1. Wydział Administracji Rządowej (1945-1954): przepisy i zarządzenia ogólne, sprawy organizacyjne, sprawy osobowe pracowników Starostwa, sprawozdawczość statystyczna i opisowa, okólniki i zarządzenia kancelarii Rady Państwa, księgi protokołów Powiatowej Rady Narodowej i Prezydium PRN, sprawy rehabilitacyjne, sprawy weryfikacyjne, sprawy wywłaszczeń, sprawy osiedleńcze- w tym m.in.sprawy przydziału gospodarstw,wykazy mienia nierolniczego i rolniczego, księgi protokołów Powiatowej Komisji Osadnictwa Rolnego, programy zagospodarowania terenów, przepisywanie hipotek poszczególnych gospodarstw i hipotek na Skarb Państwa i nabywców, sprawy sporne o grunty, wykazy użytkowników gruntów w gromadach, sprawy administracyjno - prawne o charakterze ogólnym, rejestry spraw karno - administracyjnych, , sprawy polityczno - społeczne,stronnictwa polityczne, wykazy osiedleńców, sprawy repatriantów, wykazy członków PRN, burmstrzów, wójtów, sprawy ewidencji i spisów ludności, wykazy kościołów i duszpasterzy, sprawy bezpieczeństwa publicznego, sprawy ludności narodowości niemieckiej, w tym m.in.podania o wyjazd do Niemiec, wykazy imienne Niemców, karty wystawione przez Starostwo wzywające Niemców do opuszczenia granic państwa polskiego, sprawy UNRRA, sprawy wodno - prawne, rzemiosło, przemysł- w tym m.in..akta przedsiębiorstw , handel- w tym m.in.akta prywatnych sklepów, kultura i sztuka, turystyka - poz. 1-630; 2. Dział Administracji Samorządowej (1945-1951): sprawy administracji samorządowej- m.in.: koordynacja działalności związków samorządowych, zarządzenia ogólne, instrukcje, regulaminy z zakresu organizacji związków samorządowych, sprawy zebrań, posiedzeń i zjazdów kolegialnych organów samorządowych, dobór i szkolenie pracowników samorządowych, gospodarka finansowa - w tym m.in.sprawy budżetu, wykazy właścicieli gospodarstw rolnych, sprawy podatkowe, w tym: rejestry gospodarstw rolnych i wymiaru podatku gruntowego, rejestry wymiaru i poboru podatku gruntowego, obrotowego i dochodowego, zestawienia wyników wymiaru podatku gruntowego, protokoły poborców podatkowych; zestawienia wysokości wkładów oszczędnościowych i wpłat na fundusze BSFO; wykaz gospodarstw utworzonych przy regulacji gruntów; sprawy związane z rachunkami pozabudżetowymi, akta z posiedzeń Wydziału Powiatowego, sprawy inspekcji doraźnych i generalnych, zarządzenia polustracyjne; sprawy pożarnictwa wykazy sołtysów i podsołtysów, wykaz pracowników Starostwa Powiatowego z 1949 r.; protokoły i uchwały różnych Wydziałów PRN; Izba Skarbowa; podział terytorialny granic gmin i gromad, szkolnictwo; Powiatowy Komitet Elektryfikacji Wsi; Zarządy Nieruchomości; Związki Samorządowe - poz. 636-1215; 3. Dział Administracji Mieszanej (1945-1950): budowa dróg i mostów, sprawy zdrowia i opieki społecznej, w tym m.in.: imienne wykazy pracowników szpitali powiatowych, wykazy chorych, imienny wykaz dzieci narodowości niemieckiej urodzonych w latach 1938-1944; wykazy zachorowań i zgonów z powodu chorób zakaźnych; inspekcje sanitarne; sprawozdania z dzialalności ośrodków zdrowia, nadzór nad szpitalami; przepisy i zarządzenia ogólne; preliminarze budżetowe; subwencje państwowe; fundacje i darowizny na cele opieki społecznej ( darowizny UNRRA ), sprawy pomocy społecznej, akcja przeciwpowodziowa, sprawy dla ofiar klęsk żywiołowych, nadzór nad zakładami opiekuńczymi i opieki społecznej, akcje specjalne;sprawy powojennej odbudowy wsi, sprawy związane z pomiarami kraju - poz. 1216-1301; 4. Prezydium Powiatowej Rady Narodowej (1949-1953): protokoły posiedzeń Prezydium, uchwały Prezydium PRN, sprawy osobowe, sprawy mniejszości narodowych, poszukiwanie osób zaginionych i spadkobierców obywateli polskich, sprawy finansowe, statystyka i sprawozdawczość, sprawy podatku gruntowego, sprawozdania z kontroli Prezydium, inpekcje, współdziałanie z wydzialami i referatami, PPRN, prośby o zwolnienie z obowiązkowych dostaw ziemniaków i mleka, sprawy dotyczące spółdzielni produkcyjnych, przepisy i zarządzenia w sprawie koordynacji akcji osadniczej, spis powierzchni użytków i zasiewów, Gminne Spółdzielnie Samopomoc Chłopska, Fabryka Wyrobów Gumowych w Łapinie, Cukrownia w Pruszczu Gdańskim - poz. 1302-1355; 5. Teczki osadników powiatu gdańskiego (1945-1953): akta dotyczące poszczególnych gospodarstw oraz nieruchomości - w tym akty nadania ziemi - poz. 1356-3180; 6. Dopływ: protokoły z posiedzeń, nominacje, cenniki, rejestry przydzielonych gospodarstw, ewidencja i kontrola ruchu ludności, wykazy zmian gruntowych, indeks do ksiąg hipotecznych ( 1945-1951 ) - poz. 3181-3188.

