Dokumenty: sprawy sporne 1730 (1 j.a.), Akta: zamkowy i miejski browar 1593, 1741-1742, 1794- 1795 (2 j.a.), budżet specjalny miasta 1751-1754 (1 j.a.), rachunki miasta Niemodlina, wykazy i rejestry pozostałości pieniężnych miasta 1727-1743 (28 j.a.), pismo Rady Miasta Niemodlina z okazji zakończenia rewizji rachunków 1746 (1 j.a.), rachunki wpływów i wydatków miejscowej Kasy Ubezpieczeń 1828 (1 j.a.), świadectwa szczepienia przeciw ospie dzieci zegarmistrza Wilhelma Heidricha 1842-1858, 1933 (1 j.a.), dopływ: przes. 693/2005 1872-1944 (1 j.a.- 0,01 mb.); nab. 8680/2016: plan techniczny wodociągów 1914 (1 j.a.).

Niemodlin był pierwotnie małą osadą targową. Pierwsze wzmianki o tym mieście pochodzą z 1224 roku, kiedy to został on wymieniony w dokumencie Kazimierza I, księcia opolskiego. Prawa miejskie otrzymał około 1283 roku. W 1313 roku księstwo opolskie zostało podzielone pomiędzy trzech synów zmarłego księcia Bolka I. Najstarszy z nich zbudował pod miastem zamek i tytułował się księciem niemodlińskim. W 1396 roku po wygaśnięciu tej linii książęcej, Niemodlin został włączony do księstwa opolskiego. Po śmierci ostatniego z Piastów opolskich – Jana Dobrego – w 1532 roku, miasto stało się własnością cesarską. Jednak cesarz, tylko przez rok zarządzał bezpośrednio księstwem opolsko-raciborskim. Już w 1533 roku oddał je w zastaw księciu karniowskiemu – Jerzemu Hohenzolernowi. W 1543 roku zastaw ten odziedziczył syn Jerzego, Jerzy Fryderyk, który posiadał go w swym dziedzictwie do 1552 roku. Po tym okresie Niemodlin stawał się własnością kolejnych właścicieli. Pierwszym z nich był Maciej von Logau, który otrzymał dobra jako dzierżawę. W jego rękach były one od 1557 do 1567 roku. W 1581 roku Kaspar von Puckler nabył dobra wraz z miastem od cesarza Rudolfa II i od tego czasu Niemodlin został tak zwanym Mediat = Stadt, czyli miastem częściowo zależnym, a kolejni właściciele mieli duży wpływ na jego rozwój i gospodarkę. W dalszej kolejności Niemodlin znajdował się w rękach takich rodzin jak Zierotinów – od 1650 roku i rodziny Praschma - od 1779. Pomimo, że dokument lokacyjny Niemodlina nie zachował się do czasów współczesnych, należy przypuszczać, że miasto posiadało typową strukturę, jak inne miasta w tym czasie. Występował zatem w Niemodlinie dziedziczny wójt, burmistrz i rada miejska. Najprawdopodobniej w XV wieku zostało wykupione dziedziczne wójtostwo. Do połowy XIV wieku sądownictwo w mieście należało do wójta. W późniejszym okresie niejasny podział kompetencji pomiędzy starostą zamkowym a władzami miejskimi, był powodem licznych zatargów. Starosta zamkowy posiadał ogromny wpływ na skład rady miejskiej, do której wchodziło czterech radnych – dwóch mianowanych przez starostę i dwóch wybieranych przez mieszczan. Na czele rady stał burmistrz. Do głównych zadań rady należało: kierowanie policją miejską, dbanie o bezpieczeństwo miasta, nadzór nad rzemiosłem i handlem, stanowienie prawa w zakresie niezastrzeżonym dla prawa Pana miasta oraz zarząd nad finansami. Sprawy sporne rozstrzygane były w sądzie miejskim, w skład którego wchodzili radni i mistrzowie cechów. Sąd ten rozpatrywał różne sprawy z wyłączeniem o rozlew krwi. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac.Renata Łuczków - Makłowicz, Opole 1998]

zmiany w rozmiarze zespołu zatwierdzono na posiedzeniu Komisji Metodycznej w dniu 06.11.2009 (protokół nr 8/09)