Akta stanu cywilnego wyznań niechrześcijańskich w Warszawie

Reference code
72/180/0
Number of series
0
Number of scans
0

Content:

Na zespół składają się akty urodzeń, małżeństw, zgonów wnoszone do ksiąg stanu cywilnego. Dodatkowo do akt małżeństw zbierane były załączniki, tzw. aneksy, świadczące o stanie cywilnym osób zawierających związek małżeński.

About the Creator:

Rok 1826 był rewolucyjny w stosunku do organizacji urzędów stanu cywilnego. Na mocy Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego urzędy cywilne stały się urzędami wyznaniowymi. Sieć urzędów dotąd oparta o administracyjny podział miast i gmin teraz przy wyznaniach niechrześcijańskich w zasadzie się nie zmieniała. Dla wyznania mojżeszowego utworzono tzw. okręgi dozoru bożniczego w ten sposób, aby pod każdy z funkcjonujących już okręgów urzędu s. c. podlegał jeden z organizowanych okręgów dozoru. Na czele takich dozorów stali rabini. Do ich obowiązków należało dokonywanie obrządków religijnych przy obrzezaniu lub nadawaniu imienia dziecku, przy zaślubinach czy pogrzebach. Utrzymywali oni także księgi zapisowe, do których wpisywali w języku polskim dane podobne do umieszczanych przez urzędników stanu cywilnego w aktach, przy czym dokonywali tego nawet, gdy obowiązek obrzędu religijnego mógł być opuszczony. Następnie zaś rabin udawał się wraz ze świadczącymi i świadkami do urzędnika s. c. w celu zeznania stosownego aktu. Sposób prowadzenia ksiąg przez urzędników s. c., procedura sporządzania wpisów i wzór treści aktów prawie się nie zmieniły. Nadal sporządzane przez urzędnika stanu cywilnego akty spisywane były na podstawie ustnych oświadczeń stawiających się (świadczących) i świadków. Stawiającymi mogli być ludzie obojga płci będący w momencie zajścia faktu urodzeń czy zgonu. W przypadku więc urodzeń świadczącym mógł być ojciec, ale i akuszerka lub lekarz, przy aktach małżeństw przyszli małżonkowie, a przy aktach zgonu wszyscy obecni przy śmierci, jednak ich zadaniem nie było świadczenie o zajściu, a jedynie o tożsamości osoby zmarłej. W tym przypadku to urzędnik zobowiązany był naocznie zaświadczyć o zgonie. Wybór świadków był bardziej ograniczony. Świadkiem mógł być wyłącznie mężczyzna mający nie mniej niż 21 lat życia. Akty spisywane były w oparciu o ściśle ustalony przepisami wzór. Wszystkie rodzaje aktów zawierały takie informacje jak: rok, dzień, godzina, w których zostały przyjęte, nazwiska i imiona, wiek, profesja, miejsce zamieszkania stawiających się osobiście wszystkich, o których będzie wzmianka w akcie. Akty urodzenia zawierały dodatkowo takie informacje jak dzień, godzina, miejsce urodzenia dziecka, jego płeć, imiona nadane, stan rodziców chrzestnych. Akty małżeństw zawierały jeszcze: wyciąg z aktu zapowiedzi, oświadczenie stron, iż biorą się za małżonków i ogłoszenie związku między nimi przez urzędnika stanu cywilnego. Natomiast akty zgonu, jeżeli udało się ustalić, dane rodziców osoby zmarłej i miejsce jej urodzenia. Spisane według takich wzorów akty następnie odczytywał urzędnik stanu cywilnego oraz składał podpis on oraz świadczący i świadkowie. W przypadku, gdy ktoś nie mógł złożyć podpisu, np. bo był niepiśmienny, to urzędnik sporządzał odpowiednią notatkę o tym fakcie. Akty wpisywane były do księgi bezpośrednio jedne pod drugimi bez przerw, a ewentualne przekreślenia i uzupełnienia musiały być poświadczone tak samo jak akt. Dodatkowo wszystkie zapisywane liczby jak wiek i data zapisywano słownie. Nadal utrzymywano dwie księgi, przy czym wtóropis był księgą obejmującą akta z jednego roku, podzieloną wewnętrznie na trzy części dla każdego rodzaju aktów. Natomiast pierwopis obejmował tyle lat na ile starczyło w księdze miejsca i stanowił trzy księgi prowadzone odrębnie dla akt: urodzeń, małżeństw i zgonów. Prowadzono także odrębną księgę zapowiedzi, która jednak nie miała swojego duplikatu i po zakończeniu pozostawała w parafii. Zaprzestano prowadzenia akt rozwodów, które zostały zniesione. Parafowania liczby kart każdej nowo założonej księgi dokonywał Sędzia Pokoju, a zamknięte na koniec każdego roku księgi miały być sprawdzane przed osoby upoważnione przez Komisję Rządową Sprawiedliwości. Po sporządzeniu protokołu sprawdzenia rewidenci składali księgi do archiwum sądu pokoju. Dodatkowo urzędnicy s.c. po upływie każdego kwartału zobowiązani byli sporządzać imienne listy osób urodzonych, zaślubionych i zmarłych. Organizacja urzędów stanu cywilnego dla wyznania mojżeszowego w Warszawie w zasadzie nie odbiegała od dotąd stosowanej. Sieć urzędów nadal była oparta o podział administracyjny miasta tyle, że w zależności od okresu jeden urząd mógł prowadzić rejestrację dla kilku cyrkułów. I w konsekwencji ludność zamieszkała na danym terenie podlegała kompetencji jednego urzędu, np. ludność cyrkułu V i VI, czy II, VII, i X.

Border dates:

1826-1867

Classification:

urzędy stanu cywilnego i akta metrykalne

Creator's name:

Dates:

1826-1867.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

polski

Availability:

Available in full

Total archival files:

169

Total archival files processed:

169

Total archival files without records:

0

Total linear metres

6.0

Total linear metres processed

6.0

Total linear metres without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Quantity Inventory uwagi
Approved book inventory Tak T. 41; 169 ja

Brak sygn. 161-171