstw zagrożonych karą śmierci lub więzienia powyżej pięciu lat. Jako sądy II instancji utworzono sądy apelacyjne (Apelationsgerichte), a najwyższą instancję stanowił Wyższy Trybunał (Obertribunal) w Berlinie. Na mocy ustawy z 27 stycznia 1877 r. zlikwidowano sądy powiatowe i miejskie, a na ich miejsce powołano sądy obwodowe (Amtsgerichte) jako sądy I instancji. Pomimo, że ustawa datowana jest na 1877 roku, nie jest równoznaczna z rozpoczęciem działalności przez sądy obwodowe. Musiała być ona zaaprobowana przez parlamenty krajowe. Pruski sejm dokonał tego w 1878 roku. Ostatecznie sądy obwodowe rozpoczęły swą działalność z dniem 01.10.1879 roku. W Prusach sądami obwodowymi, których siedziby i obwody mogły być zmienione wyłącznie na mocy ustawy, zawiadywał sędzia jednoosobowo. Sędzia okręgowy mógł jednocześnie być członkiem albo dyrektorem nadrzędnym w sądzie krajowym. Ogólne zwierzchnictwo służbowe mogło być przekazane prezydentowi nadrzędnego sądu krajowego. Zasada ta nie miała zastosowania w przypadku, kiedy sąd I instancji dysponował wieloma sędziami, z reguły więcej niż 15, mógł wówczas wyznaczyć na kierownika jednego z nich. W spornych sprawach cywilnych (Rechtsstreitigkeiten) sądy I instancji były kompetentne do rozstrzygania spraw o wartości przedmiotu sporu do 500 marek, spraw z tytułu umowy najmu, umowy o pracę, spraw alimentacyjnych, spraw upadłości, czy spraw dotyczących postępowania odwoławczego. Do kompetencji sądów obwodowych należały również sprawy doty-czące ksiąg gruntowych, opiekuństwa, rejestrów postępowań z zakresu sądu polubownego. Sądy te posiadały również kompetencje rozstrzygania spraw karnych. W przypadku gdy sędzia I-szej instancji nie rozstrzygał samodzielnie, sprawy karne rozstrzygane były przez sąd ławniczy (Schöffengericht). Ławnicy, którzy byli uprzednio wybrani przez komisję, w czasie głównej rozprawy sądowej korzystali w pełnym zakresie z uprawnień sędziów. Od 1923 r. działały przy sądach obwodowych: sąd do spraw młodzieży (Jugendgericht), a od 1933 r. sądy do spraw rasowych (Erbgesundheitsgerichte) i sąd do spraw niepodzielnych gospodarstw chłopskich (Anerbengericht). W 1935 r. powstał Urząd do spraw Oddłużniania (Entschuldungsamt). W łączności z sądami obwodowymi działały od 1934 r. samodzielne sądy do spraw pracowniczych (Arbeitsgerichte), rozpatrujące wykroczenia i przestępstwa z tytułu umowy o pracę. Instancją rewizyjną (apelacyjną) od wyroków sądów obwodowych były sądy krajowe (Landgerichte). Działalność pierwszych dwóch sądów nie znalazła odzwierciedlenia w materiałach archiwalnych. Działalność sądów pruskich na Śląsku, w tym sądu w Brzegu, trwała do początku 1945r. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Zuzanna Mruczek, Opole 2003]