1. Sprawy ogólne superintendentury (1730-1912) – 18 j.a. 2. Sprawy synodalne, (1817-1910) – 17 j.a. 3. Konferencje diecezjalne i konwenty, (1845-1898) – 4 j.a. 4. Sprawy szkół, wychowania i moralności, (1778-1899) – 15 j.a. 5. Statystyka i sprawozdawczość, (1792-1896) – 27 j.a. 6. Zbiorcze zestawienia finansowe parafii, (1881-1893) – 3 j.a. 7. Akta parafii, (1781-1906) – 414 ja. (Parafie Ewangelickie w: Głuchołazach, Graczach, Grodkowie, Korfantowie, Niemodlinie, Nysie, Otmuchowie, Paczkowie, Szybowicach i Tłustorębach) 8. Fundacje i towarzystwa, (1843-1924) – 18 j.a.

Superintendentura według ordynacji kościelnej z 1535 r. była instytucją Kościoła Ewangelickiego, która nadzorowała i stymulowała funkcjonowanie parafii na terenie określonej diecezji, obejmującej z zasady 1 lub 2 powiaty administracyjne. Na jej czele stał superintendent. Termin „Superintendent” pochodzi z języka łacińskiego, gdzie „superintendentus” oznacza nadzorcę. Był on duchownym protestanckim sprawującym władzę nadzorczą w stosunku do pastorów danego obszaru – superintendentury. Tytuł superintendenta stanowi odpowiednik rzymskokatolickiego biskupa kierującego diecezją lub dziekana stojącego na czele dekanatu. Biskupi i superintendenci mieli podobną rangę, pełnili podobne obowiązki, a podległe im terytorium było podobnej wielkości. Superintendenta powoływał senat kościelny na wniosek generalnego superintendenta, który zasięgał opinii proboszczów diecezjalnych i zarządu okręgu synodu. Do zadań superintendenta należały zarówno sprawy duszpasterskie, jak i administracyjne. Do zadań o szczególnej randze możemy zaliczyć: utrzymanie porządku w okręgach kościelnych, wprowadzanie w życie zarządzeń konsystorza, uczestniczenie i przewodniczenie w wyborach proboszczów oraz kandydatów na te stanowiska, a następnie wprowadzanie ich na urząd. Superintendent czuwał nad podnoszeniem kwalifikacji, a więc kształceniem proboszczów, czuwał nad ich postawą moralną, przeprowadzał wizytacje w parafiach, pomagał w organizowaniu szczególnych uroczystości religijnych oraz wydawał decyzje w sprawach małżeństw mieszanych. Co więcej sprawował nadzór nad szkolnictwem kościelnym, państwowym i prywatnym w sprawach nauki religii, opiekował się instytucjami charytatywnymi, zakładami opieki społecznej, a także prowadził kasę wdowią pastorów (Witwenkasse). Wsparcie w działalności superintendentury i parafii ewangelickich świadczyły świeckie organy społeczne wybierane spośród wiernych, takie jak rady gmin, powiatów, zaś sprawy duszpasterskie rozstrzygały synody różnych stopni. Jednostką nadrzędną dla superintendentury był Konsystorz Ewangelicki (sprawy administracji i zarządzania) oraz Generalny Superintendent (sprawy duszpasterskie). Zgodnie z regulaminem króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego z dnia 13. września 1742 r. dla Księstwa śląskiego (Evangelisch-Lutherische Inspections- und Presbyterial-Ordnung vor das Herzogthum Schlesien) każdy superintendent był zobowiązany do rozesłania w kurendzie swoim podwładnym proboszczom do podpisu wszystkie zarządzenia wprowadzone przez Konsystorz Ewangelicki. Wyżej wymieniony regulamin ustalał również częstotliwość przeprowadzania wizytacji w parafiach - w dystrykcie obejmującym poniżej 12 pastorów miały odbywać cię corocznie, zaś w dystryktach bardziej licznych - wizytacje powinny odbywać się zamiennie co dwa lata. Śląski Konsystorz Ewangelicki Prowincji Śląskiej (Königliches Konsistorium der Provinz Schlesien) we Wrocławiu obejmował swoim zasięgiem 