1. Zarząd Gminy, 1946–1950, 13 j.a.: w grupie tej znajdują się tylko materiały dotyczące realizacji budżetów. . 2. Gminna Rada Narodowa, 1946–1949, 3 j.a.: są to protokoły z sesji GRN i posiedzeń Prezydium. Znajdują się tu materiały dotyczące następujących spraw: budżet i statuty opłat administracyjnych oraz stanowisk służbowych, wybór delegatów do Powiatowej Rady Narodowej, podatek gruntowy, diety dla radnych, regulamin obrad, wybór komisji, obowiązkowe dostawy płodów rolnych. Dominują wnioski indywidualnych mieszkańców gminy dotyczące najczęściej zwolnień podatkowych. 3. Prezydium Gminnej Rady Narodowej, 1950–1954, 18 j.a.: protokoły z sesji GRN i posiedzeń Prezydium GRN z lat 1950–1954; sprawozdania z działalności GR; rejestr pomiarowo-klasyfikacyjny gromady Stańsk, zestawienie wyników nauczania za rok szkolny 1952/1953 oraz budżety i sprawozdania z ich wykonania.

Polska administracja w powiecie słubickim rozpoczęła działalność na początku maja 1945 r., kiedy Pełnomocnik Rządu na Obwód Rzepin z siedzibą w Słubicach przejął władzę w powiecie. Początkowo obwód (powiat) rzepiński należał do okręgu Pomorze Zachodnie, a od 7 lipca 1945 r., wraz z całą Ziemią Lubuską, znalazł się w województwie poznańskim. Początkowo powiat słubicki składał się z 5 miast (Górzyca, Ośno Lubuskie, Rzepin, Słubice i Cybinka) i 9 gmin wiejskich. W roku 1946 prawa miejskie straciła Górzyca. Do gmin wiejskich należały wówczas: Białków, Boczów, Czarnów, Gądków Wielki, Kowalów, Maczków, Sądów, Połęcko, Żabice. W latach 1946–1947 zlikwidowano gminy Czarnów, Białków, Żabice, Połęcko, Sądów i Maczków. W latach 1947–1954 na terenie powiatu działały gminy: Boczów, Cybinka, Gądków Wielki, Górzyca, Kowalów, Ośno Lubuskie, Rzepin i Słubice. Z dniem 1 stycznia 1955 do powiatu sulęcińskiego przeszło Ośno Lubuskie. Władze gmin stanowiły zarządy gminne, składające się początkowo z wójta, jego zastępcy i sekretarza, mianowane przez pełnomocnika obwodowego. Funkcje planowania działalności publicznej oraz kontroli nad rządowymi i samorządowymi organami wykonawczymi sprawowały rady narodowe. Na terenie ziem zachodnich rady powstawały dopiero w końcu 1945 r. Zarządy gminne i gminne rady narodowe działały do połowy 1950 r. Zmiany wniosła ustawa z 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej . Na mocy ustawy zlikwidowano zarządy gminne a ich kompetencje przejęły gminne rady narodowe. Prezydium stało się organem wykonawczym i zarządzającym rady narodowej, zobowiązanym do wykonywania jej uchwał oraz organizowania jej pracy (przygotowywanie materiałów i zwoływanie sesji). Do najważniejszych zadań rad nadal należało uchwalanie budżetu, kierowanie działalnością gospodarczą, kulturalną i oświatową gminy, ustalanie wymiaru podatków i obowiązkowych dostaw. W praktyce jednak rola gminnych rad była ograniczona do wykonywania zaleceń powiatowej rady narodowej, która ustalała budżet i zobowiązania podatkowe. Organami pomocniczymi rady były komisje. 25 września 1954 roku wydana została ustawa o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych . Na mocy tej ustawy zlikwidowano gminy a w ich miejsce powołano nowe jednostki podziału terytorialnego – gromady. W grudniu 1954 r. ukonstytuowały się gromadzkie rady narodowe, które przejęły zadania gminnych rad narodowych. Gmina Ośno Lubuskie została utworzona we wrześniu 1946. Pierwsza sesja rady miała miejsce 13 IX 1946. Pierwszym wójtem został Wojciech Pajchrowski. Pierwsza sesja po wejściu w życie ustawy z marca 1950 roku odbyła się 22 czerwca. Przewodniczącym Prezydium Gminnej Rady Narodowej wybrano Józefa Pietrasa.