W skład zespołu wchodzą materiały powstałe w toku działalności Związku Branżowego Spółdzielni Skórzanych w Białymstoku (po zmianie nazwy: Związek Branżowy Spółdzielni Skórzano-Odzieżowo-Włókienniczych w Białymstoku) i zrzeszonych w nim spółdzielni. Zespół został podzielony na 2 serie, serie zaś na podserie. W serii 1 znajdują się podserie: - akta organizacyjne Związku Branżowego: protokoły z Walnych Zgromadzeń, protokoły z posiedzeń Rady, protokoły z posiedzeń Zarządu, protokoły z narad roboczych, protokoły z posiedzeń Komisji Samorządowo-Organizacyjnej i Komisji Rewizyjnej, statut i rejestracja sądowa, zakres czynności komórek organizacyjnych, wykazy pracowników, sygn. 1-14; - plany, sygn. 15-20; - sprawozdania i bilanse, sygn. 21-27; - kontrole, sygn. 28, 29. W serii 2 wyodrębniono następujące podserie: - akta organizacyjne spółdzielni: protokoły z Walnych Zgromadzeń, rejestracja sądowa, statuty, wykazy członków założycieli, wykazy spółdzielni, sygn. 30-35; - plany, sygn. 36-41; - sprawozdania i bilanse, sygn. 42-59; - kontrole, sygn. 60. Na szczególną uwagę zasługują informacje znajdujące się w sygnaturze nr 1, karty nr 113, 114. Jest to wstęp do sprawozdania Zarządu z działalności Związku Branżowego, wygłoszony na piątym Walnym Zgromadzeniu Przedstawicieli w dniu 11 sierpnia 1953 r. Referat pozwala częściowo określić sytuację międzynarodową w ówczesnym czasie. Możemy w nim przeczytać o zakończeniu, trwających od ponad 3 lat, walk w Korei i podpisaniu 27 lipca 1953 r. rozejmu, kładącego kres działaniom wojennym. W dalszej części przedmowy czytamy o pomocy udzielonej przez Polskę Ludową narodowi koreańskiemu. W latach 1951-1953 z ogarniętej wojną Korei przywieziono do Polski około 1200 dzieci. Władze postanowiły udzielić im schronienia i tym samym wesprzeć komunistyczną Koreę Północną.

Zebranie Założycielskie Związku Branżowego Spółdzielni Pracy Skórzanych Województwa Białostockiego i Olsztyńskiego w Białymstoku odbyło się dnia 28 lutego 1950 r., a rejestracji w Sądzie Okręgowym w Białymstoku dokonano 31 marca 1950 r. pod nr Rs. 309. Siedziba Związku znajdowała się najpierw na ul. Zamenhofa 5b w Białymstoku, a następnie została przeniesiona na ul. 1 Maja 44 w Białymstoku. Związek zrzeszał spółdzielnie pracy branży skórzanej i początkowo statut określał teren jego działalności na województwo białostockie i olsztyńskie. Związek Branżowy Spółdzielni Pracy Skórzanych Województwa Białostockiego i Olsztyńskiego w Białymstoku został powołany przez dziewięć spółdzielni założycielskich: 1. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza „Twórczość” w Białymstoku 2. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Cholewkarskiej „Współpraca” w Białymstoku 3. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Cholewkarska „Jedność Robotnicza” w Białymstoku 4. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza „Botwina” w Białymstoku 5. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza „Jedność” w Siemiatyczach 6. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza „Dobrobut” w Łapach 7. Spółdzielnia Pracy Wytwórnia Obuwia „Rekord” w Olsztynie 8. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza „Przyszłość” w Giżycku 9. Spółdzielnia Pracy „Wyroby Futrzarskie” w Zalewie powiat Morąg Z chwilą zarejestrowania Związek stał się członkiem Centralnego Związku Spółdzielczego, a na podstawie złożonej przez Zarząd deklaracji członkiem Centrali pod nazwą Związek Spółdzielni Pracy w Warszawie (dalej: ZSP). Zgodnie z uchwałą ZSP Związki Branżowe (z wyjątkiem tych, zrzeszających spółdzielnie budowlane i usługowe) miały obowiązek przystąpić również na członka „Spólnoty Pracy” Spółdzielczej Organizacji Zbytu Drobnej Wytwórczości w Warszawie. Celem Związku było organizowanie, doskonalenie, koordynowanie i nadzorowanie działalności zrzeszonych w nim spółdzielni pracy, jak również zaspokajanie potrzeb członków w dziedzinie produkcji, usług, szkolenia zawodowego oraz pracy kulturalno-oświatowej. Organami Związku w pierwszych latach działalności były: Zgromadzenie Przedstawicieli, Komisja Rewizyjna i Zarząd. W drugim półroczu 1950 roku zorganizowano w Olsztynie odrębny związek branży skórzanej i z dniem 1 października 1950 roku trzy spółdzielnie działające na terenie województwa olsztyńskiego zostały przekazane nowo zorganizowanej jednostce w Olsztynie. W marcu 1951 roku Związek zrzeszał 25 spółdzielni, w tym 1 nieczynną i 