59 superintendentur z obszaru trzech rejencji: wrocławskiej, legnickiej i opolskiej. Z terenu rejencji opolskiej były to następujące superintendentury: w Gliwicach, Katowicach, Kluczborku, Opolu, Nysie, Raciborzu oraz Cieszynie. U schyłku Republiki Weimarskiej śląska ewangelicka prowincja kościelna liczyła ponad 2 mln 200 tyś. wiernych, co stanowiło nieco ponad połowę wszystkich mieszkańców prowincji. Administracyjnie prowincja składała się wtedy z 51 superintendentur i 915 probostw (Pfarrstellen). Liczbą wiernych prowincja śląska ustępowała wtedy tylko prowincjom berlińsko-brandenburskiej i saksońskiej. Jednostką nadrzędną w stosunku do Superintendentury w Nysie (Königliche Superintendentur der Diöcese Neisse) była również Generalna Superintendentura rejonu wrocławsko-opolskiego. W roku 1849 funkcję generalnego superintendenta prowincji śląskiej (General-Superintendent der Provinz Schlesien) pełnił dr August Hahn. W pierwszej połowie XIX wieku na obszarze rejencji opolskiej na początku istniały 3, a potem 4 ewangelickie superintendentury, które podlegały generalnemu superintendentowi we Wrocławiu. W dniu 07.04.1845 r. za zgodą Rejencji Opolskiej (Königliche Regierung zu Oppeln) oraz Śląskiego Konsystorza Prowincji Śląskiej (Königliches Konsistorium für Schlesien) nastąpiło rozdzielenie obszaru Superintendentury Nysa-Racibórz na dwie osobne superintendentury. Parafie Racibórz, Rozumice, Głubczyce, Pomorzowice i Prudnik pozostały przy superintendenturze w Raciborzu, zaś parafie Nysa, Szybowice, Paczków, Grodków, Niemodlin, Gracze i Korfantów utworzyły nowy okręg superintendentury. Nyski pastor Mehwald został mianowany zarządcą (Superintendentur-Verweser) nowo utworzonej superintendentury. Superintendentura w Nysie swoim zasięgiem obejmowała dziesięć parafii ewangelickich z czterech powiatów: niemodlińskiego, grodkowskiego, nyskiego i prudnickiego. Z powiatu niemodlińskiego są to następujące parafie ewangelickie: w Niemodlinie, Korfantowie, Graczach i Tłustorębach. Z powiatu grodkowskiego obejmowała parafie: w Grodkowie i Otmuchowie, a z powiatu nyskiego parafie: w Nysie, Paczkowie oraz Głuchołazach, a z powiatu prudnickiego obejmowała wyłącznie parafię Szybowice. W niektórych wykazach pomijana jest parafia w Tłustorębach, gdyż uważano, że tamtejszy kościół podlega pod parafię w Niemodlinie. Na podstawie akt zespołu Superintendentura w Nysie ustalono następujące nazwiska pastorów wraz z latami, w których stali na czele superintendentury: superintendent Krebs (Pastor in Roesnitz bei Katscher / bei Leobschütz; 1810-1816), superintendent Handel (1817-1821), zarządca Redlich (Superintendentur-Verweser, Pastor in Ratibor: 1841-1844), zarządca i superintendent Mehwald (Superintendentur-Verweser, Superintendent: 1845-1873), superintendent Schumann (1874-1899) oraz superintendent Richter (1900-1910). O trosce duszpasterskiej nyskiego superintendenta świadczą wykazy osób wyznania mojżeszowego i rzymskokatolickiego, które przyjęły chrzest w duchu ewangelickim bądź zmieniły wyznanie (sygn. 474) oraz korespondencja w sprawie sekt istniejących na terenie diecezji (sygn. 357). Szczególnie ważna była kwestia wychowania młodzieży, co znajduje odzwierciedlenie w aktach zespołu. Szkoły ewangelickie przesyłały do Superintendenta wykazy uczniów według wyznania, co jest dowodem na to, że przynajmniej w małych miejscowościach miały one charakter szkół symultanicznych (sygn. 513). Specjalną troską objęto dzieci z małżeństw mieszanych (sygn. 494). Superintendent dbał