Organizacja administracji terenowej w pierwszym 5. leciu Polski Ludowej wzorowana była na organizacji administracji z okresu 20-lecia międzywojennego.Cechowało ją rozczłonkowanie władzy między organy administracji rządowej oraz organy samorządu. Nowum w organizacji adm. terenowej było wprowadzenie do niej systemu rad narodowych. Podstawowymi aktami ustawodawczymi , które określiły model i zakres działania władz administracyjnych na szczeblu powiatu były: ustawa o organizacji i zakresie działania rad narodowych z 11.09.1944 r., znowelizowana ustawą z 3.01.1946 r.; dekret PKWN z 23.11.1944 r. o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego;dekret PKWN z 21.08. 1944 r. o trybie powoływania władz admin. ogólnej I i II instancji, jako organów adm. rządowej,który przywracał stanowiska starostów i wojewodów, a nadto zachowane w mocy niektóre ustawy z okresu przedwojennego (rozporządzenie Prezydenta RP z 19.01.1928 r. o organizacji i zakresie działania władz admin. ogólnej, rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 30.06. 1930 r. w sprawie wewnętrznej organizacji starostw i trybu ich urzędowania oraz ustawa z 23.03.1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego). W myśl tych przepisów starostwo powiatowe było organem władzy wykonawczej admin. ogólnej I instancji. Na jego czele stał starosta powiatowy, sprawujący na obszarze podległego mu powiatu funkcje reprezentanta Rządu i szefa admin.ogólnej, zespolonej we władzach admin.ogólnej. W związku z powyższym starosta miał obowiązek wyłącznego reprezentowania rządu w uroczystych wystąpieniach, koordynowania działalności admin. rządowej na obszarze powiatu. Do zakresu działania starosty należały wszystkie sprawy admin.państwowej niezastrzeżone właściwości władz naczelnych, wojewody, innych władz rządowych lub powiatowego związku saomorządowego, gmin miejskich i wiejskich. Funkcje te sprawował starosta przy pomocy starostwa powiatowego lub innych podległych mu urzędów i organów. Starosta podlegał wojewodzie. Struktura organizacyjna i tryb urzędowania Starostwa Powiatowego Gdańskiego. wzorowane były w pierwszych miesiącach po wyzwoleniu powiatu spod okupacji hitlerowskiej na instrukcjach i regulaminach przedwojennego Starostwa Gdańskiego, po 1.09.1945 r., tj. po wydaniu przez Wojewodę Gdańskiego jednolitego dla starostw województwa gdańskiego " Tymczasowego statutu organizacyjnego" z klauzulą stosowalności od 15.09. 1945 r., zostały dostosowane do wymogów wymienionego Statutu. Tymczasowy statut organizacyjny dla starostw woj.gdańskiego zakładał, współistnienie w urzędzie starościńskim trzech działów administracji: rządowej, samorządowej i mieszanej. Ostatni miał obejmować sprawy leżące na styku admin. rządowej i samorządowej. Urząd wojewódzki gdański, ustalając powyższą strukturę organizacyjną dla starostw, opierał się na założeniach dekretu PKWN z 23.11.1944 r., w myśl którego wszystkie czynności wydziałów powiatowych załatwiać miały starostwa powiatowe. Zasadnicza struktura organizacyjna Starostwa ustalona tymczasowym statutem organizacyjnym, z uwzględnieniem przedstawionego problemu admin. samorządowej, bez referatu morskiego, utrzymała się do końca ich istnienia. W przeciągu 5-letniej egzystencji starostw zaszło szereg zmian w ich zakresie działania, uwarunkowanych przeobrażeniami natury polityczno-społecznej oraz dążeniami władz naczelnych do usprawnienia administracji, które miały wpływ na strukturę organizacyjną omawianych urzędów.Starostwo Powiatowe Gdańskie zlikwidowano na mocy ustawy z 20.03.1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej. [ Na podstawie wstępu do inwentarza APG 1646, oprac. A. Przywuska, Tczew 1966 r.]