I. Powiatowa Rada Narodowa w Bielsku 1. Protokoły posiedzeń Powiatowej Rady Narodowej, z lat 1945-1949, sygn. 1-6 2. Protokoły posiedzeń Gminnych Rad Narodowych, z lat 1949-1950, sygn. 7-19 3. Komisje Powiatowej Rady Narodowej: protokoły posiedzeń, z 1949 r., sygn. 20-24 4. Okólniki, instrukcje, sprawozdania, korespondencja organizacyjno-administracyjna, z 1949 r., sygn. 25-43 II. Wydział Powiatowy w Bielsku 1. Referat Ogólno-Samorządowy: protokoły posiedzeń Wydziału Powiatowego w Bielsku i terytorialnych Rad Narodowych, sprawy ogólno-administracyjne Wydziału Powiatowego, sprawy organizacyjne Działu Samorządowego, kontrola władz nadzorczych, sprawy ustrojowe samorządu gminnego, organizacja zjazdów i konferencji gminnych, z lat 1947-1950, sygn. 44-65 2. Referat Nadzoru nad gminami: protokoły i sprawozdania z kontroli działalności Zarządów Gminnych, zalecenia pokontrolne dla gminnych rad narodowych powiatu bielskiego, z lat 1946-1950, sygn. 66-116 3. Referat Budżetowo-Finansowy: sprawy budżetowe Wydziału Powiatowego w Bielsku, Powiatowego Związku Samorządowego w Bielsku, Zarządów Gminnych oraz sprawy finansowo-rachunkowe inwestycji powiatowych i wnioski o dotacje z Samorządowego Funduszu Wyrównawczego dla poszczególnych gmin, z lat 1945-1950, sygn. 117-193

Powiatowe rady narodowe (PRN) powołane zostały do działalności ustawą z dnia 11.09.1944 r. o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 5 poz. 22) oraz wytycznymi dekretu PKWN z dnia 23.11.1944 r. o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U.R.P. Nr 14 poz.74). Rady Narodowe w latach 1944-1950 były organami planowania działalności na polu społecznym oraz kontroli nad rządowymi i samorządowymi organami wykonawczymi. Kompetencje rad narodowych nosiły charakter uchwałodawczo-kontrolny. Poza uprawnieniami w stosunku do organów wykonawczych samorządu terytorialnego przeprowadzały także kontrole administracji rządowej w terenie, wpływając na obsadzenie stanowisk starostów oraz ustalając budżety i plany świadczeń w naturze. Pomocniczym organem każdej powiatowej rady narodowej były komisje, a wykonawczym wydziały. W przypadku PRN w Bielsku był to Wydział Powiatowy w Bielsku. PRN w Bielsku wyłoniła ze swojego składu komisje, których zadaniem była kontrola poszczególnych dziedzin (gospodarczych jak i społeczno-kulturalnych). Przy PRN w Bielsku istniało 12 komisji. Przewodniczącym Wydziału Powiatowego był starosta lub jego zastępca. Do kompetencji Wydziału Powiatowego należało m.in.: przygotowywanie spraw na obrady rady narodowej lub jej prezydium, wykonywanie uchwał rady, kontrola nad działalnością organów wykonawczych samorządu niższego stopnia oraz organów administracji państwowej oraz składanie sprawozdań ze swej działalności przed PRN. Wszystkie zarządzenia organizacyjne dotyczące samorządu terytorialnego utraciły moc prawną z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 20.03.1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej (Dz.U.R.P. Nr 14 poz.130). [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Irena Jagoda, Bielsko-Biała, 1964]

KM 15.04.1982, 0014-6