1 w likwidacji oraz prowadził 33 punkty usługowe. Z 23 spółdzielni czynnych: 20 stanowiły spółdzielnie szewskie, 2 galanteryjno-skórzane i 1 tapicersko-skórzana. Na Zgromadzeniu Przedstawicieli Spółdzielni w dniu 27 lipca 1951 r. podjęto decyzję o naniesieniu zmian w statucie dotyczących terenu działalności oraz zmiany nazwy na „Związek Branżowy Skórzanych Spółdzielni Pracy Województwa Białostockiego w Białymstoku”. Wpisu do rejestru dokonano dopiero 28 stycznia 1952 r. Na początku 1952 roku miała miejsce reorganizacja spółdzielczości, która ściśle wiązała się z połączeniem z dniem 1 stycznia 1952 r. dwóch Centrali: ZSP z Centralą Rzemieślniczą w Warszawie. Związek Branżowy Skórzanych Spółdzielni Pracy Województwa Białostockiego w Białymstoku stał się członkiem nowej Centrali: Związku Spółdzielni Przemysłowych i Rzemieślniczych (dalej: ZSPiRz). Wprowadzono szereg zmian: wyznaczono pracowników do oddelegowania do pracy w innych Związkach Branżowych w Białymstoku lub w Delegaturze ZSPiRz w Białymstoku, stworzono nowe etaty oraz z dniem 1 stycznia 1952 r. przejęto 16 czynnych Rzemieślniczych Spółdzielni Pracy Szewców i Cholewkarzy z 44 punktami usługowymi oraz 5 spółdzielni pomocniczych. Na dzień 21 lutego 1952 r. Związek zrzeszał łącznie 40 czynnych spółdzielni pracy. 20 lutego 1952 r. zwołano Nadzwyczajne Doroczne Zgromadzenie Przedstawicieli Spółdzielni, na którym przyjęto nowy statut, który określał jako organa Związku: Zgromadzenie Przedstawicieli, Radę Nadzorczą i Zarząd. Rada Nadzorcza w razie potrzeby mogła wyłonić ze swego grona różnego rodzaju komisje. Na stałe przy Radzie Nadzorczej funkcjonowały: Komisja Rewizyjna, Komisja Samorządowo-Organizacyjna i Komisja Gospodarcza. Zmieniono również nazwę Związku na „Związek Branżowy Spółdzielni Skórzanych w Białymstoku”. Wpisu w Rejestrze Spółdzielni dokonano 3 lipca 1952 r. Nowy statut wzorcowy szerzej opisywał cele i zadania Związku. W zakresie planowania opracowywał projekty planów gospodarczych, finansowych, działalności społeczno-wychowawczej i szkoleniowej oraz socjalno-bytowej i przedkładał je Centrali do zatwierdzenia. Sam z kolei zatwierdzał plany działalności zrzeszonych spółdzielni i czuwał nad ich wykonaniem. W kwestii organizacji, oprócz uruchamiania nowych spółdzielni oraz sprawowania opieki i nadzoru nad już istniejącymi, Związek współdziałał w szkoleniu kadr, rozwoju współzawodnictwa pracy oraz udzielał spółdzielniom porad, wskazówek i instrukcji. W obszarze produkcji organizował zaopatrzenie zrzeszonych spółdzielni w surowce, półfabrykaty, maszyny i narzędzia, prowadził magazyny i składy, udzielał pomocy przy zakładaniu i prowadzeniu zakładów wytwórczych i usługowych oraz przy podnoszeniu jakości produkcji, racjonalizacji i mechanizacji pracy oraz dbał o zbyt wytworów produkcji. Kolejna duża reorganizacja w Związku nastąpiła pod koniec 1953 roku. 29 października 1953 r. na posiedzeniu Zarządu Centrali ZSPiRz podjęto uchwałę w sprawie połączenia Związku Branżowego Spółdzielni Odzieżowo-Włókienniczych w Białymstoku ze Związkiem Branżowym Spółdzielni Skórzanych w Białymstoku jako przejmującym. 25 listopada 1953 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Przedstawicieli Spółdzielni jednogłośnie podjęło uchwałę o połączeniu dwóch Związków Branżowych z dniem 1 grudnia 1953 r. Właśnie wtedy Związek zyskał ostateczną nazwę, która została zarejestrowana w Rejestrze Spółdzielni 25 stycznia 1954 r. w brzmieniu: „Związek Branżowy Spółdzielni Skórzano-Odzieżowo-Włókienniczych w Białymstoku”. Wiązało się to również z przejęciem kolejnych spółdzielni. W listopadzie 1953 r. Związek zrzeszał 22 spółdzielnie pracy, w tym jedną pomocniczą. Natomiast na dzień 1 stycznia 1954 r. liczba ta wzrosła do 54 spółdzielni (33 branży skórzanej i 21 branży odzieżowej): 1. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza „Botwina” w Białymstoku 2. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Szewców i Cholewkarzy „Twórczość” w Białymstoku 3. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Cholewkarska „Współpraca” w Białymstoku 4. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Cholewkarska „Jedność Robotnicza” w Białymstoku 5. Spółdzielnia Pracy Rymarsko-Tapicerska „Naprzód” w Białymstoku 6. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Garbarsko-Kuśnierska „Postęp” w Białymstoku 7. Robotnicza Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza „Wolność” w Jedwabnem 8. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Szewców i Cholewkarzy w Augustowie 9. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Szewców i Cholewkarzy w Tykocinie 10. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Szewców i Cholewkarzy „Zgoda” w Hajnówce 11. Robotnicza Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza im. 1-go Maja w Wasilkowie 12. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Szewców i Cholewkarzy „Solidarność” w Bielsku Podlaskim 13. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Branży Skórzanej w Wysokiem Mazowieckiem 14. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Szewców i Cholewkarzy w Kolnie 15. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza im. Jana Kilińskiego w Szczuczynie 16. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamaszniczej „Robotnik” w Sejnach 17. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Szewców i Cholewkarzy w Grajewie 18. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Szewców i Cholewkarzy w Zambrowie 19. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza „Dobrobut” w Łapach 20. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Szewców i Cholewkarzy w Olecku 21. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza im. Gen. Świerczewskiego w Stawiskach 22. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamaszniczej im. Jana Kilińskiego w Brańsku 23. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamaszniczej „Jedność” w Krynkach 24. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza im. Jana Kilińskiego w Michałowie 25. Robotnicza Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza „Zgoda” w Czarnej Wsi 26. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Szewsko-Cholewkarska w Sokółce 27. Spółdzielnia Pracy Branży Skórzanej „Zjednoczenie” w Łomży 28. Robotnicza Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamaszniczej „Praca” w Rutkach 29. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Szewców i Cholewkarzy w Ciechanowcu 30. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Branży Skórzanej im. Ludwika Waryńskiego w Suwałkach 31. Spółdzielnia Pracy Szewsko-Kamasznicza „Jedność” w Siemiatyczach 32. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Szewców i Cholewkarzy w Ełku 33. Pomocnicza Spółdzielnia Rzemieślnicza Członków Cechu Rzemiosł Skórzanych w Białymstoku 34. Spółdzielnia Pracy Krawieckiej „Pokój” w Białymstoku 35. Spółdzielnia Pracy Krawieckiej „Nowe Życie” w Gródku 36. Spółdzielnia Pracy Krawieckiej „Postęp Mody” w Łapach 37. Spółdzielnia Pracy Krawieckiej „Strój” w Knyszynie 38. Spółdzielnia Pracy Krawieckiej „Zorza” w Grajewie 39. Spółdzielnia Pracy Krawieckiej im. Tadeusza Kościuszki w Szczuczynie 40. Spółdzielnia Pracy Krawieckiej w Michałowie 41. Spółdzielnia Pracy Krawieckiej „Postęp Krawiecki” w Wysokiem Mazowieckiem 42. Spółdzielnia Pracy Krawieckiej „Zjednoczenie” w Hajnówce 43. Spółdzielnia Pracy Krawieckiej „Moda” w Gołdapi 44. Spółdzielnia Pracy Krawieckiej im. 22 Lipca w Kolnie 45. Spółdzielnia Pracy Krawieckiej „Zambrowianka” w Zambrowie 46. Pomocnicza Spółdzielnia Czapniczo-Włókiennicza w Białymstoku 47. Robotnicza Spółdzielnia Pracy Krawieckiej „Świt” w Łomży 48. Spółdzielnia Krawieckiej Pracy „Odrodzenie” w Sokółce 49. Spółdzielnia Pracy „Kobieta” w Augustowie 50. Spółdzielnia Pracy „Liżanka” w Suwałkach 51. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Rzemiosł Włókienniczych w Suwałkach 52. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Krawców w Olecku 53. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Krawców w Ełku 54. Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Krawców w Bielsku Podlaskim W związku z uchwałą podjętą na Zjeździe Delegatów w dniu 26 września 1954 r. Związek Branżowy Spółdzielni Skórzano-Odzieżowo-Włókienniczych w Białymstoku na podstawie art. 3 i art. 92 ustęp 1 i 3 Ustawy o spółdzielniach w brzmieniu obwieszczenia Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego z dnia 20 maja 1950 r. [DZ.U. Nr 25 poz. 232] w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Ustawy o spółdzielniach z dnia 29 października 1920 r. połączył się z dniem 1 października 1954 r. z Wojewódzkim Związkiem Spółdzielni Inwalidów. Celem połączenia było przygotowanie warunków do powołania Wojewódzkiego Związku Spółdzielni Pracy. Wykreślenia z rejestru spółdzielni dokonano dnia 27 października 1954 r.