1. Zarząd Gminy, 1946–1950, 24 j.a.: sprawy personalne pracowników Zarządu Gminy, korespondencji ze Starostwem i z Wydziałem Powiatowym, wytyczne organów wyższych, budżety, sprawozdania Zarządu Gminy. 2. Gminna Rada Narodowa, 1947–1950, 7 j.a.: protokoły z sesji rady i z posiedzeń prezydium, protokoły z posiedzeń Komisji Kontroli Społecznej. 3. Prezydium Gminnej Rady Narodowej, [1948]1950–1954, 24 j.a.: protokoły z sesji i posiedzeń prezydium, budżety, protokoły z odpraw sołtysów i z zebrań gromadzkich.

Polska administracja w powiecie międzyrzeckim rozpoczęła swoją działalność 22 marca 1945 roku wraz z ukonstytuowaniem się Starostwa Powiatowego w Międzyrzeczu. Początkowo powiat (obwód) ten należał do okręgu Pomorze Zachodnie, ale 7 lipca 1945 roku wraz z całą Ziemią Lubuską został włączony do województwa poznańskiego. W roku 1950 wszedł on w skład województwa zielonogórskiego. W okresie pierwszych dwóch powojennych lat podział administracyjny powiatu międzyrzeckiego ulegał częstym korektom. Pierwotnie został podzielony na 1 gminę miejską Międzyrzecz oraz 10 gmin wiejskich: Bobowicko, Brójce, Bukowiec, Chycina, Nowy Zbąszyń, Paradyż, Pieski, Pszczew, Rogoziniec i Trzciel. Stosunkowo szybko podział ten uległ zmianie i na obszarze powiatu powołano 5 gmin miejskich (Brójce, Nowy Zbąszyń, Pszczew, Trzciel i Międzyrzecz) i 11 gmin wiejskich (Bukowiec, Brójce, Bobowicko, Dąbrówka Wielka, Chycina, Kaława, Międzyrzecz, Goruńsko, Pszczew, Trzciel, Nowy Zbąszyń). On również nie był trwały, bowiem już 31 sierpnia 1945 roku praw miejskich pozbawiono Pszczewa, a tym samym likwidacji uległa gmina miejska Pszczew. Zmianę tę uwzględniał już kolejny z podziałów administracyjnych powiatu wprowadzony jeszcze w 1945 roku. Teraz powiat składał się teraz z 4 gmin miejskich (Brójce, Nowy Zbąszyn, Trzciel i Międzyrzecz) oraz z 10 gmin wiejskich (Bobowicko, Brójce, Bukowiec, Chycina, Nowy Zbąszyn, Gościkowo, Pieski, Pszczew, Rogoziniec i Trzciel). Stan ten potwierdzony został w spisie powszechnym przeprowadzonym w lutym 1946 roku i prawdopodobnie obowiązywał do jesieni tegoż roku. Wówczas to mocą uchwały Powiatowej Rady Narodowej w Międzyrzeczu z 30 października, a później zarządzeniem starosty z 15 listopada w życie wszedł kolejny podział terytorialny powiatu. W tym momencie prawa miejskie utraciły Brójce. Powiat tworzyły wówczas 3 gminy miejskie (Międzyrzecz, Zbąszynek i Trzciel) oraz 7 gmin wiejskich. Były to Brójce, Dąbrówka Wielka (od 1947 roku Dąbrówka Wielkopolska, w jej skład weszła gmina Rogoziniec), Międzyrzecz (w jej skład weszło Bobowicko oraz Bukowiec), Kaława (w jej skład weszło Gościkowo), Kursko z siedzibą w Goruńsku (oprócz Goruńska w jej skład weszły także Pieski), Pszczew, Trzciel. Podział ten przetrwał aż do końca 1954 roku. Władze gmin stanowiły zarządy gminne, składające się początkowo z wójta, jego zastępcy i sekretarza, mianowane przez pełnomocnika obwodowego. Funkcje planowania działalności publicznej oraz kontroli nad rządowymi i samorządowymi organami wykonawczymi sprawowały rady narodowe. Na terenie ziem zachodnich rady powstawały dopiero w końcu 1945 r. Zarządy gminne i gminne rady narodowe działały do połowy 1950 r. Zmiany wniosła ustawa z 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej . Na mocy ustawy zlikwidowano zarządy gminne a ich kompetencje przejęły gminne rady narodowe. Prezydium stało się organem wykonawczym i zarządzającym rady narodowej, zobowiązanym do wykonywania jej uchwał oraz organizowania jej pracy (przygotowywanie materiałów i zwoływanie sesji). Do najważniejszych zadań rad nadal należało uchwalanie budżetu, kierowanie działalnością gospodarczą, kulturalną i oświatową gminy, ustalanie wymiaru podatków i obowiązkowych dostaw. W praktyce jednak rola gminnych rad była ograniczona do wykonywania zaleceń powiatowej rady narodowej, która ustalała budżet i zobowiązania podatkowe. Organami pomocniczymi rady były komisje. 25 września 1954 roku wydana została ustawa o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych . Na mocy tej ustawy zlikwidowano gminy a w ich miejsce powołano nowe jednostki podziału terytorialnego – gromady. W grudniu 1954 r. ukonstytuowały się gromadzkie rady narodowe, które przejęły zadania gminnych rad narodowych. Pierwszy zachowany protokół z sesji Gminnej Rady Narodowej w Kaławie pochodzi z 14 stycznia 1947 roku. Funkcję wójta pełnił wówczas Stanisław Woźny. Pierwszy protokół z sesji odbytej po wejściu w życie ustawy z marca 1950 roku jest datowany na 21 czerwca. Przewodniczącym Prezydium Gminnej Rady Narodowej został wówczas wybrany Władysław Sikora.