1. Urząd ławniczy krośnieński, 1512-1539, 1549-1683, 1746-1755, sygn. 1-15; 2. Urząd radziecki krośnieński, 1538-1600, 1688-1691, 1746-1755

Wieś nad Wisłokiem o nazwie Krosno istniała w XIII wieku, a najstarsza o niej wzmianka pisana pochodzi z roku 1282. W XIV wieku, prawdopodobnie w roku 1348, nastąpiła lokacja miasta na prawie magdeburskim. Według tego prawa zorganizowane były władze miejskie. Po wykupieniu wójtostwa przez miasto w roku 1367 zorganizowała się ława z wójtem sądowym na czele. Obok istniała rada miejska składająca się z burmistrza i rajców. W okresie, z którego pochodzą akta zespołu, struktura władz miejskich była podobna jak w średniowieczu. Urząd ławniczy (officium scabinale), który był właściwie sądem, składał się z wójta sądowego (advocatus juratus) i ławników (scabini). Do jego kompetencji należało rozstrzyganie spraw sądowych, zwłaszcza cywilnych. Radę miejską czyli urząd radziecki (officium consulare) stanowił burmistrz (proconsul) i rajcy (consules). Rada tworzyła przepisy prawne, tzw. wilkierze i wykonywała wszystkie czynności administracyjne w mieście. Do jej właściwości zastrzeżone był także niektóre sprawy sądowe. Dotyczyło to przestępstw kryminalnych oraz sporów między rzemieślnikami, jeżeli nie zdołał ich rozstrzygnąć specjalny sąd cechowy. Trzeba bowiem podkreślić, ze rzemiosło miało we wszystkich miastach swój samorząd w postaci cechów rzemieślniczych posiadających własne władze z cechmistrzami na czele. Przedstawiony pokrótce ustrój miasta Krosna przetrwał do końca okresu, z którego pochodzą akta zachowane w zespole. Akta miasta Krosna były przechowywane przez władze miejskie aż do czasów II Rzeczypospolitej, kiedy zostały przejęte przez Muzeum w Krośnie. Przetrwały tam szczęśliwie okres II wojny światowej i przechowywane były przez początkowe lata Polski Ludowej. Po roku 1951, w którym zostało utworzone Archiwum Państwowe w Przemyślu, akta zostały przejęte przez tę placówkę. W zespole zachowały się wyłącznie księgi wpisów, a brakuje akt luźnych, które były gromadzone obok ksiąg przez poszczególne organy władz miejskich. Księgi znajdujące się w zespole mają cechy typowych ksiąg wpisów. Księgi te były prowadzone do końca istnienia władz miejskich zorganizowanych na zasadach prawa magdeburskiego. Niestety, z końcowego okresu funkcjonowania tych władz żadne akta nie zachowały się w omawianym zespole. Znajdujące się w zespole materiały archiwalne posiadają dużą wartość historyczną. Największe znaczenie mają archiwalia z lat 1538-1755, czyli z okresu, z którego pochodzą materiały najbardziej kompletne. Zachowane księgi ławnicze i radzieckie stanowią cenne źródło do dziejów organizacji i działalności władz miejskich. [Na podstawie notatki informacyjnej do inwentarza zespołu autorstwa A. Fenczaka, 1986 r.]

Zespół zmikrofilmowany - nr mkrf. 160507-160528, PP-l 1274–PP-l 1294