także o wykształcenie dzieci i młodzieży oraz rozwój szkół, co doprowadziło do tego, że w szkołach i poza nimi prowadzono specjalne konferencje dla nauczycieli. W aktach zespołu zachowały się wykazy tematów i prelegentów wspomnianych konferencji (sygn. 492). Zakładając odrębne stowarzyszenia, Superintendentura w Nysie otaczała opieką wdowy i sieroty po nauczycielach (sygn. 164). Nyski superintendent sprawował nadzór nad różnego rodzaju stowarzyszeniami. Sprawozdania ze swej działalności wysyłały mu m.in.: Towarzystwo Biblijne Prowincji Śląskiej (Schlesische Provinzial-Bibelgesellschaft, sygn. 460), Ewangelickie Kościelne Towarzystwo Pomocowe (Evangelisch-Kirchlicher Hülfsverein, sygn. 458), Ewangelickie Stowarzyszenie Fundacji Gustawa Adolfa (Evangelischer Verein der Gustav-Adolf-Stiftung, sygn. 363). Na terenie diecezji nyskiej funkcjonowała również filia stowarzyszenia ewangelickiego Jerozolimskie Towarzystwo w Berlinie (Jerusalems-Verein zu Berlin). Celem tef fundacji było zbieranie kolekt na rzecz utworzenia ewangelickiego biskupstwa w Jerozolimie (sygn. 459, 480). Z publikacji Johanna Georga Knie z 1845 r. wynika, że superintendent w Nysie był równocześnie pastorem parafii ewangelickiej w Nysie. W roku 1848 pełnił nadzór nad następującymi szkołami elementarnymi w powiatach: niemodlińskim (Niemodlin, Korfantów, Rzędziwojowice, Grodziec, Góra, Gościejowice Tłustoręby, Klucznik, Szydłowiec Śląski, Gracze, Magnuszowice, Radoszowice), grodkowskim (Grodków, Głębock i Otmuchów), nyskim (Nysa, Paczków i Głuchołazy) oraz prudnickim (Mieszkowice oraz Rudziczka). Felix Triest autor "Topographisches Handbuch von Oberschlesien" potwierdza, że w 1865 r. superintendent w samym powiecie nyskim nadzorował trzy ewangelickie gminy wyznaniowe oraz trzy szkoły elementarne. Superintendentura w Nysie, jako zespół zawierający wiele cennych informacji na temat ewangelików, ujęty został w przewodniku archiwalnym o dziejach protestantyzmu w Polsce wydanym w 2001 roku. Z publikacji tej wynika, że w zespole można znaleźć m.in. akta dotyczące poszczególnych parafii superintendentury, rachunki, sprawozdania, materiały dotyczące nauki religii, wizytacji, rozporządzeń, statystyk, kandydatów na stanowiska duszpasterskie, konfirmacji, konferencji i synodów, stowarzyszeń i związków religijnych, spraw szkolnych oraz podatków kościelnych. Jedne z ostatnich wzmianek o funkcjonowaniu administracji superintendentury w Nysie, jakie odnaleziono w aktach zespołu pochodzą z roku 1910. Zachowały się akta synodu powiatowego z tego roku, z których wynika, że do diecezji nyskiej w 1909 r. należało 12 miejscowości – Mieszkowice, Niemodlin, Klucznik, Korfantów, Gracze, Grodków, Nysa, Otmuchów, Paczków, Szybowice, Tłustoręby i Głuchołazy, a superintendentem był pastor Richter. Najpóźniejsze pisma Śląskiego Konsystorza Prowincji Śląskiej do superintendenta w Nysie, zachowane w aktach zespołu pochodzą z 1912 r. Dotyczą one kolekt kościelnych dla kościołów ewangelickich. Ostatnie pismo pochodzi z 26.11.1912 r. i zawiera prośbę o dostarczenie sprawozdania na temat dzieł historycznych o danym okręgu wydanych od 1909 r, gdyż planowano wydać publikację na temat rozwoju historii miejscowego Kościoła w danym okręgu w ostatnich latach. Nie udało się ustalić dalszych losów superintendentury w Nysie do 1945 r. oraz gdzie w tym czasie przechowywane były jej akta. Ustalono jedynie, że wkrótce po zakończeniu II wojny światowej (1948) pierwsza partia materiałów trafiła do Archiwum Państwowego we Wrocławiu.