Akta stanu cywilnego Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Sobiesękach

Signatur
11/748/0
Anzahl der Serien
3
Anzahl der Scans
4375

Inhalt:

Akta urodzeń (1820-1825, 1828-1918, 1920-1922), akta małżeństw (1820-1825, 1828-1918, 1920-1922), akta zbiorowe małżeństw (1823-1825, 1839, 1841, 1846, 1856-1857, 1862, 1872-1875, 1921), akta zgonów (1820-1825, 1828-1918, 1920-1922).

Die Geschichte der Provenienzstelle:

Obowiązek urzędowej rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów na ziemiach polskich wprowadził w XVI w. kościół katolicki, a po nim w XVII w. kościół ewangelicki. Początkowo rejestracja aktów stanu cywilnego miała charakter wyznaniowy. W 1792 r. w rewolucyjnej Francji powierzono ją urzędnikom świeckim, a w 1804 r. Kodeks cywilny Napoleona wprowadził pojęcie - akta stanu cywilnego i oddzielił je od metryk kościelnych. Stopniowo Kodeks przyjął się w innych krajach europejskich, m.in. w Księstwie Warszawskim (1 maja 1808 r.), a potem w Królestwie Polskim. Stanowił on, że akta stanu cywilnego miały być sporządzane dla wszystkich obywateli, bez różnicy wyznania. Na mocy dekretu króla saskiego z dnia 23 lutego 1809 r. zadanie ich sporządzania powierzono duchownym pełniącym obowiązki parafialne, z tym że mieli oni najpierw spisać akt cywilny, a dopiero po nim dokonać obrzędu religijnego. W praktyce w zdecydowanej większości rolę urzędników stanu cywilnego pełnili proboszczowie rzymskokatoliccy, a obwód urzędu stanu cywilnego pokrywał się z terenem parafii, którą zarządzali. Do jednej księgi chronologicznie wpisywali urodzenia, małżeństwa i zgony katolików, ewangelików i żydów. Każdy akt zapisywany był równolegle w dwóch księgach. Pierwsza z nich, zwana unikatem, zostawała w parafii. Zawierała tylko jeden rodzaj aktu stanu cywilnego i była prowadzona aż do całkowitego jej zapisania. Natomiast druga księga, zwana duplikatem, była wewnętrznie podzielona na trzy części, zawierała wszystkie rodzaje wpisów, ale obejmowała okres tylko jednego roku. Dla bezpieczeństwa składano ją w archiwum właściwego terytorialnie sądu pokoju. Karty (strony) ksiąg były ponumerowane, a po ich zakończeniu duchowny spisywał krótki protokół o ustalonej przez władze formule. Obie księgi uznawano za oryginały. Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego (KCKP) z 1825 r. wprowadził z początkiem nowego roku zasadnicze zmiany łącząc w przypadku wyznań chrześcijańskich akta stanu cywilnego z metrykami kościelnymi. Duchowy przełożony parafii ewangelickiej (pastor) stawał się urzędnikiem stanu cywilnego, a akta stanu cywilnego były jednocześnie dokumentami państwowymi, jak i kościelnymi. Zmieniono także kolejność czynności - obrzęd religijny poprzedzał spisanie odpowiedniego aktu. Nadal jednak akty były zapisywane równocześnie w unikacie i duplikacie, nie zmieniono także miejsca ich przechowywania. Początkowo zapisy prowadzono w języku polskim, a od 1 stycznia 1868 r. do czasu ustąpienia Rosjan z Królestwa Polskiego w okresie I wojny światowej, w języku rosyjskim, by następnie powrócić do języka polskiego. W pewnych okresach czasu prowadzono zapisy w języku niemieckim lub jednocześnie po niemiecku i polsku (np. I wojna światowa). Na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego rejestracja wyznaniowa oparta na KCKP, praktycznie niezmieniona, trwała do końca 1945 r. (z przerwą na okres okupacji hitlerowskiej). W 1940 r., na terenach włączonych do państwa niemieckiego (III Rzeszy) w 1939 r., religijny system rejestracji stanu cywilnego zastąpiono świeckim, tzn. utworzono na wzór niemiecki okręgi i urzędy stanu cywilnego, a sporządzanie aktów stanu cywilnego powierzono świeckim urzędnikom, działającym na podstawie niemieckiego prawa o rejestracji stanu cywilnego. Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej na krótko (1944/1945 r.) częściowo przywrócono rejestrację stanu cywilnego na zasadach obowiązujących przed 1940 r. Natomiast z początkiem 1946 r., na mocy dekretu "Prawo o aktach stanu cywilnego" z dnia 25 września 1945 r. (Dz.U., nr 48, poz. 273), w całej Polsce wprowadzono świecką rejestrację aktów stanu cywilnego, tworząc w tym celu nowe organy administracji państwowej - urzędy stanu cywilnego. Pod koniec XIX wieku do Parafii Ewangelickiej w Sobiesękach należały miejscowości: Antonin, Błaszki, Brończyn, Brzeziny Kaliskie, Bugaj, Bukowina, Chojno, Czajków, Godziesze, Grzymaczew, Jelnie, Joanka, Kakawa, Kliczków, Kornelin, Kuźnica Grabowska, Marktflecken Iwanowice, Moczalec, Niemiecka Wieś, Pałka, Pamiątków, Piechutków, Piegonisko, Piegonisko Kolonia, Piegonisko Pustkowie, Przystajnia, Renta, Romanów, Skalmierz, Sobiesęki, Stok Hipoteczny, Stożków, Teodozjów, Wojków, Zawady, Żelisław.

Laufzeit:

1820-1922

Klassifikation:

urzędy stanu cywilnego i akta metrykalne

Name der Provenienzstelle:

Daten:

1820-1898, 1900-1918, 1920-1922.

Alter Name:

Akta stanu cywilnego Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Sobiesęki, Urząd Stanu Cywilnego Sobiesęki - parafia ewangelicko-augsburska, Księgi metrykalne parafii ewangelickiej Sobiesęki (pow. kaliski)

Name der Fremdsprache:

Sprachen:

rosyjski, polski, niemiecki

Zugänglichkeit:

Vollständig geteilt

Akten insgesamt:

115

Bearbeitete Akten insgesamt:

115

Akten insgesamt ohne Verzeichnis:

0

Laufende Meter insgesamt

1.35

Bearbeitete laufende Meter insgesamt

1.35

Laufende Meter insgesamt ohne Verzeichnis

0.0

Akten insgesamt:

0

Dateien insgesamt:

0

Größe insgesamt (in MB):

0.0

Dokumente insgesamt

0

Sachen insgesamt

0

Klassen insgesamt

0

Akten insgesamt:

0.0

Gesamtzahl laufender Meter:

0.0

Extreme Daten der nicht archivierten Dokumentation:

Name Stückzahlen-Inventar Anmerkungen
elektronisches Archivinventar genehmigt Keine Daten